DEN HAAG - Minister Zalm heeft gisteravond namens het kabinet korte metten gemaakt met het voorstel van de PvdA om op elk gewenst moment uit de deelname aan de ontwikkeling van de Joint Strike Fighter te stappen. "Als je er eigenlijk niet aan wil beginnen, dan moet je dat nu zeggen," aldus de VVD-bewindsman, die waarschuwde dat dit ons land honderden miljoenen euro's kan gaan kosten.
PvdA-Kamerlid Timmermans lanceerde het idee om weliswaar mee te doen, maar uit de JSF te stappen als het dreigt tegen te vallen. Ook wil de PvdA niet nu al vastleggen dat de toestellen ook gekocht gaan worden.
Zijn partij staat onder zware druk van het kabinet om in te stemmen met het voorstel om 858 miljoen euro uit te trekken voor ontwikkeling van de JSF als opvolger van de F16. Het bedrijfsleven rekent op ruim 10 miljard dollar omzet bij deze 'order van de eeuw'.
Volgens Zalm zou Nederland alleen geen financiële schade oplopen als er al zeer snel wordt besloten om uit het project te stappen. "Maar dat zou tegenover de Nederlandse industrie moreel gesproken desastreus zijn. Dan moet je er gewoon niet aan beginnen," zei Zalm.
Vanaf dit jaar betaalt ons land zo'n 80 miljoen euro per jaar aan de VS voor het JSF-project. Dat bedrag komt terug via kortingen bij aanschaf en andere voordelen, plus een bijdrage van het bedrijfsleven. Als ons land over enkele jaren uitstapt gaan de kortingen verloren, maakte minister Zalm (Financiën) gisteren duidelijk.
Timmermans werd door CDA, D66 en GroenLinks gehekeld. Harrewijn (GroenLinks) sneerde dat dit niets te maken heeft met het kabinetsvoorstel, maar alleen dient om het gezicht van de PvdA te redden: "Timmermans zoekt een uitweg. Dit zou honderden miljoenen kosten. Dit heeft meer van doen van met de PvdA dan met de JSF."
Het PvdA-Kamerlid zelf zei na het debat dat hij "graag wat wil doen voor de maakindustrie", maar dat hij geen onverantwoorde risico's wil nemen. "Volgens mij zitten er gaten in de financiële onderbouwing maar misschien zie ik het wel verkeerd", aldus Timmermans gisteravond.
Het kabinet heeft al eerder gezegd dat bij deelname aan de JSF-bouw, het kopen van het toestel in de lijn der verwachtingen ligt. Formeel kan een volgend kabinet besluiten geen gevechtsvliegtuigen of andere toestellen te kopen. Dan loopt ons land echter forse kortingen en andere voordelen mis, waardoor de belastingbetaler er flink bij inschiet.
Minister Zalm ging gisteren als een wervelwind door de Tweede Kamer en verwees alle kritiek op de financiële onderbouwing van het kabinetsplan naar de prullenbak. Hij is overtuigd van het huiswerk van het kabinet: "Het financieel sluitend maken is door ons op maniakale wijze nagestreefd."
Hij bezwoer de Kamer dat het JSF-plan uiterst degelijk in elkaar zit: "Ik ben er trots op hoe we dit in elkaar hebben gezet. Het is de vraag of de PvdA zich wel wil laten overtuigen. Als ik Timmermans goed begrijp is het plan sneu voor de industrie, maar laat de industrie zich daar toch zorgen over maken", zei Zalm cynisch.
De Grave (Defensie) benadrukte dat premier Kok en andere PvdA-ministers zich achter het kabinetsplan opstellen. Alleen PvdA-minister Pronk heeft eerder afstand van het besluit genomen, net als de D66-bewindslieden.
Het kabinet kreeg wel de steun van VVD, CDA, ChristenUnie en SGP, samen goed voor 75 zetels. GroenLinks, SP en D66 zijn tegen en de PvdA twijfelt nog steeds. Als de PvdA tegen is, zal het afhangen van toevallig afwezige Kamerleden bij de stemming of het voorstel het haalt.
Gisteravond was het nog niet duidelijk wanneer de Kamer definitief gaat besluiten over de JSF. Vandaag wordt de JSF besproken in het torentje van premier Kok, en mogelijk komt er later nog een debat met de fractievoorzitters
![[terug]](/krant/logos/terug.omlaag.gif){kind=small}