De eerste vijf jaar van koning Willem-Alexander
Een zwart moment
Zijn koningschap is nog maar vijf jaar oud, en toch heeft Willem-Alexander al twee zeer zwarte momenten meegemaakt. Op 12 augustus 2013 overleed zijn broer prins Friso, nadat hij anderhalf jaar in coma had gelegen als gevolg van een skiongeluk. Ook het neerstorten van een passagierstoestel van Malaysia Airlines met vluchtnummer MH17 op 17 juli 2014 was een gebeurtenis die volk en koning in diepe rouw dompelde. De ramp met de MH17 gebeurde in het oosten van Oekraïne en kostte 298 mensen het leven, onder wie 193 Nederlanders. Zes dagen later, op 23 juli, werden de lichamen van de eerste veertig slachtoffers naar Nederland teruggebracht. Om kwart voor vier ’s middags arriveerden zij op vliegbasis Eindhoven. Na het klinken van het trompetsignaal ‘Last Post’ en een minuut stilte werden de kisten een voor een uit het vliegtuig gedragen. Het koningspaar, geflankeerd door premier Rutte en vicepremier Asscher, was zichtbaar aangeslagen. Even hield Willem-Alexander de hand van Máxima vast.
Even voorstellen: uw nieuwe koning
Koning Willem-Alexander poseert met zijn echtgenote koningin Máxima en zijn moeder prinses Beatrix op het balkon van het Paleis op de Dam op 30 april 2013. Iets eerder, om 10.07 uur precies, had Beatrix afstand gedaan van de troon. In deftig Nederlands: zij was geabdiceerd. Zodra zij in de Mozeszaal van het paleis de Acte van Abdicatie tekende, werd Willem-Alexander koning. Zodra de pen was neergelegd, werd op het paleis het vaandel van Willem-Alexander gehesen. Vanuit de menigte op De Dam klonk gejuich. ‘Bea bedankt!’, werd er geroepen. Even later gingen de balkondeuren open en verscheen prinses Beatrix om de nieuwe koning voor te stellen aan het volk. ‘Enkele ogenblikken geleden heb ik afstand gedaan van de troon’, zei ze. ‘Ik ben gelukkig en dankbaar u te mogen voorstellen uw nieuwe koning: Willem-Alexander.’ De nieuwe koning was nog wat onder de indruk en vergat wat hij moest doen. ‘Even wuiven misschien’, zei z’n moeder. En dat deed hij toen.
Met de kinderen in Lech
Willem-Alexander en zijn gezin gaan jaarlijks op wintersport naar Lech in Oostenrijk. Bij die traditie hoort het fotomoment, waarop het gezin in een ongedwongen sfeer voor de camera’s verschijnt. Dit jaar vond de jaarlijkse fotosessie plaats op 26 februari, bij een temperatuur van -21 °C. Kroonprinses Amalia staat links in beeld. Naast haar v.l.n.r. prinses Alexia, koningin Máxima, koning Willem-Alexander en prinses Ariane. De meisjes waren die dag respectievelijk 14, 12 en 9 jaar oud. Toen hun vader zich een jaar eerder bij zijn vijftigste verjaardag op tv liet interviewen vroeg de interviewer of zijn dochters al aan het puberen waren. ‘Ze zijn aan het aftasten’, antwoordde Willem-Alexander. ‘Af en toe hoop ik dat ze een beetje harder zullen vechten. Dat is uiteindelijk voor de relatie na de puberteit alleen maar beter. Maar ze zitten echt nog aan het begin. Dat zal nog wel komen, denk ik.’ Bijna een jaar later, in Lech, was het misschien al zover.
Zingen met Guus Meeuwis
Het verschil tussen het koningschap van Beatrix en dat van Willem-Alexander is het meest zichtbaar op Koningsdag. Onder Willem-Alexander wordt het feest van de monarchie niet meer gevierd op 30 april, de verjaardag van zijn grootmoeder koningin Juliana, maar op 27 april, zijn eigen verjaardag. Waar Beatrix twee dorpen of steden bezocht en er langs folkloristische taferelen wandelde, bezoekt Willem-Alexander meestal een stad en gaat het niet alleen om de folklore. Zowel onder Beatrix als onder Willem-Alexander is het een mooie, vrolijke dag waarop het volk alle gelegenheid krijgt om de koning en zijn familie van nabij te zien. Willem-Alexander geniet zichtbaar van het contact met het volk. Tijdens Koningsdag 2017 in Tilburg deed hij mee met een optreden van Guus Meeuwis, die het nummer ‘Proosten’ zong. Het was een toepasselijk lied, want Willem-Alexander vierde die dag zijn vijftigste verjaardag. Hier zingen Willem-Alexander en zijn gezin met Guus Meeuwis mee.
Gelukkig met Máxima
Koning Willem-Alexander is ondenkbaar zonder zijn echtgenote Máxima. Hijzelf zou het niet anders willen. ‘Ik besef hoe intens gelukkig ik ben met de steun van mijn vrouw, Máxima’, sprak hij tijdens de inhuldigingsplechtigheid op 30 april 2013. Enkele dagen eerder had hij krachtig afstand genomen van de suggestie dat hij en Máxima een duobaan zouden krijgen. ‘Absoluut niet. Er is maar één koning in Nederland.’ Máxima is aanwezig, door haar uitstraling, haar intelligentie en haar betrokkenheid, maar wel naast of iets achter haar man. Ze neemt geregeld de zaken waar. Zo woonde ze de uitvaart bij van de Thaise koning Bhumibol. Máxima heeft ook haar eigen werk. Zij is de speciale pleitbezorger van de secretaris-generaal van de VN voor ‘inclusieve financiering en ontwikkeling’. In die hoedanigheid bezocht ze vorige week de voorjaarsvergadering van de Wereldbank in Washington. Ze deed dat zoals men in Nederland van haar gewend is: intelligent, betrokken en met flair.
Betrokken bij veteranen
Willem-Alexander vervulde zijn dienstplicht bij de Koninklijke Marine en was onder meer reserve-commodore van de Koninklijke Luchtmacht. Sinds hij koning is, bekleedt Willem-Alexander geen militaire functies meer, maar zijn betrokkenheid bij de krijgsmacht is onverminderd groot gebleven. Op veteranendag, de laatste zaterdag van juni, neemt hij samen met de minister van Defensie een defilé af van oud-militairen uit de Tweede Wereldoorlog en van oud-militairen die betrokken waren bij vredesmissies in bijvoorbeeld Libanon en Bosnië. Veteranendag werd ingesteld na het overlijden van de grootvader van Willem-Alexander, prins Bernhard, bijgenaamd ‘de veteraan der veteranen’. Bernhard was tot op hoge leeftijd betrokken bij het wel en wee van de veteranen. Ook Willem-Alexander gaat op veteranendag graag in gesprek met de veteranen en hun familie. Op de veteranendag van 24 juni 2017 nam hij, gekleed in een uniform van de Koninklijke Landmacht, alle tijd voor een praatje met een bejaarde veteraan.
