Advies: Nederland moet meer inzetten op ‘groen gas’, bijvoorbeeld van zeewier
Nederland blijft tot in de verre toekomst gasverslaafd. Oude huizen, maar vooral fabrieken komen er nooit helemaal vanaf. Dit beweert de gassector in een nieuwe studie, opgesteld door onafhankelijk milieu-expert Jan Paul van Soest.
Een oplossing noemen ze wel. Ze willen ánder gas leveren. Duurzaam, gemaakt van allerlei afvalstromen. Het is een ‘laatste redmiddel’ om historische huizen milieuvriendelijk te maken, zegt Van Soest. Groene brandstof lijkt in de industrie brede noodzaak.
“Een terecht punt”, zegt energiedeskundige Joris Wijnhoven van Greenpeace. Grote fabrieken blijven gas slurpen. Op groene wind- of zonnestroom kan sommige zware industrie niet draaien, laat staan op lauwe bodemenergie. Bovendien is aardgas voor fabrieken behalve brandstof ook grondstof. “De behoefte aan schone gassen is enorm”, zegt Wijnhoven.
Zeewier
Energiefabriekjes door het hele land kunnen groen gas gaan maken van restafval. Dat kan gft-afval zijn, rioolslib of snoeiresten. Duizenden veeboeren kunnen gas gaan maken uit mest. Grote kansen ziet de studie verder voor groen gas van zeewier, te kweken bij windmolens in de Noordzee. Bulkafval uit de voedingsindustrie, zoals zetmeel, is ook een gasbron. Zelfs windenergie kun je omzetten in groen waterstofgas.
Gasterra, Gasunie en branchekoepel KVGN leverden dit advies deze week in bij het kabinet. Zo positioneren ze zich in de landelijke discussie. Dat Nederland ‘gasloos’ moet worden, staat hoog op de agenda. In gemeenten en bij de lopende onderhandelingen voor een nationaal klimaatakkoord. Grofweg liggen er twee alternatieven op tafel: (groene) elektriciteit of warmte uit de bodem.
“De optie schoon gas is sterk onderbelicht”, zegt Gerd van de Logt van energiebedrijf Eneco, voorzitter van koepel Groen Gas Nederland. “Alle aardwarmte en groene elektriciteit is nodig”, zegt hij. Plus energiebesparing. “Dan nóg blijft gas onmisbaar.” Oude gasleveranciers kunnen groen hervormen, denkt studieschrijver Van Soest. Zo kunnen ze hun positie redden, nu de Groningse gaskraan sluit. Tegelijk helpen ze bij het halen van klimaatdoelen.
Groen gas telt officieel als duurzaam, ook al stoot de verbranding nog steeds wat broeikasgas uit. De gassector wil 3 miljard kuub schoon gas gaan maken, oplopend tot 11 miljard kuub in 2050. Hoge doelen, aangezien groen gas nu duur is en bijna niet te koop (jaarlijks 100 miljoen kuub). Het optimisme is gestoeld op aannames over kostendaling en nieuwe techniek om restafval te ‘kraken’. In 2050 moet groen gas 40 procent dekken van onvermijdbare gasvraag van fabrieken.
Historische huizen
Ook historische huizen gasloos krijgen lijkt onhaalbaar. Die kunnen ook groen gas krijgen, wil de gassector. Zo’n 10 tot 25 procent van de huizen en gebouwen kan er op draaien, zegt de studie. “Daar gaat de sector de fout in”, zegt Wijnhoven van Greenpeace. Dat huizen tijdelijk een hybride warmtepomp (deels op gas) krijgen, daar kan hij nog wel inkomen. “Maar het einddoel voor woningen is helder. Gasvrij.” Gebruik groen gas dan liever als brandstof voor vuile schepen, zegt Wijnhoven.
Gasnetbeheerders maken zich al klaar voor groen gas. Ze gaan hun ondergrondse pijpen ervoor aanpassen, zegt brancheclub Netbeheer Nederland. Dat kost de komende tien jaar 300 miljoen euro. Voor de netbeheerders is dat weinig. Ze zijn jaarlijks al 2 miljard euro kwijt, voor vervanging en onderhoud. Er moeten alleen nog wat regels veranderen, zegt Netbeheer Nederland. Er moet toestemming komen om groen gas in de winter te exporteren. “De gasvraag is dan laag. In Groningen kon je de kraan dichtdraaien. Een boer die groen gas produceert uit meststromen, die heeft geen stopknop op zijn koeien zitten.”
Lees ook:
Om moedeloos van te worden: ouderwetse cv-ketels in nieuwe huizen
Ondanks het plan om alle huizen van het aardgas af te halen, plaatsen bouwers nog massaal cv-ketels in nieuwbouw. "Zonde. Dit moet je er over vijf jaar allemaal weer uitslopen."
Om aardgasvrij te worden is een beetje dwang wel nodig
Woonwijken moeten in één klap van aardgas af, zeggen milieuclubs. Wie blijft weigeren moet zelf maar wat verzinnen.
De nieuwe megaklus van Diederik Samsom: huizen zonder aardgas
Diederik Samsom is terug, als groene adviseur en commissaris bij staatsenergiebedrijf EBN én als onderhandelaar voor het landelijke klimaatakkoord. Zijn missie: aardgasvrije woonwijken.