Kim Jong-un paait de VS met een wassen neus

Kort geleden dreigden Amerika en Noord-Korea elkaar te vernietigen, maar de komende weken staat de relatie tussen beide landen in het teken van de diplomatie. Er is reden voor zowel hoop als scepsis, want de wensen en intenties van de betrokken partijen lopen uiteen.

De Amerikaanse president Trump is opgetogen over Noord-Korea’s bereidheid – dit weekend uitgesproken – te stoppen met kernproeven en met zijn intercontinentale ballistische raketprogramma. Maar wie nauwkeurig de tekst van de Noord-Koreaanse regering leest, ontdekt al snel dat er nog weinig reden is voor optimisme.

Noord-Korea zegt dat het zal stoppen met kernproeven, maar het beweert nergens dat het zijn nucleaire wapens zal ontmantelen, de belangrijkste eis van Amerika. Pyong­yang herinnerde dit weekeinde in een communiqué de wereld eraan dat Noord-Korea alle cruciale fasen heeft voltooid om een kernmacht te worden. Het afzien van verdere kernproeven is dan ook geen echte concessie, want Noord-Korea is al een volwaardige kernmacht.

In het communiqué stelt Pyongyang tevens dat het geen nucleaire wapens zal inzetten, noch zal exporteren naar het buitenland, ‘tenzij er een nucleaire dreiging is of nucleaire provocatie plaatsvindt tegen Noord-Korea’. Maar dit zijn eerder gewone gedragsregels dan toezeggingen.

Waarom gaan de Amerikanen dan toch met de Noord-Koreanen in gesprek? Noord-Korea deed een opmerkelijke concessie: een stop op het testen van intercontinentale ballistische raketten. Dat is goed nieuws voor Washington, want alleen met zulke wapens kan Noord-Korea het Amerikaanse vasteland treffen. Maar dit is minder goed nieuws voor Noord-Korea’s buren, want die vallen nog altijd binnen het bereik van zijn raketten.

Er is nog een andere reden voor de VS om te praten. Pyongyang ontwikkelt in snel tempo nieuwe wapentechnologieën, dus de onderhandelingspositie van Noord-Korea wordt alsmaar sterker. Hoe eerder de gesprekken mislukken, des te sneller (en met meer reden) kan Amerika beginnen met escaleren. Dit is wat Trumps veiligheidsadviseur en hardliner John Bolton althans bepleit. Vlak voor zijn aanstelling zei hij dat het mislukken van de gesprekken een goede grondslag vormt voor de ‘volgende fase’. De onderhandelingen gaan alleen over nucleaire ontmanteling, anders wordt het ‘een heel korte bijeenkomst’, aldus Bolton.

Noord-Korea beschouwt het stopzetten van nucleaire proeven als eindpunt van de onderhandelingen, Amerika juist als de eerste stap van volledige nucleaire ontwapening. De Amerikanen worden hierin gesteund door Zuid-Korea en Japan.

Maar de kans dat Noord-Korea gaat ontwapenen, is heel klein. Er is weinig reden voor de Noord-Koreanen om de Amerikanen te vertrouwen. In het geval van Iran, dat in 2015 akkoord ging met de ontmanteling van zijn nucleaire programma in ruil voor verlichting van economische sancties, komen de Amerikanen met nieuwe eisen. Hoewel Iran zich volgens de atoomwaakhond IAEA keurig aan de internationale afspraken houdt, wil Trump de deal opblazen, tenzij aan Iran nieuwe verplichtingen worden opgelegd. Trump wil dat Iran zich terugtrekt uit Syrië en zijn ballistische programma aan banden legt. 

Nucleaire ontwapening is voor Noord-Korea geen optie, al is het maar omdat niets de Amerikanen ervan weerhoudt om later nieuwe eisen te stellen. Toch riskeren de Koreanen veel als ze de huidige koers doorzetten. De Amerikanen, onder wie Trump en defensieminister Mattis, dreigden Noord-Korea al met de ‘totale vernietiging’. Maar met de komst van Bolton in het Witte Huis en de toekomstige aanstelling van CIA-baas Mike Pompeo als buitenlandminister – hij speelde eerder publiekelijk met de gedachte om Kim Jong-un uit de weg te ruimen – kan een diplomatieke mislukking een naar vervolg krijgen.

Lees ook: De EU, China en Rusland zijn blij met de atoomplannen van Noord-Korea

Wereldwijd is alom positief gereageerd op het besluit van Noord-Korea om te stoppen met het houden van kernproeven. Volgens China, Rusland, de EU en de VS biedt het een kans op de-escalatie van de spanningen in de regio. 

Lees ook: Triomfantelijke Trump geeft zijn zegen aan gesprekken tussen de Korea's

De Amerikaanse president Trump bevestigde vandaag dat CIA-baas Mike Pompeo een bezoek heeft gebracht aan de Noord-Koreaanse leider Kim Jong-un. Zoals hij dat gewoon is: via Twitter. 

Lees ook: 'CIA-baas Pompeo had geheime ontmoeting met Kim Jong-un'

De Amerikaanse CIA-directeur Mike Pompeo heeft in het geheim een ontmoeting gehad met Kim Jong-un, de leider van Noord-Korea. Daarmee is hij de hoogstgeplaatste Amerikaanse functionaris die ooit Kim Jong-un heeft ontmoet.