Bert Lanting: Ook de afwijkende mening verdient bescherming in de democratie
Orbán heeft met een reeks maatregelen het politieke leven geleidelijk naar zijn hand gezet.
Het politieke klimaat in Hongarije wordt steeds killer, nu Fidesz, de partij van premier Viktor Orbán, zich opmaakt om de klinkende verkiezingszege van deze maand te verzilveren door de Soros Foundation het leven zuur te maken.
De organisatie van de Amerikaans-Hongaarse filantroop en miljardair ijverde al onder het communistische regime in Hongarije voor de democratie, maar overweegt nu de deuren te sluiten. Aanleiding is de ‘Stop Soros’-wet die Orbán door het parlement wil jagen. Die wet komt erop neer dat ngo’s die ‘illegale immigratie steunen’ een strafheffing op subsidies vanuit het buitenland krijgen of zelfs kunnen worden verboden.
Orbán, die ironisch genoeg met een beurs van Soros in Oxford studeerde, beschuldigt zijn voormalige weldoener ervan dat hij met Brussel samenspant om Hongarije te overspoelen met moslimmigranten. Inderdaad is Soros voor het spreiden van migranten over de EU-landen, maar van verplichte quota moet hij niets hebben.
De campagne tegen Soros die een bedenkelijke antisemitische ondertoon heeft, volgt op een reeks maatregelen waarmee Orbán het politieke systeem geleidelijk naar zijn hand heeft gezet. Oppositiekranten worden dwarsgezeten of overgenomen door bondgenoten van de premier, terwijl critici van het bewind worden uitgemaakt voor ‘huurlingen’ van Soros die erop uit zijn de regering ‘omver te werpen’.
Het lijdt geen twijfel dat Orbán veel steun heeft onder de Hongaarse bevolking, vooral dankzij zijn verzet tegen het toelaten van vluchtelingen. Maar een essentieel element van democratie is het tolereren, en zelfs beschermen, van afwijkende meningen. Daarvoor is in de ‘niet-liberale democratie’ die Orbán bezig is te vestigen in zijn land, steeds minder ruimte.
Het Europees Parlement overweegt nu een strafprocedure tegen Hongarije te beginnen die erop zou kunnen uitlopen dat het land zijn stemrecht binnen in de EU verliest. Dat zou een te zwaar middel zijn, dat in Hongarije ongetwijfeld herinneringen zal oproepen aan het vroegere Oostblok. Brussel mag geen Moskou worden, ook al zijn de bedoelingen goed.