Persgroep worstelt met papiertekort
De Persgroep, uitgever van grote Nederlandse en Belgische kranten, kampt met een acuut papiertekort. Toen het bedrijf begin dit jaar merkte dat het internationale aanbod niet toereikend was, zijn noodmaatregelen genomen om de gevolgen voor lezers en redacties te beperken. Volgens de directie kosten deze maatregelen ‘meerdere tonnen’.
Zichtbaar gevolg van het tekort is dat de Volkskrant-bijlage Sir Edmund vanaf dit weekeinde verschijnt op glanzend papier en in een ander formaat: 2,5 centimeter kleiner en 2 centimeter smaller dan voorheen. ‘De reden is even prozaïsch als bizar: het papier is op’, legt hoofdredacteur Philippe Remarque uit in het voorwoord van Sir Edmund. Het aantal woorden in deze bijlage daalt met 10 procent. ‘Op de grote zaterdagkrant is dat gemis te overzien, hoop ik.’
De keuze voor ander papier, een restpartij, dwingt de Persgroep voor minstens een half jaar een andere drukker in te schakelen, in Weert. Op de eigen drukkerij in Lokeren staan machines gedurende die tijd stil.
Het weekendmagazine van het AD en Nederlandse regiokranten van De Persgroep wordt vanaf begin mei niet gedrukt in Lokeren, maar in Denemarken. Daar was nog papier, mits dit ter plaatse zou worden bedrukt. Lezers van die bijlage zullen minder verschil zien, denkt De Persgroep. Voor abonnees van Trouw en Het Parool, ook onderdeel van het concern, verandert niets.
‘Ik zit al vijftien jaar in dit vak, dit heb ik nog nooit meegemaakt’, zegt Rudy Bertels, chief operating officer van De Persgroep. ‘Wereldwijd is vorig jaar 2,8 miljoen ton krantenpapier uit de markt gehaald, tweemaal zo veel als normaal. Ineens is er schaarste.’
De krapte volgt op een lange periode van overcapaciteit. Die werd mede veroorzaakt doordat de oplage van dagbladen daalt en adverteerders hun heil zoeken op internet. De papiersector is weinig flexibel: fabrikanten gebruiken gigantische machines die bij voorkeur het hele jaar draaien, 24 uur per dag. Tussentijdse wijzigingen in papiersoort of -formaat zijn duur en tijdrovend. Tot voor kort leidde die inflexibiliteit tot overschotten en een relatief lage prijs.
Bertels: ‘Dat was vervelend voor fabrikanten. Waarschijnlijk is dat de reden dat ze nu extra veel machines hebben stilgezet of omgebouwd; in veel gevallen maken ze nu karton voor bedrijven als Bol.com. Bijkomend probleem voor ons is dat de vraag naar krantenpapier is toegenomen in China en India.’
Mediahuis, uitgever van onder meer De Telegraaf en NRC Handelsblad, heeft geen papiertekort. ‘Er is sinds enige tijd inderdaad schaarste op de internationale markt’, zegt Paul Huybrechts, bij Mediahuis verantwoordelijk voor de inkoop van papier. ‘Wij waren gelukkig op tijd, sommige anderen hebben nu problemen, zoals een Scandinavisch bedrijf waarvan ik de naam niet wil noemen.’
De Persgroep sluit normaliter papiercontracten af per april, later dan de concurrentie. Binnen het concern heerst de opvatting dat dit een dempend effect heeft op de prijs, onder meer omdat aanbieders van hun voorraad af moeten. Toen De Persgroep zich enkele maanden geleden meldde, was bij grote aanbieders slechts 90 duizend ton krantenpapier beschikbaar voor een jaar. Dat was 10 procent te weinig.
Het nieuws veroorzaakte paniek achter de schermen. Hoofdredacteur Remarque: ‘Ik heb in het bedrijf voorheen ondenkbare zinnen gehoord als: ‘Wim vraagt zijn vrienden in Parijs, die hebben misschien wat papier over.’ Het is geen bezuiniging, beklemtoont hij. ‘Het kost juist meer geld.’
Omdat op het laatste moment is ingegrepen, ontbrak de tijd om de ingrijpende verandering van Sir Edmund te testen in proefnummers - ook dat is hoogst uitzonderlijk.
Bertels: ‘We hadden geen keuze, het papier was op.’ Voor buitenstaanders klinkt dat misschien onlogisch, bij een groot krantenbedrijf, maar de wereldwijde papiermarkt is onoverzichtelijk, stelt hij. ‘We vertrouwden erop dat het goed zou komen, zoals altijd. We leren hiervan dat we alerter moeten zijn op bewegingen op de markt.’