GroenLinks, D66, PvdA en SP vormen progressieve coalitie

07:59 vrijdag 25 mei 2018

Het nieuwe coalitieakkoord dat GroenLinks, D66, PvdA en SP donderdag 24 mei presenteerden, is onmiskenbaar progressief.

'Een nieuwe lente, een nieuw geluid', is de titel van de set afspraken op basis waarvan de hoofdstad de komende vier jaar bestuurd zal worden door acht wethouders.

Lees verder over wat ons nieuwe stadsbestuur de komende 4 jaar wil met Amsterdam:

Meer groen, minder auto's: coalitie duidelijk links progressief

Dit zijn de belangrijkste plannen van de nieuwe coalitie

Rutger Groot Wassink: 'Dit coalitieakkoord is ambitieus'

Links Amsterdam versus rechts Den Haag: dat gaat knetteren

Rechtse oppositie reageert: 'De revolutie is duur'https://s.parool.nl/s7a38-a4598764/

En dit vinden Paroollezers van het coalitieakkoord

15:28 woensdag 18 april 2018

Amsterdammers die het nieuw te vormen college van burgemeester en wethouders iets mee willen geven, kunnen dat doen op een open inspraakavond op 24 april om 19:30 uur.

Op vier plaatsen in de stad krijgt iedereen volgende week dinsdag de gelegenheid om te vertellen wat ze belangrijk vinden voor de toekomst van de stad of zichzelf: Scholengemeenschap OSB in Zuidoost, Pakhuis de Zwijger, Het Sieraad in De Baarsjes en het Zonnehuis in Tuindorp Oostzaan.

Per locatie mogen maximaal vijftig mensen hun zegje doen. De gemeente roept inwoners, ondernemers, instellingen en organisaties op zich daarvoor aan te melden.

Wat zou u de onderhandelaars van GroenLinks, D66, SP en PvdA willen meegeven? Laat het ons weten op deze plek of mail naar hethoogstewoord@parool.nl !

15:26 woensdag 18 april 2018

De onderhandelingen voor een nieuw stadsbestuur liggen op koers, dat zegt GroenLinks-leider Groot Wassink. "Ik houd geen rekening met het scenario dat het niet gaat lukken."

Volgens Groot Wassink bestaat deze coalitie uit een "hele stabiele meerderheid" van 26 zetels. De verschillen tussen de partijen zijn volgens hem minder groot dan in de coalitie die de afgelopen vier jaar bestuurde, waaraan naast D66 de tegenpolen VVD en SP deelnamen.

10:14 woensdag 4 april 2018

De gemeente heeft de uitslag van de gemeenteraadsverkiezingen per stembureau bekendgemaakt. Welke partij werd de grootste bij jou in de buurt? Bekijk het hier op de kaart.

14:12 dinsdag 3 april 2018

Op het eerste gezicht moet het lukken: de formatie van een nieuw gemeentebestuur van GroenLinks, D66, PvdA en SP. Maar de partijen staan op een aantal onderwerpen lijnrecht tegenover elkaar. Dit zijn de hindernissen die moeten worden genomen.

24:01 zaterdag 31 maart 2018

Amsterdam stevent af op een links-progressief gemeentebestuur van GroenLinks, D66, PvdA en SP. De vier partijen beginnen dinsdag met de onderhandelingen voor de formatie van een nieuw college.

Rutger Groot Wassink, lijsttrekker van GroenLinks wil verder praten met D66, PvdA en SP. Volgens hem hebben de Amsterdammers bij de verkiezingen duidelijk gemaakt een andere koers te willen dan die van het vorige college van D66, VVD en SP. Lees hier verder

13:07 zaterdag 31 maart 2018

Een gemêleerd gezelschap vormt de nieuwe gemeenteraad van Amsterdam: advocaten en docenten, debutanten en oma's, een handballer én iemand die droomt ooit coach te zijn van Ajax. Dit zijn sinds deze week de 45 raadsleden van Amsterdam.

13:05 zaterdag 31 maart 2018

Stopera-verslaggever Michiel Couzy denkt zaterdag in zijn column nog even terug aan het afscheid van raadsleden, eerder deze week.

"VVD-wethouder Eric van der Burg die met tranen in de ogen luisterde naar de afscheidsspeech van Emre Ünver, die twaalf jaar raadslid was voor de PvdA.

Ook bij de woorden van Orhan Kayar (PvdA), die sprak over de 1-0 achterstand waarmee hij, vanwege zijn jeugd in de Kolenkitbuurt, aan zijn loopbaan begon, hield Van der Burg het niet droog.

Andersom spraken vertrekkende raadsleden van GroenLinks en PvdA warme woorden over de VVD-wethouder en hun gezamenlijke strijd tegen eenzaamheid en obesitas.

Hier namen politieke aarts­rivalen afscheid van elkaar. In tranen. Natuurlijk hadden ze de laatste jaren scherpe debatten gevoerd en elkaar aangevallen op ideologische verschillen.

Uiteindelijk blijken de overeenkomsten groter dan de verschillen. De liefde voor de stad en de zorg voor Amsterdammers wonnen het van ideologische tegenstellingen."

Lees hier verder

16:47 donderdag 29 maart 2018

In Amstelveen maken de politieke partijen een begin om tot een coalitie te komen.

De VVD is opnieuw als winnaar uit de bus gekomen, D66 volgde met een tweede plek. Beide partijen hebben hun fractievoorzitters naar voren geschoven als informateurs.

Deze week nodigen Herbert Raat (VVD) en Floor Gordon (D66), alle politieke partijen uit voor een eerste gesprek over de formatie.

Eind volgende week doen de fractievoorzitters verslag van de gesprekken en vertellen ze welke vervolgstappen ze nemen.

13:27 donderdag 29 maart 2018

In de Stopera is aan het begin van de middag de nieuwe gemeenteraad geïnstalleerd. Ook zijn de nieuwkomers in de raad beëdigd.

Waarnemend burgemeester Jozias van Aartsen wenste de 45 raadsleden de komende vier jaar "ongelofelijk veel succes''.

Fractievoorzitter Rutger Groot Wassink van Groenlinks komt naar verwachting nog voor Pasen met de uitnodigingen aan de partijen met wie hij wil gaan onderhandelen voor een nieuwe coalitie. Groenlinks is sinds de verkiezingen van vorige week de grootste partij van Amsterdam.

12:30 donderdag 29 maart 2018

Nu is het officieel: de Kiesraad heeft het 'nee-kamp' tot winnaars verklaard van het referendum over de nieuwe inlichtingenwet van de AIVD en MIVD, de wiv.

Om alle kritiek te doen verstommen en tegelijk de eenheid in de coalitie te houden wordt het nu in Den Haag manouvreren-voor-gevorderden.

07:38 donderdag 29 maart 2018

"Dat verklaar en beloof ik'" en "zo waarlijk helpe mij God Almachtig".

Die twee zinnen klinken donderdag bijna 8000 keer in heel het land, als de nieuwe gemeenteraadsleden aan hun werk beginnen. Ze leggen de eed of belofte af en worden daarmee officieel raadslid.

De Stopera verjongt en vrouwen zullen de komende jaren hun stempel drukken op veel discussies. De stadspolitiek verwelkomt vandaag enkele markante types.

Lees verder: Dit zijn de nieuwe gezichten in de gemeenteraad

20:06 woensdag 28 maart 2018

De hertelling van de stemmen van de afgelopen gemeenteraadsverkiezingen in Zaanstad gaat een dag langer duren.

Woensdagavond zou de nieuwe uitslag bekend worden, maar tijdens de raadsvergadering vertelde burgemeester Jan Hamming dat er extra tijd nodig is. "Er dient zorgvuldigheid in acht genomen te worden," aldus de burgemeester. De uitslag wordt nu donderdag om 17.30 uur bekendgemaakt.

De raad stemde dinsdag unaniem in met de hertelling, die door de Partij voor de Dieren Zaanstad was aangevraagd. De partij kwam één stem tekort voor een tweede zetel in de raad. De eventuele tweede zetel van de PvdD gaat ten koste van de lokale linkse partij Rosa.

15:56 woensdag 28 maart 2018

Met de uitreiking van drie koninklijke onderscheidingen nam burgemeester Jozias van Aartsen woensdagmiddag afscheid van 23 raadsleden.

Emre Ünver (PvdA), Henk Boldewijn (PvdA) en Tiers Bakker (SP) kregen een lintje omdat zij meer dan twaalf jaar hebben meegedraaid in het Amsterdamse bestuur: raad en stadsdeel.

12:03 woensdag 28 maart 2018

Amsterdam stevent af op een stadsbestuur gesteund door vier partijen. Door de eisen van de Partij voor de Dieren is de meest groene coalitie geen optie meer, schrijven politiek verslaggevers Michiel Couzy en Ruben Koops in een analyse.

Lees verder: Het politieke puzzelen is begonnen

16:47 dinsdag 27 maart 2018

Rutger Groot Wassink van GroenLinks hoopt voor Pasen de uitnodiging te sturen voor de eerste formatiegesprekken met in totaal vier partijen. Eerst gaat hij met zijn fractie de opties doornemen. "Zo lang als de vorige formatie zal het dit keer niet duren," zegt hij.

16:34 dinsdag 27 maart 2018

Met de vijf partijen waarmee GroenLinks het gesprek aan kan gaan zijn uit de eerste gesprekken alleen met de Partij voor de Dieren inhoudelijke verschillen gebleken. Zo heeft de fractie van Johnas van Lammeren (na woensdag verdrievoudigd) aangegeven niet aan te willen schuiven in een college dat ook zonder deelname van de PvdD al een meerderheid heeft.

Ook heeft de partij een aantal breekpunten geformuleerd waaraan voldaan moet worden: Van Lammeren en de zijnen willen onder meer een verbod op bont, levende kreeften op markten en bouwen in het groen.

16:22 dinsdag 27 maart 2018

Informateur Maarten van Poelgeest komt uit op een coalitie van vier partijen. Dit heeft hij dinsdagmiddag bekendgemaakt tijdens een persconferentie.

De varianten die de voormalig wethouder van GroenLinks kansrijk acht zijn: GroenLinks, D66, PvdA en SP, Groenlinks, D66, SP en Partij voor de Dieren, GroenLinks, VVD, PvdA en SP, GroenLinks, VVD, PvdA en PvdD. Een coalitie van drie partijen is niet kansrijk of past niet bij de uitslag van de verkiezingen, aldus Van Poelgeest.

Het trio GroenLinks, D66 en VVD gaat niet lukken, omdat winnaar GroenLinks niet met twee rechtse partijen in een college wil. De combinatie GroenLinks, D66 en PvdA doet volgens Van Poelgeest geen recht aan de verkiezingsuitslag, omdat twee van deze drie partijen hebben verloren.

16:18 dinsdag 27 maart 2018

Forum voor Democratie (FVD) en DENK komen definitief niet in het stadsbestuur van Amsterdam. Volgens informateur Maarten van Poelgeest ziet geen van de partijen een coalitie met FVD zitten en wil GroenLinks, die de meeste stemmen kreeg bij de gemeenteraadsverkiezingen, niet verder praten met DENK.

Van Poelgeest sprak de afgelopen dagen met alle twaalf de gekozen partijen. De nieuwkomers scoorden allebei drie zetels bij de gemeenteraadsverkiezingen van vorige week. GroenLinks, die als winnaar uit de bus kwam, gaf eerder al aan niet met deze partijen in zee te willen. Desondanks mochten ze toch komen praten met de informateur.

11:00 maandag 26 maart 2018

De Partij voor de Dieren in Zaanstad wil dat de stemmen uit alle bureaus in de gemeente herteld worden.

Toen de definitieve uitslag vrijdag binnenkwam bleek de partij welgeteld één stem tekort te komen voor een restzetel in de Zaanse raad. Die is vooralsnog aan de lokale partij ROSA gegeven. Omdat het verschil zó minimaal blijkt wil PvdD-lijsttrekker Judit Raa het zekere voor het onzekere nemen.

Raa zegt in een persbericht nog expliciet naar het verschil in stemmen tussen Rosa en haar partij te hebben gevraagd, maar daar geen antwoord op te hebben gekregen. Wel is duidelijk dat de Partij voor de Dieren in Zaanstad tussen de voorlopige en definitieve uitslag er nog 61 stemmen op vooruit ging uit een eerder niet meegetelde stapel van 90 geldige biljetten.

Dinsdag buigt de gemeenteraad van Zaanstad zich over het verzoek van Raa. Zelf heeft ze het volste vertrouwen: 'Dat zijn we verplicht aan de kiezer. Een hertelling van slechts de stemmen op Rosa en de PvdD zal in dit geval niet volstaan’.

18:37 vrijdag 23 maart 2018

De Stopera verjongt en vrouwen zullen de komende jaren hun stempel drukken op veel discussies. De stadspolitiek verwelkomt en neemt afscheid van markante types.

En dit zijn onze nieuwe stadsdeelcommissies

15:33 vrijdag 23 maart 2018

- De uitslag van de gemeenteraadsverkiezingen in Amsterdam is bekend. GroenLinks is definitief de grootste. Nieuwkomers Denk, Forum voor Democratie, BIJ1 en de Christenunie hebben allen 1 zetels gehaald in de nieuwe raad. Bekijk hier de volledige verkiezingsuitslag

- Het tellen van de stemmen was in Amsterdam een megaklus. Hoewel de gemeente extra tellers had ingezet op de 560 stembureaus, lukte het niet om zoals gebruikelijk woensdag rond middernacht een tussenstand te geven van 85 tot 90 procent van de stemmen. Zie: Waarom duurt het stemmen tellen in Amsterdam zo lang?

- Informateur Maarten van Poelgeest een handje helpen door zelf te puzzelen op mogelijk coalities voor het nieuwe stadsbestuur? Dat kan met deze tool.

- Analyse: De kiezer strafte de coalitie van D66, VVD en SP af: van 26 naar 17 zetels. Was Amsterdam dit bestuur zat, of speelt er meer?

11:14 vrijdag 23 maart 2018

"Het was ontzettend spannend, omdat het zo lang duurde voordat de uitslag er was,” zegt Sylvana Simons, lijsttrekker van Bij1. “Maar ik ben nu vooral ontzettend dankbaar en blij voor al die mensen die zich de afgelopen tijd zo hebben ingezet voor de partij."

Ook Don Ceder, lijsttrekker van de ChristenUnie, is opgelucht. “Vier jaar geleden lukte het, op 162 stemmen na, net niet. Dus de ontlading was vanochtend enorm toen we hoorden dat hu nu wel gelukt is. Het is geweldig dat onze inspanningen beloond worden.”

Samen met het CDA – dat ook een zetel heeft – zitten er straks twee christelijke partijen in de raad. Ceder: “Het is een teken dat de sociaal-christelijke politiek springlevend is. En dat is ook de boodschap die ik wil gaan uitdragen: Amsterdam is een stad waar we echt naar elkaar omkijken.”

11:06 vrijdag 23 maart 2018

Hoewel de PvdA gehalveerd is in het aantal zetels, heeft lijsttrekker Marjolein Moorman de meeste stemmen van alle nieuwe raadsleden gehaald: 25.430 stuks.

Lees een verslag van hoe de partij van Moorman woensdagavond samen naar de uitslagen keek: Gejuich: in Emmen staat de PvdA nog wél overeind

11:01 vrijdag 23 maart 2018

Namens Denk gaat nummer vijf Numan Yilmaz de gemeenteraad in. De leraar op een ROC in Zuidoost haalde voldoende voorkeursstemmen om de derde zetel van de nieuwkomer in te nemen. Dat gaat ten koste van de oorsprongelijke nummer drie Sheher Khan.

10:57 vrijdag 23 maart 2018

De nummer negen van GroenLinks deze verkiezingen Jorrit Nuijens was al raadslid maar wordt dat niet opnieuw. Nuijens (37) is kandidaat om voor zijn partij wethouder te worden in Diemen. De verwachting is nu dat nummer elf Nienke van Renssen zijn zetel in de raad inneemt.

10:50 vrijdag 23 maart 2018

Nummer twee van GroenLinks Femke Roosma blijkt meer dan 4000 stemmen meer te hebben gekregen dan haar lijsttrekker Rutger Groot Wassink. Die had dat op zijn beurt overigens al wel aan zien komen, zei hij eerder.

"Binnen GroenLinks stemmen kiezers heel vaak op de eerste vrouw," zei hij woensdag tegen Het Parool. "Ik heb zelf ook met volle overtuiging op haar gestemd. Ze wil geen wethouder worden, maar ik neem aan dat zij de nieuwe fractievoorzitter wordt. Ik beschouw haar als mijn grote kameraad."

10:43 vrijdag 23 maart 2018

Nu de officiele uitslag van de gemeenteraadsverkiezingen binnen is kun je met deze interactieve kaart alvast aan de slag en informateur Maarten van Poelgeest vast op weg helpen met met mogelijke coalities.

10:41 vrijdag 23 maart 2018

Forum voor Democratie-oprichter en partijleider in de Tweede Kamer Thierry Baudet stond woensdag onderaan de Amsterdamse lijst van zijn partij en heeft genoeg voorkeursstemmen gehaald om de gemeenteraad in te gaan. Baudet had echter op voorhand al aangegeven dat hoe dan ook niet te doen, en blijft daar bij.

Hetzelfde geldt voor Yernaz Ramautarsing. De beoogde nummer twee van FvD kwam in opspraak door uitspraken uit het verleden en verliet de partij, maar deed dat te laat om nog van de kieslijst geschrapt te worden. Ook Ramautarsing kreeg voldoende stemmen om toch de raad in te gaan maar doet dat, zoals eveneens vooraf aangegeven, niet.

10:35 vrijdag 23 maart 2018

Bij de gemeenteraadsverkiezingen zijn 347.148 stemmen uitgebracht in Amsterdam, waardoor de kiesdeler nodig voor een zetel is uitgekomen op 7714 stemmen. Daar hebben twaalf partijen aan voldaan. Dit is de definitieve zetelverdeling in de nieuwe gemeenteraad:

GroenLinks 10
D66 8
VVD 6
PvdA 5
SP 3
Partij voor de Dieren 3
Denk 3
Forum voor Democratie 3
CDA 1
Partij van de Ouderen 1
ChristenUnie 1
Bij1 1

10:33 vrijdag 23 maart 2018

Het kan verkeren en is vooral nog niet beslist, want inmiddels lijken ChristenUnie en Bij1 nu dan toch weer een strijd te moeten leveren om de restzetel.

10:23 vrijdag 23 maart 2018

Een bezwaar van nummer twee van Forum voor Democratie Anton van Schijndel is verworpen. Hij had bij de stemming op het stadhuis aanwezig willen zijn, maar dat staat de kieswet niet toe.

Lees ook: Forum voor Democratie stuurt leden naar tellingen stembureaus

10:16 vrijdag 23 maart 2018

Zoals de kaarten nu geschud zijn lijken nieuwkomers ChristenUnie en BIJ1 allebei een zetel te gaan krijgen in de gemeenteraad.

10:13 vrijdag 23 maart 2018

Van Aartsen leest vervolgens ook het exacte aantal uitgebrachte stemmen per deelnemende partij voor. Die zijn als volgt:

D66: 55724 stemmen
PVdA: 37181
VVD: 39702
SP: 26070
GroenLinks: 70880
PvdD: 24672
CDA: 11991
PvdO: 7752
Denk: 23138
Piratenpartij: 4459
Fvd: 20015
CU: 6837
Bij1: 6571

10:10 vrijdag 23 maart 2018

Burgemeester Jozias van Aartsen maakt nu in de Stopera de uitslagen van de gemeenteraadsverkiezingen en het wiv-referendum bekend.

Uitslag wiv in Amsterdam: 98.628 stemmen voor 204.795 tegen.

07:08 vrijdag 23 maart 2018

De politieke partijen die kans maken op een plek in de Amsterdamse gemeenteraad krijgen vrijdag duidelijkheid over het aantal behaalde stemmen. De gemeente maakt om 10.00 uur de definitieve prognose van de verkiezingsuitslag bekend. De uitkomst ervan is nog spannend, omdat tot nu toe alleen een tussenstand op basis van 69 procent van de getelde stemmen is bekendgemaakt.

Het tellen van de stemmen was in Amsterdam een megaklus, omdat er ook is gestemd op het landelijk referendum over de Wet op de inlichtingen- en veiligheidsdiensten en de stadsdeelcommissies. Hoewel de gemeente extra tellers had ingezet op de 560 stembureaus, lukte het niet om zoals gebruikelijk woensdag rond middernacht een tussenstand te geven van 85 tot 90 procent van de stemmen.

Vooral de partijen die kans maken op één zetel in de raad, zoals BIJ1 en ChristenUnie, moeten hun geduld daardoor langer op de proef stellen. Het ziet ernaar uit dat GroenLinks als grootste partij uit de bus komt.

Namens de partij voerde informateur Maarten van Poelgeest, oud-wethouder van Amsterdam, donderdag al gesprekken met de partijen die waarschijnlijk een plek krijgen in de gemeenteraad.

Zie ook: Waarom duurt het stemmen tellen in Amsterdam zo lang?

19:45 donderdag 22 maart 2018

Circa 23.500 Nederlanders hebben in het buitenland gestemd over de nieuwe inlichtingenwet. Het ministerie van Buitenlandse Zaken laat weten dat op vijftien ambassades stembureaus waren ingericht.

Er kon onder meer worden gestemd in Washington, Bangkok en Tokio. Op die stembureaus werden extra mensen ingezet om stemmen te tellen.

Ongeveer 1 miljoen Nederlanders zitten voor langere tijd in het buitenland. Degenen die nog ingeschreven staan bij een Nederlandse gemeente konden ook stemmen voor de gemeenteraadsverkiezingen. Daarvoor moesten ze wel iemand uit hun gemeente machtigen.

15:56 donderdag 22 maart 2018

Het bericht dat Amsterdam geen nieuwe tussenstand meer geeft van de verkiezingsuitslag, zorgt voor flinke spanning bij de kandidaat-raadsleden.

Vooral de politieke partijen die nu op één zetel staan, hebben het zwaar te verduren. "Het is verschrikkelijk spannend," zegt de Amsterdamse ChristenUnie-lijsttrekker Don Ceder. "Vooralsnog staan we op één zetel, maar het blijft kielekiele."

Amsterdam maakte woensdagavond de voorlopige tussenstand bekend op basis van 69 procent van de stemmen. Normaal gesproken ligt dit percentage hoger, zo'n 85 tot 90 procent. Dit komt mogelijk omdat er ook is gestemd voor het landelijk referendum over de Wet op de inlichtingen- en veiligheidsdiensten en de stadsdeelcommissies, wat extra telwerk met zich meebrengt. De gemeente besloot vervolgens geen extra tussenstand meer te geven, maar te wachten tot de definitieve prognose. Die stond al gepland voor vrijdagochtend 10.00 uur.

Ceder had er rekening mee gehouden dat hij op de uitslagenavond al wist of hij "aan de bak" moest, maar maakt zich niet te druk. "Het is wat het is, ik laat me niet gek maken. Ook dat is politiek, het hoort erbij. Het is ook afhankelijk van welke buurten nog ontbreken.'' De CU-lijsttrekker heeft een uitnodiging voor een gesprek met de informateur nog even afgehouden. "Ik wil eerst even afwachten of we die zetel hebben.''

Ook de Amsterdamse Denk-lijsttrekker Mourad Taimounti verwondert zich over de gang van zaken. "Alles is al geteld, ik vind dit heel vreemd," zei hij. "Voor de kleinere partijen is dit retespannend. We willen graag weten waar we staan." Denk staat er met drie zetels iets beter voor dan de ChristenUnie. "Zolang er niet eentje af gaat, ben ik blij," aldus Taimounti.

Ook voor Bij1, de partij van Sylvana Simons, blijft het nog even spannend of het lukt om een zetel te halen.

15:30 donderdag 22 maart 2018

Informateur Maarten van Poelgeest ontvangt donderdagmiddag op het stadhuis in beslotenheid de zittende fractievoorzitters uit de gemeenteraad voor een eerste inventarisatie.

Ook spreekt hij de lijsttrekkers van de nieuwe partijen, zoals Forum voor Democratie en Denk, die er bij zullen komen. 'Van Poelgeest vraagt hen niet alleen de verkiezingsuitslag te duiden, maar ook naar hun visie op de stad en de grote uitdagingen waar Amsterdam voor staat,' zo laat GroenLinks weten in een persbericht.

Op 21 maart verloor de zittende coalitie van D66, VVD en SP de meerderheid. Gezocht wordt naar een nieuwe coalitie, onder leiding van GroenLinks, die kan steunen op zeker 23 van de 45 zetels in de gemeenteraad. Een veelgehoorde combinatie is de coalitie GroenLinks, D66 en PvdA.

Lees ook: Wie is informateur Maarten van Poelgeest?

15:21 donderdag 22 maart 2018

Het kabinet is aan zet nu de kiezer in het referendum nee lijkt te hebben gezegd tegen de nieuwe inlichtingenwet. Dat zegt D66-leider Alexander Pechtold.

"Volgende week is de officiële uitslag en dan zal het kabinet volgens de wet die geldt voor het raadgevend referendum een standpunt moeten bepalen.'' Pechtold vindt dat het kabinet de uitslag van de volksraadpleging "altijd'' serieus moet nemen.

Op de vraag of de wet moet worden aangepast wil hij zelf niet ingaan. "Dat is aan het kabinet.''

Op zich jammer
"Het is nog heel spannend, maar het lijkt de kant op te gaan dat er meer tegen- dan voorstemmers zijn'', zei premier Rutte in Brussel. "Het werkt zo dat als dat zo blijft, de wet op het raadplegend referendum ons verplicht om dan opnieuw die wet te bekijken. Het is mijn rol als voorzitter van de ministerraad om dat proces in goede banen te leiden.''

Als het een nee-stem wordt, vindt de premier dat "op zich jammer''. "Maar hiervoor geldt dat ik de soevereiniteit van de Nederlandse kiezer heb te respecteren.''

Lees ook: Tegenstem wint waarschijnlijk nipt

15:06 donderdag 22 maart 2018

Driekwart van de Amsterdamse kiezers van Turkse afkomst heeft gestemd op Denk.

De partij, die voor het eerst meedeed aan de gemeenteraadsverkiezingen in de hoofdstad, komt volgens de laatste tussenstand met drie zetels in de gemeenteraad.

De opkomst onder Turkse Amsterdammers was hoger dan vier jaar geleden, 47 procent tegen 37 procent in 2014. Da blijkt uit een onderzoek dat Onderzoek, Informatie en Statistiek (OIS) deed samen met de Universiteit van Amsterdam. In totaal deden ruim 2600 mensen hieraan mee.

Lees verder: Driekwart van de Turkse kiezers stemt op Denk

14:53 donderdag 22 maart 2018

De belangrijkste reden waarom er nog geen definitieve(re) uitslag van de gemeenteraadsverkiezingen is?

Het tellen en invoeren van de stemmen is in Amsterdam een mega-operatie, legt Rob Kalse, hoofd verkiezingen, uit.

"Het stembiljet voor de gemeenteraad is met 28 partijen erop wel een meter bij een meter breed. En dat moeten zij allemaal afspeuren, op zoek naar een rood stipje."

Lees verder: Waarom duurt het stemmen tellen in Amsterdam zo lang?

14:05 donderdag 22 maart 2018

Nu Denk in dertien gemeenten in de gemeenteraad komt, wil de partij waar mogelijk ook bestuursverantwoordelijkheid gaan dragen.

"Wij zijn niet een partij die alleen langs de zijlijn roept," zegt politiek leider Tunahan Kuzu.

Denk krijgt waarschijnlijk in zowel Amsterdam als Rotterdam drie raadszetels, en lijkt in Schiedam zelfs de tweede partij te worden.

"Een prachtig resultaat," vindt Kuzu. "Geweldig om te zien dat wij in de grote steden zo'n binnenkomer hebben gemaakt."

De partij spreekt volgens Kuzu "een groep mensen aan die voorheen onvoldoende betrokken was bij de politiek".

Lees ook: Denk heeft een stevige voet aan de grond gekregen

14:03 donderdag 22 maart 2018

Het kabinet gaat de uitkomst van het raadgevend referendum over de nieuwe inlichtingenwet "wegen". Maar dat gebeurt pas als de officiële uitslag bekend is.

Dat is volgende week het geval. Minister Kajsa Ollongren (Binnenlandse Zaken) wil nog niet op dat moment vooruitlopen. Ook wil ze niet vooruitlopen op het resultaat van de heroverweging door het kabinet. Ze laat in het midden of de wet later wordt ingevoerd dan de beoogde datum van 1 mei.

Ollongren heeft dat gezegd in reactie op het referendum van woensdag. Ze gaf toe dat de uitslag die zich nu aftekent een teleurstelling is voor het kabinet.

"We hebben ons ingespannen om zoveel mogelijk mensen voor te laten stemmen."

Volgens voorlopige tellingen hebben de nee-stemmers een kleine overwinning behaald. "De nee-stemmers hebben een signaal afgegeven. Dat betekent dat het kabinet met die tegenstem aan de slag moet bij het wegen wat deze uitslag nu precies betekent," zei de minister.

13:31 donderdag 22 maart 2018

GroenLinks heeft Maarten van Poelgeest aangesteld als informateur. Hij begint vandaag al met verkennende gesprekken die uiteindelijk tot een werkbaar college moeten leiden.

Lees ons profiel: Maarten van Poelgeest kent de Stopera als zijn broekzak

13:28 donderdag 22 maart 2018

Terwijl het feest is bij GroenLinks en Partij voor de Dieren, de PvdA vooral blij is dat de partij in Emmen overeind is gebleven, de SP terug is bij af en Denk een stevige voet aan de grond heeft gekregen, zit Sylvana Simons nog in onzekerheid.

Mocht haar Amsterdam Bij1 een zetel halen, dan is dat volgens Simons een goede basis. De vraag is alleen: wordt die zetel daadwerkelijk behaald? Dat zal pas zeker zijn als de definitieve uitslag in Amsterdam bekend is. Die wordt op zijn vroegst vrijdag verwacht.

13:25 donderdag 22 maart 2018

De Amsterdamse studenten die de aanzet hebben gegeven voor het referendum over de nieuwe inlichtingenwet, zijn blij met de maatschappelijke discussie die ze daarmee teweeg hebben gebracht.

"We zijn erg blij met de uitkomst. Daarnaast is het goed om te zien dat er nu veel over wordt gesproken," reageert Tijn de Vos, een van de initiatiefnemers.

"Privacy en veiligheid waren niet echt sexy onderwerpen. De wet is ook vrijwel geruisloos doorgevoerd, mensen wisten er niks over. Door het referendum is er heel veel over gesproken," zegt De Vos.

Toen hij met enkele Amsterdamse medestudenten vorige zomer besloot een referendumaanvraag in te dienen, voelde hij zich nog als een enkeling die op een feestje een mening verkondigt.

"Vervolgens bleken 400.000 mensen die mening te delen. En nu hebben drie miljoen mensen tegen gestemd."

De studenten willen niet zozeer dat de 'sleepwet', zoals zij hem noemen, van tafel gaat. "We hopen dat de pijnpunten worden aangepast. Er moet nu in elk geval door de politiek over worden gesproken."

De critici maken zich onder meer zorgen over de schaal waarop de inlichtingendiensten informatie van gewone burgers mogen binnenhalen om verdachte zaken op te sporen. In dat verband spreken ze van een sleepnet.

13:08 donderdag 22 maart 2018

De vice-burgemeester feliciteert GroenLinks en lijsttrekker Rutger Groot Wassink met de overwinning bij de gemeenteraadsverkiezingen.

12:36 donderdag 22 maart 2018

De Amsterdamse wethouder Eric van der Burg (ruimtelijke ordening) reageert verheugd op de uitkomst van het referendum in Weesp. Een meerderheid van de Weespers heeft gekozen voor een fusie met Amsterdam.

"Erg mooi dat de inwoners van Weesp voor Amsterdam kiezen. We zullen ze met open armen verwelkomen als het zover is. De gemeenteraad van Weesp moet hier de komende week uiteraard nog mee instemmen."

12:23 donderdag 22 maart 2018

D66 was de afgelopen periode de grootste partij in Amsterdam, maar gaat zoals het er nu naar uitziet van veertien naar acht zetels.

De partij wil toch graag weer het college in. "De inzet van D66 is altijd om mee te besturen," zei de Amsterdamse lijsttrekker Reinier van Dantzig. "We delen veel idealen. Maar GroenLinks is nu aan zet en we stellen ons bescheiden op."

Een coalitie met linkse partijen is voor Van Dantzig een optie. "We kunnen met iedereen samenwerken, los van de partij die we hebben uitgesloten," waarmee hij doelde op Forum voor Democratie, die op drie zetels lijkt uit te komen.

11:35 donderdag 22 maart 2018

Ook als het aantal stemmen tegen de nieuwe inlichtingenwet onder de 50 procent blijft, hebben de tegenstanders het raadgevend referendum gewonnen, verzekert de Kiesraad.

Dat de tegenstanders de voorstanders wel lijken te verslaan, maar toch minder dan de helft van de stemmen binnenhalen, maakt geen verschil. De toezichthouder op de verkiezingen spreekt tegen dat het referendum onbeslist kan blijven, zoals onder anderen D66-Kamerlid Kees Verhoeven had gesuggereerd.

De Kiesraad zag zich geroepen duidelijkheid te verschaffen omdat de uitslag die zich aftekent vragen opriep. Met ruim 90 procent van de stemmen geteld, krijgen de tegenstanders van de Wet op de inlichtingen- en veiligheidsdiensten (Wiv) 48,7 procent en de voorstanders 47,3. De overige stemmen zijn blanco of ongeldig uitgebracht.

Lees ook: Dit is de uitslag tot nu toe van het referendum over de wiv

11:29 donderdag 22 maart 2018

Taart in de fractiekamer van GroenLinks in de Tweede Kamer, omdat de partij in twaalf gemeenten (waaronder Amsterdam) de grootste is geworden. Partijleider Jesse Klaver werd onthaald met applaus.

Hij noemt de uitslag 'uniek' en 'historisch'. “Zo groot zijn wij nog nooit geweest. We winnen ten opzichte van de gemeenteraadsverkiezingen, maar we winnen zelfs ten opzichte van de Tweede Kamer verziekingen van vorig jaar."

11:20 donderdag 22 maart 2018

CDA-leider Sybrand Buma wil niet herhalen dat het kabinet een afwijzing van de nieuwe inlichtingenwet in het raadgevend referendum naast zich neer moet leggen.

"Het is nu aan het kabinet om te beslissen wat zij gaan doen," zegt Buma, die in het najaar nog verklaarde dat het kabinet een nee-stem zou moeten negeren.

"Ik heb absoluut gezegd dat deze wet door moet. Dat zeg ik nu nog," stelt Buma. Maar "het kabinet zegt: laat ons naar die wet kijken. Nou, laat ze er vooral naar kijken."

De CDA-voorman wijst erop dat de uitslag ook nog niet helemaal vaststaat. "Je moet wachten tot het laatste moment er is. Dan moet je kijken wat het vervolg zal zijn."

De Wet op de inlichtingen- en veiligheidsdiensten (Wiv) kan hoe dan ook niet van tafel, herhaalt Buma. "Zonder deze wet hebben de inlichtingendiensten een groot probleem. Vooropstaat dat die wet zo ontzettend belangrijk is, want het gaat om de veiligheid van Nederland. Dat is een verantwoordelijkheid die ik heel hoog neem."

11:17 donderdag 22 maart 2018

Het kabinet moet duidelijk maken hoe het omgaat met de uitslag van het raadgevend referendum over de nieuwe inlichtingenwet. Daarna zal de ChristenUnie haar standpunt bepalen.

Partijleider Gert-Jan Segers zei dat vandaag voor de bijeenkomst waarin hij met zijn fractie terugblikte op de gemeenteraadsverkiezingen.

Segers onderstreepte dat het "ingewikkeld" is om de uitslag van het referendum goed te wegen. Zelf heeft de fractie destijds "na wikken en wegen" voor de wet gestemd.

De CU-fractie, die deel uitmaakt van de regeringscoalitie, zal dan ook niet vooroplopen bij het aandringen op veranderingen daarin. "De uitkomst van het referendum ligt op het bordje van het kabinet. Dat moet kijken wat er nu te doen valt."

Lees ook: Nee-stem toont wantrouwen naar geheime diensten en kabinet

10:50 donderdag 22 maart 2018

In Amsterdam is GroenLinks de grootste partij geworden, maar waarvoor kozen de gemeenten rond de hoofdstad? Bekijk hier de uitslagen van de randgemeenten.

10:49 donderdag 22 maart 2018

Reinier van Dantzig is vanochtend opnieuw verkozen tot fractievoorzitter van D66 Amsterdam.

10:42 donderdag 22 maart 2018

Forum voor Democratie probeerde gisteravond uit alle macht de stemming erin te houden. Met drie zetels werd het niet de doorbraak waarop de partij hoopte. "Met alle rancune die ik in mij heb, gun ik D66 hun nederlaag," aldus Theo Hiddema.

10:40 donderdag 22 maart 2018

Hoewel de stemmen inmiddels zijn geteld, komt Amsterdam niet meer met een tussenstand van de uitslag van de gemeenteraadsverkiezingen. De definitieve prognose volgt, zoals gepland, vrijdagochtend om 10.00 uur.

10:11 donderdag 22 maart 2018

De stemming in club APT aan het Singel was gisteravond opgetogen. Als enige coalitiepartij (met SP en D66 zat de VVD vier jaar in het college) is het aantal zetels voor de VVD behouden. Zes.

Lees de reportage van de avond: 'We hebben die k-FvD kunnen afschudden. Dit is heel goed!'

09:58 donderdag 22 maart 2018

De gemeenteraadsverkiezingen hebben een einde gemaakt aan een lange reeks verkiezingsoverwinningen van D66.

De partij had het afgelopen decennium alleen maar gewonnen bij zowel landelijke, lokale als Europese verkiezingen, maar moest woensdag een terugslag incasseren. Het verlies bedraagt landelijk zo'n 25 procent. In Amsterdam zakt de partij waarschijnlijk zelfs van 14 naar 8 zetels.

Nu vrijwel overal de verkiezingsuitslag binnen is, staat D66 op 8,9 procent van de stemmen. Bij de vorige gemeenteraadsverkiezingen in 2014 stemde nog 12 procent op de Democraten.

Na het dieptepunt in 2003, toen D66 maar drie zetels behaalde bij de Tweede Kamerverkiezingen, wist de partij onder leiding van Alexander Pechtold uit het dal te klimmen.

Bij de verkiezingen voor het Europees Parlement in 2009 kregen de Democraten 11,3 procent van de stemmen. Een jaar later haalde de partij tien zetels in de Tweede Kamer.

Daarna volgden successen bij gemeenteraadsverkiezingen en verkiezingen voor Provinciale Staten. Het aantal Tweede Kamerzetels nam vorig jaar toe tot 19.

09:49 donderdag 22 maart 2018

Nu het ernaar uitziet dat GroenLinks in Amsterdam de grootste partij wordt, wil lijsttrekker Rutger Groot Wassink vaart maken met het vormen van een nieuwe coalitie.

"We willen zo snel mogelijk aan de slag," zei hij donderdagochtend na een kort nachtje. "We nodigen alle partijen uit om te gaan praten met onze informateur."

Die informateur is partijgenoot en voormalig wethouder van de hoofdstad Maarten van Poelgeest. "Wat mij betreft gaat hij vandaag beginnen," aldus Groot Wassink. "Ik ga zelf ook met hem in gesprek over waar onze voorkeuren liggen en wat de grootste uitdagingen worden voor de stad. Hij is zeer kundig en kent de stad goed."

Hoewel GroenLinks eerder aangaf dat besturen met Forum voor Democratie is uitgesloten, mag de partij wel komen praten met de informateur, aldus Groot Wassink.

De lijsttrekker sprak eerder al zijn voorkeur uit voor een linkse coalitie. "Het zal niemand verbazen dat we eerst naar links kijken. Maar uiteindelijk moeten we voor een meerderheid wel uitkomen op 23 of 24 zetels."

GroenLinks staat vooralsnog op tien zetels, op basis van 69 procent van de getelde stemmen.

Als de tussenstand niet verandert, bestaat de Amsterdamse gemeenteraad straks uit twaalf partijen. Dat is een record. "Het zal een wat breder beeld zijn in de raad. Maar wij zullen ervoor zorgen dat er een stabiel stadsbestuur komt," verzekerde Groot Wassink.

Lees ons interview met Rutger Groot Wassink: 'De stad snakt naar verandering'

09:30 donderdag 22 maart 2018

“Voor mij is het heel simpel, het electoraat heeft altijd gelijk”, zegt burgemeester Jozias van Aartsen in een korte reactie op de voorlopige verkiezingsuitslag.

Hij wees erop dat mogelijk pas vrijdag de definitieve uitslag bekend wordt. “We zullen zien of Bij1 of de ChristenUnie erin komen.”

Dat er mogelijk vier nieuwe partijen bijkomen in de gemeenteraad hoeft volgens Van Aartsen geen probleem te zijn. “In Den Haag was ik een raad gewend met 15 partijen. De burgemeester moet het er mee doen, dat is simpel!”

Van Aartsen zei beschikbaar te zijn om te spreken met de onderhandelende partijen, maar wil zich niet opdringen. “De grootste partij moet uitzoeken hoe het nu verder gaat, zo staat het in de wet.”

08:33 donderdag 22 maart 2018

Met wie kan winnaar GroenLinks bouwen aan een nieuw college? Zie zelf welke mogelijkheden er zijn - op basis van de voorlopige uitslag - met deze tool. Het streepje geeft aan wanneer er een meerderheid van 23 zetels in de raad is.

08:24 donderdag 22 maart 2018

'Al die linkse partijen doen niets anders, en willen niets anders, dan wat de PvdA vroeger deed,' schrijft columnist Theodor Holman. De sociaaldemocratie is volgens hem een politieke pizza geworden.

08:21 donderdag 22 maart 2018

De partij Denk debuteert waarschijnlijk met drie zetels in de Amsterdamse gemeenteraad.

Ook in de rest van Nederland werd succes geboekt: Denk komt in dertien gemeenteraden. Het grootste succes boekte de partij in Schiedam: daar werd het de tweede partij, na de VVD. Denk kreeg er 11,7 procent van de stemmen, goed voor vier zetels in de raad.

In Rotterdam krijgt de partij drie zetels, in Utrecht kan Denk op basis van de voorlopige uitslag rekenen op twee zetels. Alleen in Alkmaar lukte het de partij niet om verkozen te worden.

Denk is verder zeker van twee zetels in Zaanstad en twee in Arnhem. Daarnaast won de partij een zetel in Eindhoven, Deventer, Amersfoort, Lelystad, Enschede, Veenendaal en Roermond. Uit die Limburgse stad komt Kamerlid en partijvoorzitter Selçuk Öztürk.

08:04 donderdag 22 maart 2018

De voorlopige uitslag, waarin GroenLinks met 10 zetels de grootste partij van Amsterdam is geworden, is gebaseerd op 69 procent van de stemmen.

Burgemeester Jozias van Aartsen heeft deze prognose rond half één vannacht bekendgemaakt. Daarna is het tellen van de stemmen wel gewoon doorgegaan. De gemeente verwacht in de loop van vanochtend met een tweede voorlopige uitslag te komen.

De definitieve uitslag, en die van de stadsdeelcommissies, volgt later. Ook de uitkomst van het wiv-referendum in Amsterdam laat nog op zich wachten.

08:00 donderdag 22 maart 2018

Bij het referendum over de inlichtingenwet hebben opvallend veel mensen blanco gestemd. Meer dan 200.000 mensen, dus ongeveer 4 procent van alle kiezers, stemden niet voor of tegen.

In plaats daarvan deden ze het biljet in de stembus zonder een hokje rood te kleuren. Die stemmen worden gewoon meegeteld in de uitslag en bij het berekenen van de opkomst, en dus ook de vraag of het referendum geldig is. Een blanco stem is vaak bedoeld als proteststem.

Doordat er zo veel blanco stemmen zijn, is het de vraag of er een duidelijke meerderheid voor of tegen de inlichtingenwet is. Tegen heeft een krappe voorsprong, maar het is onduidelijk of één kant meer dan 50 procent krijgt.

07:58 donderdag 22 maart 2018

De uitslagenavond van de gemeenteraadsverkiezingen op NPO 1 heeft woensdag bijna 1,3 miljoen tv-kijkers getrokken.

Nederland Kiest - De Uitslagen staat met 1.274.000 kijkers op de derde plek in de Dag Top 25 van de Stichting KijkOnderzoek (SKO) achter het Journaal van 20.00 uur en De Wereld Draait Door (DWDD).

Dinsdagavond keken een kleine miljoen mensen naar het verkiezingsdebat Nederland Kiest - Het Debat.

07:47 donderdag 22 maart 2018

Martijn Bink van de NOS die aan dansers vroeg waarom ze niet thuis naar de verkiezingen zaten te kijken: hilarischer werd het gisteravond niet, schrijft tv-criticus Han Lips. 'Laat die LuckyTV maar komen.'

06:39 donderdag 22 maart 2018

D66 omarmde de nederlaag gisteravond in Club Claire op het Rembrandtplein. Lees in onze reportage hoe de partij de wonden likte: 'Zo voelt het dus om de PvdA te zijn'.

06:34 donderdag 22 maart 2018

Ongeveer 55 procent van de kiesgerechtigden is gisteren komen stemmen. Dat is iets meer dan vier jaar geleden. Toen was de opkomst bij de lokale verkiezingen 53,9 procent. In Amsterdam lag de opkomst dit jaar rond de 50 procent - dat is ongeveer gelijk aan de opkomst in 2014.

De opkomst was het hoogst op Schiermonnikoog (82,5 procent) en het laagst in Helmond (42,1 procent).

In Alphen aan den Rijn was een opvallende stijging te zien. Iets meer dan 56 procent van de mensen kwam woensdag stemmen. Vier jaar geleden deed 41 procent dat. In Berg en Dal daalde de opkomst juist aanzienlijk.

In de provincie Utrecht kwam 63 procent stemmen, het hoogste percentage van het land. De provincie Groningen is hekkensluiter met net 50 procent.

In de noordelijke provincie kozen maar zeven van de twintig gemeenten hun raadsleden. Dat heeft te maken met gemeentelijke herindelingen in de provincie.

06:30 donderdag 22 maart 2018

De tegenstanders van de nieuwe inlichtingenwet hebben het referendum naar alle waarschijnlijkheid nipt gewonnen, zo blijkt uit gegevens van het ANP.

06:19 donderdag 22 maart 2018

Na de verkiezingen openen de dagbladen 's ochtends met veel aandacht voor GroenLinks en de lokale partijen. 'GroenLinks verovert de bakfietssteden', aldus de Volkskrant.

24:34 donderdag 22 maart 2018

- De definitieve uitslag voor Amsterdam laat even voor 1 uur nog op zich wachten. Waarnemend burgemeester Jozias van Aartsen maakte na middernacht de voorlopige tussenstand bekend, gebaseerd op 69 procent van de stemmen.

Het tellen van de stemmen gaat door, maar het doorgeven van de uitslagen wordt gestaakt tot de ochtend.

- In de voorlopige tussenstand komt GroenLinks als winnaar uit de bus met 10 zetels. D66 volgt met 8 zetels. De VVD wordt de derde partij van de stad met 6 zetels, gevolgd door de PvdA (5 zetels). Nieuwkomer Denk komt binnen met 3 zetels, evenals Forum voor Democratie.

Collegepartij SP verliest fors en komt op 3 zetels uit. Flinke winst is er voor de Partij voor de Dieren, die van 1 zetel naar 3 zetels in de Stopera zou gaan volgens deze schatting. Spannend is het nog voor de Christenunie en Bij1. Bekijk hier de voorlopige uitslagen van de raadsverkiezingen.

- Het was een bewogen avond voor de verschillende Amsterdamse partijen. Euforie heerste bij GroenLinks, Denk, Forum voor Democratie en de Partij voor de Dieren. Lees alle reacties op de uitslagen hier.

- Groenlinks-leider Rutger Groot Wassink ging voortvarend te werk en maakte gelijk bekend dat de voormalige Groenlinks-wethouder Maarten van Poelgeest donderdag begint als informateur voor een nieuwe coalitie.

- Het Wiv-referendum heeft met een opkomst van 47,2 procent de kiesdrempel gehaald. Landelijk lijkt een kleine meerderheid tegen het referendum te hebben gestemd, voor Amsterdam waren er op dit moment nog geen uitslagen bekend. Bekijk hier live de uitslagen van het Wiv-referendum.

Hiermee ronden wij voor nu ons liveblog af. Morgenochtend gaan we verder. Lees in de tussentijd hier de analyse van deze verkiezingsdag: Verkiezingen zorgen voor omwenteling in de stad

24:22 donderdag 22 maart 2018

Gebaseerd op 69 procent van de stemmen heeft waarnemend burgemeester Jozias van Aartsen zojuist de voorlopige uitslag bekend gemaakt. Het tellen van de stemmen gaat door, maar Amsterdam stopt met het doorgeven van uitslagen voor nu. De opkomst in de stad ligt rond de 50 procent.

Opvallend is dat GroenLinks in deze uitslag op 10 zetels uitkomt, een minder dan eerder bekend werd gemaakt. D66 komt in deze telling uit op 8 zetels. Zowel de ChristenUnie als Bij1 zou in deze telling 1 zetel krijgen, maar dit is nog onder voorbehoud. Volgens Van Aartsen kan deze uitslag er nog anders uit komen te zien voor deze partijen.

24:19 donderdag 22 maart 2018

GroenLinks is de grootste partij in Haarlem geworden. De partij gaat van vijf naar acht zetels. D66, die de grootste was, zakt van negen naar vijf. PvdA blijft op zes zetels, de VVD behoudt vijf zetels, het CDA blijft met vier leden in de gemeenteraad.

24:13 donderdag 22 maart 2018

GroenLinks laat er geen gras over groeien en benoemt oud-wethouder Maarten van Poelgeest als informateur in Amsterdam. Hij gaat morgen, donderdag 22 maart, aan de slag. Dan nodigt Van Poelgeest alle partijen uit voor een eerste gesprek. Partijleider Rutger Groot Wassink bevestigt dit.

24:09 donderdag 22 maart 2018

In dit filmpje is te zien hoe lijsttrekker Annabel Nanninga en landelijke lijsttrekker Thierry Baudet worden toegejuicht en reageren op de eerste uitslagen.

24:05 donderdag 22 maart 2018

Campagneleider Wijnand Duyvendak van GroenLinks is heel blij met de voorlopige uitslag. “Dit overtreft al mijn verwachtingen. De Kamerverkiezingen waren al niet mis, maar dit is wel heel goed. De campagne was niet alleen Jesse Klaver en Rutger Groot Wassink, maar alle GroenLinksers: veel langs de deuren, online heel actief. We hebben van onderop iets heel moois opgebouwd. En we hebben een positieve campagne gevoerd: nooit uitgehaald naar anderen, altijd ons eigen verhaal verteld.”

23:58 woensdag 21 maart 2018

PvdD-lijsttrekker Johnas van Lammeren is blij met de voorlopige winst voor zijn partij, die van 1 naar 3 zetels in de Stopera zou gaan. "Deze uitslag is winst voor groen, voor klimaat, met onze partij en GroenLinks op winst. De landelijke trend is dat we winnen. Supergaaf. Elke verkiezing groeien we. De boodschap: grote traditionele partijen lukt het niet meer iedereen te bereiken."

"Democratie moet blij zijn dat nieuwe partijen erbij komen, opkomst groeit, is goed. Het vormen van een coalitie is moeilijker, maar dat is niet erg, dan moeten ze maar wat harder werken. Of ik in de race ben voor het college? Geen idee."

Lees ook: 'Dit is een historische uitslag voor Amsterdam'

23:55 woensdag 21 maart 2018

De bevolking van Weesp heeft zich uitgesproken over bij welke gemeente Weesp zich moet aansluiten. Met 3957 stemmen voor gemeente Gooise Meren en 5326 voor Amsterdam is het de laatste gemeente geworden.

23:52 woensdag 21 maart 2018

De PVV heeft in Purmerend drie zetels gehaald. Het is voor het eerst dat de partij van Geert Wilders meedoet in de Noord-Hollandse gemeente.

Lijsttrekker Shirley Soenjoto wist de aandacht voorafgaand aan de verkiezingen nog op zich gericht, toen ze zei nog geen dossierkennis te hebben over Purmerendse politieke onderwerpen. Ze gaf aan dat dit na de verkiezingen wel zou komen. Verder stapte kandidaat voor de PVV Zayhira Simmons voor de verkiezingen op vanwege de focus op moslims van de partij.

Ook de SP ging in Purmerend overigens van nul naar drie zetels. Grootste partij is de Stadspartij, met zes zetels. Dat is minder dan bij de vorige verkiezingen, toen deze partij acht zetels kreeg.

GroenLinks verdubbelde in Purmerend, van twee naar vier zetels. D66 zag het aantal zetels afnemen van vijf naar vier en de Partij van de Arbeid van vier naar drie. De VVD handhaafde haar vier zetels en het CDA ging van drie naar vier. Leefbaar Purmerend 2001 en Ouderenpartij AOV Purmerend kregen drie zetels.

23:50 woensdag 21 maart 2018

GL: 11
D66: 8
PvdA:5
SP4
VVD 6
PvdD 3
CDA 1
PvdO 1
Bij 1 0
Denk 3
FvD 3

Lees ook: Voorlopige uitslag: GroenLinks de grootste in Amsterdam

23:44 woensdag 21 maart 2018

Reinier van Dantzig van D66 nam in zijn eerste toespraak na de voorlopige uitslag een bescheiden houding aan, die zijn partij volgens hem past.

“We hebben enorm goed campagne gevoerd voor een mooier Amsterdam,” zei hij in club Claire op het Rembrandtplein.Zijn partij leek samen met GroenLinks te moeten knokken om de meeste stemmen, maar moest uiteindelijk genoegen nemen met negen zetels, waar het er vier jaar geleden veertien waren.

Hij geeft aan zijn collega Rutger Groot Wassink nog niet te hebben gesproken. “Maar we hebben er nooit een geheim van gemaakt idealen te delen. We willen er graag in een coalitie samen uitkomen.”

23:32 woensdag 21 maart 2018

VVD-leider Mark Rutte denkt met zijn partij "voor het eerst bij gemeenteraadsverkiezingen de grootste partij van Nederland te worden''.

Hij wees op "prachtige winstcijfers'' in Den Haag en andere grote steden en verwacht het CDA te kunnen aftroeven. "De avond is nog jong, maar we mogen razend trots zijn'', zei Rutte. "Het ziet er echt mooi uit. Fantastisch. Werkelijk een schitterende uitslag lijkt zich vanavond af te tekenen.'' De premier prees "het werk van duizenden mensen die onvermoeibaar bezig zijn geweest om in al die steden en dorpen te zorgen voor een sterk liberaal geluid''.

23:26 woensdag 21 maart 2018

GroenLinks wil ook de nieuwe burgemeester van Amsterdam leveren. "Amsterdam is een GroenLinks-stad en daar hoort een groene burgemeester bij", zei GL-lijsttrekker Rutger Groot Wassink tegen Radio1. Desgevraagd laat hij weten te hopen dat GroenLinkskandidaten gaan solliciteren. "Of er een moet komen, daar gaat de raad over."

Lees ook: 'Nieuwe burgemeester van Amsterdam moet een vrouw zijn'

23:20 woensdag 21 maart 2018

Landelijk D66-leider Alexander Pechtold wil zich niet uit het veld laten slaan door de verliezen waarop zijn partij afstevent. "We hadden goud, maar hebben in veel gemeenten nu zilver," zei Pechtold.

23:14 woensdag 21 maart 2018

Thierry Baudet, landelijk voorman van Forum voor Democratie (FvD), blijft optimistisch nu zijn partij op twee zetels lijkt te eindigen in de Amsterdamse gemeenteraad. "Dit is een prachtig resultaat. Er is nog geen stem geteld, dus we moeten nog zien waar het op eindigt'', zei hij in een eerste reactie.

"Maar als we twee zetels krijgen dan zijn we daar ontzettend blij mee.'' FvD doet voor het eerst mee in Amsterdam en stond in de peilingen op voorhand op vier zetels. Van teleurstelling wil Baudet echter niets weten. "Zo denk ik niet, dat is een beetje een oude manier van denken. Ik ben blij met het mandaat van de kiezer'', zei hij.

Lees hier meer reacties op de voorlopige uitslag.

23:05 woensdag 21 maart 2018

GroenLinks-lijsttrekker Rutger Groot Wassink spreekt de GroenLinksleden toe in Panama. "Als deze uitslag klopt, zijn we de grootste partij geworden van deze stad. Dit betekent dat GroenLinks deze stad gaat veranderen. We gaan de ongelijkheid bestrijden en radicaal vergroenen."

Lees hier meer reacties op de voorlopige uitslagen.

22:50 woensdag 21 maart 2018

GroenLinks is met 11 zetels de grootste partij van Amsterdam geworden en onttroont D66, die naar 9 zetels zakt. Dat blijkt uit de eerste voorlopige uitslag van de gemeenteraadsverkiezingen, zojuist bekend gemaakt door Bureau OIS.

22:48 woensdag 21 maart 2018

D66 bekijkt de uitslag van de positieve kant. "We zijn wel de tweede partijen van de stad," zegt Hülya Kat. Zij heeft gemengde gevoelens over de uitslag: de 9 zetels van dit moment is precies genoeg voor haar om te zijn verkozen. "Tegelijk is het jammer, wij hadden graag beter gescoord." De stemming in Club Claire leidt er niet zichtbaar onder, er wordt nog niet gedanst, maar wel bijna...

22:39 woensdag 21 maart 2018

Sylvana Simons, lijsttrekker van Bij1, reageert voorzichtig op de exitpoll, waarin haar partij met één zetel in de raad zou komen: "Het lijkt te gaan lukken dat we in de raad komen, maar ik durft nog niet te hard te juichen, want anders kan de teleurstelling zo groot zijn."

"Ik ben vooral blij dat Amsterdam heeft gekozen voor links, dat is heel duidelijk. Amsterdammers willen hun stad weer terug, dat is de winst. Wij voelen ons verwant aan GroenLinks. De PvdA verliest, maar je kunt je afvragen of die partij nog wel links is. Dat Forum blijft steken op twee zetels, verbaast mij niet. Die partij is goed in marketing en PR, dat is gebakken lucht."

"Deze stad is links. Eén zetel in de raad is een goede basis. We kunnen doorslag geven bij meerderheden. En het biedt ons de kans te groeien naar een duurzame beweging, op weg naar de volgende verkiezingen."

Bekijk hier meer reacties van de partijen.

22:36 woensdag 21 maart 2018

Bij de PvdA overheerst, naast de teleurstelling, berusting. "Het is verbetering ten opzichte van vorig jaar", zei partijleider Lodewijk Asscher. "Het herstel is begonnen. de PvdA komt altijd terug, maar het zal een lange weg zijn."

Lijsttrekker Marjolein Moorman: "Als wij verliezen, vallen we terug op onze idealen. Dat veert lekker." Volgens Moorman heeft de PvdA 'campagne gevolgd waar we in geloven'.

Het verlies van D66 werd met uitbundig gejuich verwelkomd. De winst van GroenLinks ook (iets minder uitbundig.)

22:35 woensdag 21 maart 2018

“Nog niet alle stemmen zijn geteld, maar wat kan dit een mooie avond worden. Onze partij is misschien niet de oudste of de rijkste van Nederland, maar heeft wel de beste mensen om ons vooruit te helpen,” zei een uitgelaten Jesse Klaver op de bijeenkomst van GroenLinks in Panama.

22:26 woensdag 21 maart 2018

Campagneleider Marja Ruigrok van de VVD heeft zojuist de uitslagenbijeenkomst van haar partij toegesproken naar aanleiding van de exitpoll. 'We hebben het fantastisch gedaan. En dat k-Forum voor Democratie achter ons gelaten,’ zei Ruigrok, die na deze campagne afzwaait bij de VVD.

Lijsttrekker Eric van der Burg: "Dit is een exitpoll waar ik best blij mee ben. Natuurlijk wil je altijd winnen. Maar in deze aardverschuiving, zijn we de enige coalitie partij die niet verliest. En Forum voor Democratie in strijd verslagen. CDA heeft ondanks erfpachtverhaal geen zetel. Het is mijn negende camapagne die ik voer. Dit was absoluut de allerbeste campagne die de afgelopen jaren is gevoerd."

22:20 woensdag 21 maart 2018

Bij GroenLinks in Panama is oorverdovend gejuicht na het bekend worden van de exitpoll van de NOS. Hierin komt GroenLinks op 11 zetels uit en is daardoor de grootste partij in de Stopera. GroenLinks-lijsttrekker Rutger Groot Wassink reageert telefonisch: 'Wij gaan de stad eerlijker, duurzamer en socialer maken!' De landelijke lijsttrekker Jesse Klaver wordt over 10 minuten verwacht in Panama.

22:08 woensdag 21 maart 2018

Bij Denk, dat in de exitpoll op 3 zetels in de raad komt, is de sfeer uitgelaten. De partij van lijsttrekker Mourad Taimounti viert feest in een partycentrum nabij station Sloterdijk.

In Club Claire zijn de reacties na de exitpol waarin D66 5 zetels verliest gelaten: "Dit is vreselijk. Maar dat krijg je ervan in dit land als je je verantwoordelijkheid neemt," zegt een D66-lid.

Ook bij het CDA overheest (lichte) teleurstelling door het uitblijven van een tweede zetel in de gemeenteraad.

22:05 woensdag 21 maart 2018

"Thierry, Thierry. Annabel, Annabel.'' Een paar honderd Forum voor Democratie-leden riepen hun leiders enthousiast toe toen ze rond 21.45 uur op hun partijbijeenkomst aankwamen. Hand in hand, met hun armen in de lucht, arriveerden FVD-voorman Thierry Baudet en de Amsterdamse lijsttrekker Annabel Nanninga in de horecagelegenheid in het centrum van de hoofdstad.

Bij binnenkomst kregen de gasten, nadat ze eerst door een detectiepoortje moesten, al een glaasje bubbels. Amsterdam is de enige stad waar de partij van Baudet zelfstandig meedoet aan de gemeenteraadsverkiezingen. In de horecagelegenheid in het centrum van de hoofdstad staat een kraampje met merchandise van de partij. Hier liggen onder meer boeken van Baudet, t-shirts, petjes, mutsen en pennen.

22:00 woensdag 21 maart 2018

Volgens de NOS-exitpoll verandert er veel in Amsterdam. D66 (9 zetels) en PvdA, VVD en SP (3 zetels) leveren zetels in. GroenLinks is de grote winnaar: 22 procent kreeg de partij van Rutger Groot Wassink (11 zetels) volgens de NOS. Ook de Partij voor de Dieren stijgt flink (3 zetels). Nieuwkomer Denk komt ook op 3 zetels, Forum voor Democratie komt op 2 zetels.

21:56 woensdag 21 maart 2018

De Amsterdamse exitpoll van de NOS zit eraan te komen. Op de Stopera wordt daar in spanning op gewacht.

21:50 woensdag 21 maart 2018

Café Brecht aan de Weteringschans hield zelf ook een exitpoll. GroenLinks komt hier als grootste uit de bus, gevolgd door Forum voor Democratie.

21:48 woensdag 21 maart 2018

De uitslag van het nieuwe referendum over de Wet op de Inlichtingen en Veiligheidsdiensten (Wiv) begint binnen te komen. Volg hier live de uitslagen van het referendum per gemeente.

21:40 woensdag 21 maart 2018

Op de bijeenkomst van GroenLinks in Panama wordt met groot enthousiasme gereageerd op de goede exitpolls in Rotterdam en Utrecht. Landelijke voorzitter Marjolein Meijer: “We koersen af op een historische uitslag van GroenLinks.” Kamerlid Tom van der Lee over Utrecht: “Fantastisch, een kwart van de stemmen! Een beloning voor een intensieve campagne.”

21:38 woensdag 21 maart 2018

De halvering in Rotterdam die dreigt volgens de eerste exitpoll hakt erin bij de SP. "Maar Amsterdam is een héél andere stad," zo probeert campagneleider en raadslid Erik Flentge de stemming erin te houden in de Schreierstoren.

In een moeite door worden de flyeraars, de folderaars, de plakkers en de sjouwers in het zonnetje gezet. Zoals de ploeg die de plakoorlog van Bos en Lommer in het voordeel van de SP heeft beslecht. Ze krijgen een gouden plakkwast uitgereikt, zoals de 'reageerkampioen' Neeltje Peters de gouden muis krijgt omdat ze op de Facebookpagina van de Amsterdamse SP de meeste berichten heeft beantwoord. Een tip hoe om te gaan met cynische reacties: "Een knipoog werkt heel goed."

21:30 woensdag 21 maart 2018

D66-lijsttrekker Reinier van Dantzig en GroenLinks-voorman Rutger Groot Wassink dronken vanmiddag samen een biertje ter afsluiting van de campagne. Een voorproefje op een eventuele coalitie? Tijdens het laatste verkiezingsdebat dinsdag werd er al geflirt tussen beide partijen.

Lees ook: In Het Grote Lijsttrekkers Slotdebat werd gesjanst en geflirt

21:23 woensdag 21 maart 2018

Parool-verslaggever Vera Spaans meldt dat er oorverdovend gejuich weerklonk in Panama, toen uit de exitpoll GroenLinks in Utrecht de grootste lijkt te worden: 25 procent kreeg de partij volgens de exitpoll.

Volgens verslaggever Marc Kruyswijk is met ontzetting gereageerd op de Utrechtse exitpoll bij de bijeenkomst van D66 in Club Claire. Als dit ook zo wordt in Amsterdam, wordt het een kutavond," stelt een D66'er.

D66 raakt in Utrecht zijn status volgens de exitpoll als grootste kwijt. De partij komt volgens de exitpoll uit op negen zetels en moet er vier inleveren. VVD is de derde partij in Utrecht met vijf zetels, evenveel als in 2014.

21:19 woensdag 21 maart 2018

Het referendum over de invoering van de Wet op de inlichtingen- en veiligheidsdiensten (wiv) loopt uit op een nek-aan-nekrace tussen voor- en tegenstanders.

21:15 woensdag 21 maart 2018

De spanning loopt op in Club Claire op het Rembrandtplein waar D66 de uitslagen afwacht. Campagne leiden Marijn Bosman zegt dat ze eigenlijk al klaar waren met flyeren, maar vanmiddag toch nog op stel en sprong afreisden naar CS. "We hoorde dat GroenLinks daar bezig was. Dat konden we niet over onze kant laten gaan. Daar stonden we dus weer."

Eerder vanavond werd bekend dat D66 haar leden oproept bij tegenvallende uitslagen geen negatieve emoties te tonen.

21:09 woensdag 21 maart 2018

Amsterdamse VVD'ers hebben op de partijbijeenkomst aan het Singel met enthousiasme gereageerd op de exitpolls uit Rotterdam, waar de partij goed uit is gekomen. ‘Twee zetels erbij! Dat hebben ze daar mooi geflikt’ zegt Claire Martens, nummer 8 op de Amsterdamse lijst.

Volgens de exitpolls verdubbelt GroenLinks in Rotterdam. Jeanine van Pinxteren, oud-stadsdeelvoorzitter van Centrum: “Dit is natuurlijk heel mooi, maar zegt niets over Amsterdam. In Rotterdam had GroenLinks twee zetels, in Amsterdam heb je geen Leefbaar.”

Leefbaar Rotterdam lijkt de grootste partij te blijven in de gemeenteraad van Rotterdam. De islamitische partij NIDA zou zijn twee zetels in de gemeenteraad behouden. De PvdA zakt van acht naar vijf zetels in Rotterdam, VVD klimt van drie naar vijf. De SP verliest ook, de partij zou twee van de vijf zetels overhouden. D66 zakt van zes naar vier, GroenLinks stijgt van twee naar vier. Het CDA gaat van drie naar twee in de exitpoll. De ChristenUnie en de Partij voor de Dieren krijgen beide één zetel.

21:00 woensdag 21 maart 2018

De stembureaus in de stad zijn gesloten maar wie om 9 uur al in de rij stond mag sowieso nog stemmen. Daarna begint het stemmen tellen. Een eerste Amsterdamse exitpoll wordt rond 21:45 verwacht.

20:55 woensdag 21 maart 2018

Ondanks dat de stembussen over 5 minuten sluiten, staan er nog lange rijen voor stembureaus in de stad. Er komen meldingen binnen over wachttijden van 25 minuten in Oost en rijen tot op straat in Zuid.

20:40 woensdag 21 maart 2018

De stembussen sluiten over 20 minuten. Uitslagen live kijken in gezelschap en onder het genot van een drankje? Dat kan op deze plekken.

20:32 woensdag 21 maart 2018

Over iets minder dan een half uur sluiten de stembussen. Paroolverslaggevers Michiel Couzy en Ruben Koops zijn ter plaatse op de Stopera om verslag te doen van de uitslagenavond. Via dit blog houden we je op de hoogte van het verloop van de avond.

20:07 woensdag 21 maart 2018

Het bestuur van D66 wil niet dat partijleden bij uitslagenavonden negatieve emoties tonen over tegenvallende uitslagen.

Dit blijkt uit een bericht dat via Whatsapp naar actieve partijleden in het land is gestuurd. “Belangrijkste voor vanavond is dat we geen pijn/emotie laten zien bij wat minder zetels dan in 2014, in veel gevallen zal het nog steeds de 1 of 2 na beste uitslag ooit zijn,” staat er in het bericht. Ook boe-roepen is taboe.

19:32 woensdag 21 maart 2018

"Voor de gemeenteraad en stadsdeelcommissie heb ik twee keer SP gestemd," vertelt Max Somojiono (24), woonachtig in Noord. Hij bracht zijn stem vandaag uit in het stembureau bij het ROC op de NDSM-werf.

"Ik vind dat wethouder Laurens Ivens de afgelopen tijd een goed beleid heeft gevoerd in een overwegend rechtse coalitie. Het lijkt erop dat er sowieso wel een linkse gemeenteraad komt in Amsterdam, dus ik dacht ik gun de SP mijn stem."

18:31 woensdag 21 maart 2018

Jacob Stekelenburg (23) woont in Zuidoost en heeft vandaag bij stembureau de Bonte Kraai in de Bijlmer zijn stembiljet ingekleurd. Zijn stem ging naar GroenLinks. "Groenvoorziening in woonomgevingen vind ik belangrijk. En ook dat er woningen komen."

Daarnaast mag het metronetwerk van hem wel uitgebreid worden. "Bijvoorbeeld naar Schiphol."

Bij de landelijke verkiezingen stemde Stekelenburg D66, maar 'die hebben me verradden. Ik ben namelijk tegen de sleepwet en zij zijn voor'.

18:28 woensdag 21 maart 2018

De stembureauleden bij Stayokay Zeeburg zijn optimistisch over de opkomst vandaag. "De meeste mensen brengen alle drie de stemmen uit, maar er zijn er ook een aantal die het referendum overslaan."

17:59 woensdag 21 maart 2018

De gemeente maakt voor de tweede keer de balans op en weer blijken meer stemgerechtigde Amsterdammers naar de stembus te zijn gegaan in vergelijking met de vorige gemeenteraadsverkiezingen.

Rond 18.00 uur ligt de opkomst op 35 procent. Vier jaar geleden had op hetzelfde tijdstip 27,5 procent van de Amsterdamse kiezers het stembureau bezocht.

Volgens electoraal geograaf Josse de Voogd is de hogere opkomst te danken aan de deelname van nieuwe partijen als Bij1, Denk en Forum voor Democratie in Amsterdam.

Dit is voorlopig de laatste update vanuit de gemeente wat betreft de opkomst. De eindstand wordt later vannacht gepubliceerd. In 2014 kwam in totaal 50,3 procent van de stemgerechtigden opdagen tijdens de gemeenteraadsverkiezingen.

In Den Haag is aan het eind van de middag de opkomst iets lager vergeleken met vier jaar geleden. In Rotterdam is de opkomst juist wat hoger. Om 18.00 uur had in Den Haag 33,8 procent van het electoraat gestemd. In 2014 had rond die tijd 38 procent gestemd.

In Rotterdam had 32,1 procent zijn stem uitgebracht aan het eind van de middag. Bij de vorige raadsverkiezingen was dit percentage 31 procent.

17:41 woensdag 21 maart 2018

De meeste gemeenten denken dat ze ongeveer tot middernacht nodig hebben om de stemmen voor de gemeenteraadsverkiezingen te tellen. Tegen die tijd is vermoedelijk 56 procent van alle stemmen geteld en 59 procent van alle beschikbare zetels verdeeld.

Amsterdam en Den Haag geven geen inschatting, Utrecht denkt rond middernacht klaar te zijn. Wanneer de uitslag van het referendum komt, is niet duidelijk. Meer dan een kwart van de gemeenten weet niet hoe lang ze nodig hebben om alle stemmen te tellen.

17:36 woensdag 21 maart 2018

De hogere opkomst tijdens de gemeenteraadsverkiezingen in vergelijking met 2014, komt door de deelname van nieuwe partijen als Bij1, Denk en Forum voor Democratie. Dat denkt electoraal geograaf Josse de Voogd, in reactie op de opkomstcijfers die de gemeente woensdagmiddag verstrekte.

Lees verder: 'Tussentijdse opkomst Amsterdam hoger door nieuwe partijen'

17:26 woensdag 21 maart 2018

De stemhulpen StemWijzer en Kieskompas worden op deze verkiezingsdag nog flink geraadpleegd door mensen die op het laatste moment stemadvies zoeken. Dat zeggen woordvoerders van de beide stemhulpsites.

"Gisteren vulden 170.000 mensen onze StemWijzer in, vandaag staat de teller al op 140.000," aldus een woordvoerder van de StemWijzer van ProDemos. De StemWijzer is in de lucht sinds 14 februari. "Sinds die periode hebben nu 940.000 mensen onze stemhulp geraadpleegd. Het is spannend of we over de miljoen gaan."

In de 36 gemeenten waarin Kieskompas zijn stemhulp beschikbaar heeft, is deze in totaal door 400.000 mensen ingevuld, aldus een zegsman. "Vooral op de laatste dag zie je dat veel twijfelaars nog even onze Kieskompas raadplegen om een finale keuze te maken uit twee of drie partijen die worden overwogen."

Amsterdammers die nog niet weten wat ze gaan stemmen, kunnen de Parool Kieswijzer voor Amsterdam doen.

16:34 woensdag 21 maart 2018

De melding dat een medewerker van een stembureau in Bos en Lommer kiezers in het stemhokje zou hebben geholpen, lijkt vals alarm.

Cabaretier Johan Goossens twitterde vanmiddag dat leden van het stembureau in het Turks 'stemadvies' zouden geven aan kiezers. Daarop is direct door Bureau Verkiezingen contact gezocht met stadsdeel West, dat daarop de voorzitter van het stembureau heeft gebeld voor een feitenrelaas.

Een woordvoerder meldt dat er niets onrechtmatigs is gebeurd, maar dat aan een ouder echtpaar in het Nederlands instructies zijn gegeven over hoe het biljet moet worden ingevuld.

Lees verder: Melding over 'ongeregeldheid' stembureau West lijkt vals alarm

16:18 woensdag 21 maart 2018

De 24-jarige Delal Ayazdir is helder in haar keuze. "Ik stem SP omdat zij opkomen voor de belangen van de Koerden. Ik ben zelf van Koerdische afkomst, dus ik vind het een belangrijk onderwerp."

"Daarnaast ben ik tegen de sleepwet. Wat privé is, is privé." Ayazdir heeft vandaag haar stem uitgebracht in het stembureau van het Orion College in Tuindorp. Vorig jaar tijdens de Tweede Kamerverkiezingen koos een meerderheid van de stemmers in dit stembureau voor de PVV. Ayazdir: "Misschien dat de overlast van hangjeugd hier op straat zorgt voor zoveel PVV-stemmers? Ik heb werkelijk geen idee."

16:06 woensdag 21 maart 2018

Jazie Veldhuyzen, nummer 2 op lijst van Bij1, heeft zijn stem uitgebracht. Op Twitter laat de kandidaat voor de raad weten dat zijn stem naar Sylvana Simons is gegaan. 'En tegen de sleepwet!'

15:54 woensdag 21 maart 2018

Na maanden van campagne voeren en het uitvergroten van meningsverschillen, zag het er gisteravond tijdens Het Grote Lijsttrekkers Slotdebat een beetje uit alsof de politieke opponenten alvast toenadering zochten.

GroenLinks-lijsttrekker Rutger Groot Wassink en D66-frontman Reinier van Dantzig bleven ook vandaag nog in deze voorzichtige paringsdans hangen. Waar Groot Wassink alle partijen op Twitter bedankt voor 'een mooie campagne', tikt Van Dantzig het voorzetje in met de woorden: 'Eens! Was een mooie reis voor een beter Amsterdam.'

15:43 woensdag 21 maart 2018

Bij het stadsloket in Noord loopt het vandaag gestaag door. Het is volgens de medewerkers van het stembureau nog geen vijf minuten rustig geweest.

Er was hier wel wat verwarring over waar gestemd mag worden voor de stadsdeelcommissies.

15:30 woensdag 21 maart 2018

De gemeente onderzoekt of het klopt dat medewerkers van een stembureau in Bos en Lommer kiezers in het stemhokje geholpen hebben met stemmen.

Volgens cabaratier Johan Goossens ging een medewerker van het stemlokaal in de Gerard Callenburgstraat met een echtpaar het stemhokje in. Volgens de Kiesraad is het verboden om kiezers in het stemhokje te helpen.

Lees verder: Onderzoek naar 'ongeregeldheid' stembureau Bos en Lommer

15:22 woensdag 21 maart 2018

Marjan (wil haar leeftijd niet noemen) woont al 40 jaar in het Centrum, rondom het Oudekerksplein. "Toen ik Marjolein (Moorman, red.) hoorde in Pakhuis de Zwijger was het voor mij duidelijk: ik stem op jou. Ik wil gewoon iemand met gezond verstand. De toeristen in deze buurt zorgen voor veel overlast en de vorige raad heeft het volledig verpest."

De 63-jarige Joost - eveneens als 40 jaar woonachtig in het Centrum - sluit zich bij zijn buurtgenote aan. "Het toerisme wordt hier ongehoord aangejaagd. Het is op de Wallen niet meer te doen." Marjan: "De dronken toeristen zijn al vanaf half 11 de baas. Het moet anders."

15:17 woensdag 21 maart 2018

Op Amsterdam Centraal, bij de kerk, op een werf of bovenin de A'DAM Toren: Amsterdam brengt vandaag z'n stem uit. Een overzicht in beeld.

14:58 woensdag 21 maart 2018

Bij restaurant Meneer van Loon in West mogen Amsterdammers na het uitbrengen van hun stem een gratis puntje taart komen ophalen. "Men kan kiezen uit chocolade-, kersen- of appeltaart," laat een medewerker van het restaurant weten.

Het stemlokaal bij Aslan muziekschool in de Corantijnstraat zit aan de overkant van Meneer van Loon, makkelijk oversteken dus. "Er is nu één heel taart doorheen. Kleine puntjes hoor, dus ik denk dat we nu zo'n 20 stukken hebben weggegeven."

14:46 woensdag 21 maart 2018

Noorderling Sander Goetzee (25) heeft goed geluisterd naar de stemwijzer. Daaruit kwam GroenLinks als advies uit de bus, en 'daar ga ik dus op stemmen'. "Milieu en onderwijs vind ik belangrijk."

Verder stemt Goetzee tegen de sleepwet. "Ik vind het belachelijk dat gegevens drie jaar vastgehouden kunnen worden. En dan is nog maar de vraag wat er écht mee gedaan wordt. Het klinkt allemaal erg onlogisch voor mij."

14:25 woensdag 21 maart 2018

Universiteitsmedium Folia heeft vanochtend een steekproef gehouden bij de stembureaus bij cultuurcentrum Crea. Daaruit blijkt dat met name D66 en GroenLinks het goed doen op het Roeterseiland.

Folia ondervroeg 137 stemmers naar hun keuze. 44 mensen stemden op GroenLinks en 43 op D66. De PvdA komt binnen op de derde plek met 17 stemmen, gevolgd door de Partij voor de Dieren.

Niet alleen studenten stemmen vandaag bij Crea. Ook buurtbewoners en UvA-medewerkers hebben op deze locatie het stemhokje opgezocht.

14:03 woensdag 21 maart 2018

Inmiddels heeft 19 procent van de Amsterdamse stemgerechtigden een vakje op hun stembiljet roodgekleurd.

Dat blijkt uit de zojuist gepubliceerde opkomstcijfers. De gemeente geeft rond 18.00 uur nog een update.

Het aantal stemmers ligt dit jaar fors hoger in vergelijking met vier jaar geleden tijdens de laatste gemeenteraadsverkiezingen. Toen kwam 11,2 procent van de Amsterdammers met een stembiljet in de ochtend stemmen. Ook in 2010 en 2006 hadden minder mensen rond 14.00 uur gestemd.

In Rotterdam hebben inmiddels 18,5 procent van de stemgerechtigden zijn stem uitgebracht. In Den Haag ligt het aantal op 19,3 procent en in Utrecht staat de teller op 21,9 procent.

13:50 woensdag 21 maart 2018

Het is druk op de twintigste verdieping van de A'DAM Toren. Een rij van zo'n 25 Amsterdammers staat geduldig te wachten totdat ze hun stembiljet in handen krijgen. Debora van Rooijen (45) heeft net op de Partij voor de Dieren gestemd.

"Als ik de kieswijzer doe, komt er een of andere onbekende, kleine partij uit. Ik vind dat maar niks. Dierenwelzijn vind ik wel belangrijk, vandaar de keuze." Van Rooijen vindt de verkiezingen 'in brede zin maar onzin'. "Ze doen toch wel wat ze willen. Stemmen is goed, maar of er nou echt wat mee gedaan wordt."

13:33 woensdag 21 maart 2018

Voor de camera van AT5 doet deze vrouw uit de doeken hoe het stemrecht haar ontroert. 'Vroeger mochten vrouwen nooit stemmen. Daar hebben we lang voor moeten vechten.' En terwijl ze deze woorden uitspreekt, springen de tranen haar in de ogen.

13:01 woensdag 21 maart 2018

Marjolein van Doorn (34) komt uit Oost maar heeft zojuist het rode potlood gehanteerd in een stemhokje in de OBA in Noord.

"GroenLinks heeft mijn stem gekregen. Ik vind het 'groen'-gedeelte heel belangrijk. Het klimaat en milieu zijn onderwerpen die mij aangaan."

"Wat betreft het referendum heb ik blanco gestemd. Ik vind het onnodig, voor dit soort zaken hebben we nou juist een regering."

12:54 woensdag 21 maart 2018

De stemhulpen StemWijzer en Kieskompas worden sinds dinsdag door tienduizenden mensen gebruikt om op het laatste moment te bepalen op welke partij ze gaan stemmen.

"Het is heel erg druk merken we," zegt een woordvoerder van de StemWijzer van ProDemos. Exacte cijfers over dinsdag en woensdag heeft ze niet, maar sinds de start half februari hebben 830.000 mensen de Stemwijzer geraadpleegd.

De dag voor de verkiezingen en de dag zelf zijn altijd druk zeggen StemWijzer en Kieskompas. Tussen dinsdagochtend 06.00 uur en woensdagochtend 06.00 uur hadden 75.000 mensen Kieskompas bezocht. Een dag eerder waren dat er nog 35.000.

Amsterdammers die nog niet weten wat ze gaan stemmen, kunnen de Parool Kieswijzer voor Amsterdam doen.

12:43 woensdag 21 maart 2018

Lot Douze (40) vindt het belangrijk dat iedereen stemt, want 'het is toch elke keer weer een democratisch feestje'.

Ze heeft zojuist haar stem voor de stadsdeelcommissie in het stembureau van de OBA in de Gentiaanstraat uitgebracht. "De andere twee doe ik vanmiddag. Mijn man zit dan namelijk bij een stembureau. Ik heb gestemd op een persoon die onderwijs hoog in het vaandel heeft staan, net als ik. Wat betreft de sleepwet ben ik tegen. De overheid hoeft onze gegevens niet overboord te gooien."

12:17 woensdag 21 maart 2018

Terwijl de Chinese president Xi Jinping in eigen land alle macht naar zich toe trekt, mag de Chinese Amsterdammer Xingyu Xie voor het eerst in zijn leven een democratische stem uitbrengen. Vorig jaar wilde hij al spieken bij zijn partner Maurice, maar dat mocht helaas niet. "Ik ben dus een beetje gespannen of het lukt. Eén vakje inkleuren toch Maurice, en niet één stem per partij?"

Lees hier hoe Xingyu Xie zijn eerste gang naar de stembus maakte.

12:07 woensdag 21 maart 2018

Peter Kwint, kamerlid van de SP, stemt zelden op de nummer 1 van de lijst en voormalig gemeenteraadslid, maar maakt vandaag voor Laurens Ivens een uitzondering. Ivens stemde zelf blanco voor de stadsdeelcommissie.

12:04 woensdag 21 maart 2018

Denk-lijsttrekker Mourad Taimounti heeft inmiddels ook zijn stem uitgebracht.

11:59 woensdag 21 maart 2018

Else Roetering (62) uit Oost is naar café Kanis en Meiland gekomen om gebruik te maken van haar stemrecht. "Ik ben tegen de inlichtingenwet. Opzich ben ik niet tegen het verzamelen van gegevens. Maar bepaalde gegevens van mensen worden te lang bewaard. En naar mijn mening niet goed genoeg beveiligd. Ik ben een van de ouderen die er tegen is, het zijn dus niet alleen jongeren. Voor de gemeenteraad heb ik PvdA gestemd."

11:50 woensdag 21 maart 2018

Corrie (93) komt uit het centrum en stemde in de Westerkerk. "Ik stem altijd CDA maar vandaag heb ik ChristenUnie gestemd. Zij hebben het kabinet bijeen gehouden en dat beloon ik graag met mijn stem. Verder vind ik het toerisme in de stad een ramp, het zou fijn zijn als dat verdwijnt."

Bij de stadsdeelcommissies heb ik de eerste de beste maar ingekleurd. Ik vind dat niet zo belangrijk, het zal wel goed zijn. Maar als je kan stemmen moet je wel stemmen."

11:48 woensdag 21 maart 2018

Uit de categorie bijzondere stemlocaties: Café Kanis en Meiland in Zeeburg. De opkomst is wat laag. Wat opvallend is, is dat er al drie mensen zijn geweest die geen stempas voor het referendum hadden, maar wel voor de stadsdelen. Die zouden normaliter gewoon voor beiden een pas moeten hebben. Waar dat aan ligt, is niet bekend.

11:43 woensdag 21 maart 2018

Hij is nog niet gezien bij een stembus, maar Rutger Groot Wassink doet via twitter een oproep op links te stemmen. Groot Wassink is lijsttrekker van GroenLinks in Amsterdam.

11:33 woensdag 21 maart 2018

We peilden de stemmen bij vier stembureau's in de stad. Voor welke partij kiezen deze Amsterdammers, en wat is hun mening bij het referendum? Gepensioneerde Yvonne Eikenhout, economiedocent Sam van Buuren, data-analist Barbara van de Kerken en organisator evenementen en trainingen Marco Bakker onderbouwen hun mening.

11:28 woensdag 21 maart 2018

Gebruikelijke opkomst op het stembureau in de Koningskerk in Oost. Negen van de tien kiezers stemt ook voor het stadsdeel.

11:25 woensdag 21 maart 2018

Leden van D66 zijn nog druk bezig met het overtuigen van mensen op station Sloterdijk.

11:22 woensdag 21 maart 2018

Egbert, 34 jaar, uit Zuid studeert aan het Rietveld. Hij was verrast over de verschillende stemmen die hij uit moest brengen. "Het verbaasde me dat ik kon stemmen voor de stadsdeelcommissies. Ik dacht dat het was afgeschaft."

"Ik heb voor de raad GroenLinks gestemd, dus dan heb ik dat ook maar voor de commissie gedaan. Ik vind de partijen te veel op elkaar lijken en ook bij de nieuwe partijen zie ik weinig vernieuwing. Ik snap de onvrede maar of FvD nou het antwoord is? Ik denk het niet."

11:13 woensdag 21 maart 2018

De zogenoemde doodle van Google staat woensdag in Nederland in het teken van de verkiezingen. De doodle is te zien op google.nl. Het bereik van deze doodle betreft volgens Google dan ook alleen Nederland.

De eerste drie letters van het woord Google lijken in de rij te staan om te kunnen stemmen in de stembus, waarin de tweede G veranderd is. De L wappert met een Nederlandse vlag en de E springt lachend in de lucht.

Doodles zijn veranderingen in het Google-logo ter ere van feestdagen, jubilea en het leven van beroemde kunstenaars, pioniers en wetenschappers. De ideeën voor de doodles zijn afkomstig van verschillende bronnen, zoals gebruikers van Google. De doodles worden gemaakt door een team illustratoren en engineers.

11:07 woensdag 21 maart 2018

Ben (68), woonachtig in Zuid en werkzaam bij het VUmc, kwam naar het Concertgebouw om te stemmen. "Ik heb altijd D66 gestemd, maar vandaag koos ik voor GL. D66 wil dat er gebouwd kan worden in het groen, en daar ben ik flink tegen. Het groen in de stad moet bewaard blijven. Ik heb voor het referendum gestemd, want ik vind veiligheid belangrijker dan privacy. In deze tijd is het belangrijk om mee te gaan met de cyber awareness."

11:04 woensdag 21 maart 2018

"Ik heb GroenLinks gestemd voor het stadsdeel en wat betreft persoon heb ik voor iemand van de Partij voor de Dieren gekozen," zegt Roanne van Voorst (34) uit Oost. "Ik vind aandacht voor de vluchtelingen en hoe we hier mee omgaan een belangrijk thema."

10:58 woensdag 21 maart 2018

Zeeburgerdijk, 10.45 uur. Nog geen grote drukte op het stembureau in het gebouw van de Vereniging Ons Suriname. In ruim drie uur zijn circa zestig stemmen uitgebracht.

10:49 woensdag 21 maart 2018

Bij het stembureau OLVG Oost komt Isabelle Krijger (79) uit de Jordaan langs. "Ik heb PvdA gestemd, omdat ik Eberhard van der Laan heel hoog heb zitten. Hij heeft de stad heel goed achter gelaten, dat waardeer ik. Belangrijke thema's vind ik de drukte in de stad en de aandacht voor hygiene. Zoals de vuilnis ophaaldiensten.'

10:45 woensdag 21 maart 2018

Op vrijdag 23 maart worden de uitslagen van de gemeenteraadsverkiezingen en de stadsdeelcommissies officieel bekendgemaakt. Dit gebeurt per stadsdeel op verschillende locaties in de stad. Kijk hier waar bij jou in de buurt de uitslagen worden gedeeld.

10:42 woensdag 21 maart 2018

Net als zijn lijsttrekker in Amsterdam, Annabel Nanninga, heeft Thierry Baudet (Forum voor Democratie) inmiddels zijn stem uitgebracht. Hij deed dit in de Posthoornkerk. "We gaan goed. We kunnen echt een flinke hap van de raad pakken."

10:35 woensdag 21 maart 2018

Voor de stembureaus op de meeste stations staan korte rijen. Volgens een woordvoerder van de NS was er nergens sprake van grote drukte.

Traditiegetrouw was het tussen 08.00 en 08.30 uur het drukst.
Op een recordaantal van 81 treinstations in het land kunnen mensen hun stem uitbrengen. Reizigers kunnen alleen stemmen op stations in hun woonplaats.

De stemhokjes zijn in en rond de stations te vinden, blijkt uit de lijst van 81 locaties. Van de bloemenkiosk (Castricum) tot het stationsrestaurant (Oldenzaal) en van de stationsbibliotheek (Haarlem) tot een hotel tegenover het station (Leeuwarden). Maar doorgaans is het de stationshal of een portocabin waar gestemd kan worden.

10:29 woensdag 21 maart 2018

Bij Het Sieraad vinden veel mensen klimaat en milieu belangrijk. Het grootste deel van de aanwezige stemmers heeft een voorkeur voor GroenLinks of Partij voor de Dieren. "Ik vind het belangrijk dat we goed met het milieu omgaan in de stad. Partij voor de Dieren is daar toch net iets duidelijker in dan GroenLinks, vind ik," zegt Esther (47) uit West.

Ook Niels (40) vindt dat er meer naar het milieu in de stad gekeken moet worden. Het toerisme mag ook wel wat minder en airbnb moet verdwijnen.

10:25 woensdag 21 maart 2018

Bij stembureau Frankendael is een constante doorstroom. Al meer dan honderd stemmers zijn er geweest. Opvallend is dat veel mensen over de drempel struikelen.

10:00 woensdag 21 maart 2018

Er staat inmiddels al een flinke rij bij Het Sieraad. Volgens de medewerkers komt dat omdat mensen drie stemmen moeten uitbrengen. Naast de stem voor de gemeenteraadsverkiezingen mag ook worden gestemd voor of tegen de Wet op de inlichtingen- en veiligheidsdiensten. Ook staat er een rij vanwege het deelraadavies.

09:59 woensdag 21 maart 2018

Ook Annabel Nanninga, lijsttrekker van FvD in Amsterdam, heeft inmiddels haar stem uitgebracht.

09:48 woensdag 21 maart 2018

Bij Het Sieraad in West is de opkomst hoog. "Het gaat hier goed, wel zien we toch nog mensen die uit een ander stadsdeel hier proberen te stemmen voor het stadsdeelcommissie, dat kan helaas niet," aldus Marco (51) van Stembureau Het Sieraad in West.

09:39 woensdag 21 maart 2018

De 64-jarige Hah Prosper kwam langs bij stembureau Ma Di waar tot nu toe ongeveer derig mensen kwamen stemmen.

Prosper kwam niet om te stemmen. "Ik heb nog niet gestemd, ik had hier een afspraak. Ik ga vanmiddag stemmen in de Amsterdamse Poort. Ik denk dat ik D66 ga stemmen, die hebben goede standpunten."

09:28 woensdag 21 maart 2018

SP-lijsttrekker Laurens Ivens heeft inmiddels ook gestemd en roept alle Amsterdammers op hetzelfde te doen.

09:23 woensdag 21 maart 2018

De lijsttrekkers sloten dinsdagavond een intensieve campagne af met een debat waarin tussen de bedrijven door opzichtig met elkaar werd geflirt. Het Grote Lijsttrekkers Slotdebat van Het Parool en De Balie dat dinsdagavond werd gehouden, werd bepaald door aftastende bewegingen. Lees hier de analyse.

09:18 woensdag 21 maart 2018

Roy Groenveld (53) stemde bij stembureau de Bonte Kraai in Zuidoost op Ubuntu. "Ik heb op Ubuntu gestemd, omdat ze voor minderheden opkomen en aandacht hebben voor werkgelegenheid. Ik heb tegen de sleepwet gestemd. Privacy is privacy, vind ik."

Bij stembureau Bijlmer Arena was het vanochtend erg druk. De mensen zijn blij dat ze onderweg naar hun werken langs de stembus kunnen.

09:14 woensdag 21 maart 2018

Rob, woonachtig in Slotervaart, bracht zijn stem ook uit tussen de tien medewerkers van het stembureau van het Calvijn College. "Ik vind het allemaal toneel die verkiezingen. Alleen de grote partijen krijgen aandacht op de televisie. Ik ga zelf alle vergaderingen in de buurt af en ik kan je vertellen dat de kleinere partijen harder hun best doen. Zelf heb ik Forum voor Democratie gestemd omdat dwars durven te liggen en zeggen waar het op staat."

Op het Calvijn College verloopt alles soepel. De stemmers lopen tussen nieuwsgierige scholieren door.

09:09 woensdag 21 maart 2018

Of Nederland nou voor of tegen de nieuwe inlichtingenwet stemt, voor de initiatiefnemers van het referendum is de dag sowieso al geslaagd. "We wilden dit onderwerp op tafel zetten. Dat was voor ons het belangrijkste. De nieuwe wet, dat was iets wat geruisloos gebeurde. Nu is het niet meer geruisloos. Er wordt over gesproken, dat voelt al als een succes. Wat dat betreft hebben we al gewonnen," zegt Tijn de Vos, een van de Amsterdamse studenten die de campagne voor het referendum begonnen.

De weg naar het referendum begon in juli vorig jaar, toen de Eerste Kamer de nieuwe Wet op de inlichtingen- en veiligheidsdiensten (Wiv) aannam. Op de site Reddit stelde iemand voor om een raadgevend referendum aan te vragen. "Daar is het referendum geboren. Het begon met het schrijven van een website, het printen van papieren," aldus De Vos.

Een referendum aanvragen gaat in twee fasen. Eerst moet een verzoek worden ingediend. Initiatiefnemers hebben vier weken de tijd om minstens 10.000 ondersteuningen te krijgen. De Vos: "Wij kregen bijna 20.000 handtekeningen.'' Daarna hadden ze zes weken om de 300.000 te halen. Ook dat lukte, er kwamen uiteindelijk bijna 400.000 geldige verzoeken binnen.

08:55 woensdag 21 maart 2018

Sekerbicer (48) wil niet zeggen op wie hij heeft gestemd nadat hij stembureau Calvijn College in Slotervaart is uitgelopen. "Ik heb niet getwijfeld, ik wist het al meteen. Ik vind dat de gemeente er voor moet zorgen dat het leven wat makkelijker wordt voor iedereen. Ik vind Slotervaart een mooie en rustige buurt, wel zie ik graag wat meer speeltuinen voor de kinderen."

08:46 woensdag 21 maart 2018

Fabienne (39) is salesmanager en heeft gestemd bij stembureau Calvijn College in Slotervaart. "Het voelt voor mij een beetje nutteloos om te stemmen, want ik ga binnenkort verhuizen uit Amsterdam. Ik heb altijd PvdA gestemd, maar ik denk dat het nu D66 wordt omdat ik hun campagne erg sympathiek vond. Ik stem voor het referendum want ik vind de veiligheid in Nederland erg belangrijk en ik heb toch niks te verbergen."

08:39 woensdag 21 maart 2018

Het verkiezingsdebat Nederland Kiest - Het Debat dinsdagavond op NPO 1 heeft nog geen miljoen kijkers getrokken. In totaal 989.000 kijkers stemden op het debat af, blijkt uit cijfers van Stichting Kijkonderzoek.

Daarmee staat het verkiezingsdebat op de tiende plek van best bekeken programma's van dinsdag. Het Journaal van 20.00 uur trok de meeste kijkers (2.035.000), gevolgd door De Wereld Draait Door (1.410.000).

08:34 woensdag 21 maart 2018

Een aantal landelijke politici heeft vroeg al gestemd. Naast PvdA-voorman Lodewijk Asscher bracht minister van Binnenlandse Zaken Kajsa Ollongren (D66) haar stem uit.

Ollongren, die het rode potlood hanteerde op Amsterdam Centraal, zei op een vrouwelijke D66'er te hebben gestemd. Ze wilde de naam van de kandidaat niet noemen.

Over het referendum over de Wet op de inlichtingen- en veiligheidsdiensten, zei de minister dat er veel discussie over is geweest en dat ze hoopt dat mensen zich goed hebben kunnen informeren. "Ik denk dat die wet goed is en ook echt nodig is en dat er een goede balans is gevonden tussen veiligheid en privacy.'"

08:04 woensdag 21 maart 2018

Nergens in Nederland is het stembiljet vandaag zo vol als in Amsterdam. Maar liefst 28 partijen doen mee aan de gemeenteraadsverkiezingen in de hoofdstad.

Dat zijn bekende partijen als D66, PvdA en VVD en bekende nieuwkomers als Denk, SGP, Forum voor Democratie, BIJ1 en de ChristenUnie, maar ook partijen als de Blije Burgers en de Anti-Scooter Partij.

In Rotterdam en Den Haag kunnen mensen op twintig partijen stemmen. In Den Bosch doen zeventien partijen mee. Zeven gemeenten (waaronder Soest) hebben zestien partijen op het stembiljet staan.

08:01 woensdag 21 maart 2018

PvdA-partijleider Lodewijk Asscher heeft samen met Marjolein Moorman (PvdA) zijn stem vanochtend uitgebracht in een stemlokaal in de Czaar Peterstraat in Amsterdam. Asscher liet via Twitter weten 'met plezier en trots' te hebben gestemd op de Amsterdamse PvdA-lijsttrekker Marjolein Moorman.

Ook de Amsterdamse VVD-lijsttrekker Eric van der Burg is al bij een stembureau geweest.

07:45 woensdag 21 maart 2018

Wat mag wel en wat mag niet in het stemlokaal?

- Een stemgerechtigde moet zijn stempas meenemen naar het bureau en moet zich kunnen legitimeren met paspoort, identiteitskaart of rijbewijs.

- Het stemmen moet gebeuren met een rood potlood. Het gekozen vakje moet goed worden ingekleurd of aangevinkt. Als er meerdere vakjes zijn gekozen, is een stem ongeldig.

- Een stemmer moet vanwege het stemgeheim alleen het stemhokje in. Hiermee wordt ook voorkomen dat iemand wordt gedwongen ergens op te stemmen. Alleen mensen met een lichamelijke beperking mogen worden geholpen.

- Een kind mag niet mee het stemhokje in. Alleen als een ouder een baby of een kindje tot drie jaar bij zich heeft kan hij of zij wel toestemming vragen aan de voorzitter van het stembureau, omdat kinderen op deze leeftijd geen invloed op het stemgedrag kunnen hebben.

- Een kiezer mag zelf een foto maken in het stemhokje. Een 'stemfie' leidde na de gemeenteraadsverkiezingen in 2014 tot commotie omdat de Kiesraad vond dat het kiesgeheim hierdoor in gevaar zou komen. Bovendien zou een foto als bewijs kunnen gelden als iemand gedwongen wordt ergens op te stemmen. Toenmalig minister van Binnenlandse Zaken Ronald Plasterk nam het advies om de stemfie te verbieden echter niet over.

- Het stemhokje moet bestaan uit een achterwand en twee zijwanden, die elk ten minste 1 meter breed en 2 meter hoog zijn. In elk stemhokje moet een lessenaar staan met rode potloden en een handleiding voor de kiezer.

- Er mogen geen gordijnen hangen voor het stemhokje, omdat zichtbaar moet zijn wat een kiezer in het hokje doet.

- In het stemlokaal moet een tafel en een aantal stoelen staan voor de stembureauleden, een stembus en een of meerdere stemhokjes. De tafel moet op voldoende afstand van de hokjes worden gezet, zodat een kiezer voldoende privacy heeft. De kiezers mogen niet achter de tafel komen.

07:41 woensdag 21 maart 2018

Op verschillende plekken in het land konden stemmers afgelopen nacht en vroege ochtend al terecht, maar vanaf 07.30 uur zijn alle stembureaus geopend. In principe zijn de stemlokalen van 07.30 uur tot 21.00 uur open.

In de Kieswet zijn uitzonderingen vastgelegd voor de zogenoemde bijzondere stembureaus die eerder of later open mogen gaan. Zo waren in enkele plaatsen al stembureaus vanaf middernacht geopend.

Aan de uiterste sluitingstijd van de bureaus valt niet te tornen. Om 21.00 uur moeten de deuren dicht.

07:19 woensdag 21 maart 2018

Treinreizigers kunnen op tientallen stations een stem uitbrengen voor de gemeenteraadsverkiezingen en het referendum.

Enkele stembureaus openden al om 05.15 uur de deuren, veel andere gaan om 6.00 of 7.00 uur open.

Op het station in Castricum kon al vanaf middernacht gestemd worden. Dat stembureau is nog tot 20.00 uur open.

07:13 woensdag 21 maart 2018

Bijna 12,5 miljoen mensen in 335 gemeenten mogen een stem uitbrengen voor de gemeenteraadsverkiezingen.

Voor het referendum over de Wet op de inlichtingen- en veiligheidsdiensten mogen veel meer mensen naar de stembus: net geen 13 miljoen in 380 gemeenten.

Lees ook: Alles wat je moet weten voor het referendum over de wiv

Bij de verkiezingen worden de raadsleden van 335 gemeenten gekozen. In 45 gemeenten kunnen bewoners hier geen stem voor uitbrengen, omdat deze verkiezingen door een gemeentelijke herindeling al hebben plaatsgevonden of later dit jaar plaatsvinden.

Ook in de bijzondere Nederlandse gemeenten Bonaire, Saba en Sint-Eustatius kunnen bewoners naar de stembus. Ze kiezen hier echter geen lokaal bestuur en kunnen alleen hun voorkeur in het referendum aangeven.

In Amsterdam en Rotterdam kunnen kiesgerechtigden, behalve voor de gemeenteraad en het referendum, ook kiezen voor respectievelijk de stadsdeelcommissies en de gebiedscommissies.

Van de landelijke partijen doet het CDA in de meeste gemeenten mee aan de gemeenteraadsverkiezingen. De PvdA is tweede en wordt op de voet gevolgd door de VVD.

Hekkensluiter is nieuwkomer Forum voor Democratie, dat alleen in Amsterdam onder eigen naam meedoet. Een andere nieuwe partij, Denk, doet in veertien gemeenten mee.

Lees verder: Nieuwe partijen moeten het hebben van goede opkomst

07:07 woensdag 21 maart 2018

In De Balie gingen dinsdagavond de lijsttrekkers nog een keer met elkaar in debat. Lees hier alles over Het Grote Lijsttrekkers Slotdebat van Het Parool terug.

07:06 woensdag 21 maart 2018

Stembureaus vind je doorgaans in scholen, gemeentehuizen, verzorgingstehuizen, buurthuizen of andere openbare gebouwen. Bij elke verkiezing zijn er uitzonderingen. Ook deze keer kunnen stemgerechtigden weer terecht op opvallende locaties.

Amsterdammers kunnen stemmen in onder meer het Amsterdam Museum, in een Duits restaurant op het Centraal Station en op hoog niveau in de bijna 100 meter hoge A'DAM Toren aan het IJ.

07:05 woensdag 21 maart 2018

Goedemorgen! Het is 21 maart 2018 en dat betekent gemeenteraadsverkiezingen. Volg in dit liveblog van alles over de verkiezingen in Amsterdam.

Alles wat je moet weten voordat je woensdag gaat stemmen:

- Er nog niet overuit op wie je gaat stemmen? Je bent snel op de hoogte met dit overzicht van wat Amsterdamse partijen vinden aan de hand van 10 stellingen.

- Wil je jouw mening toetsen met wat de partijen vinden? Doe dan onze Kieswijzer. 

- En dan nog het referendum over de Wet op de inlichtingen- en veiligheidsdiensten (Wiv). Hier 20 vragen en antwoorden die je op weg helpen met je keuze.

- Je kunt natuurlijk in een basisschool, buurthuis of bejaardenhuis stemmen, maar ook op deze bijzondere plekken.

- Welke partij viert feest, wie moet zijn wonden likken? Op deze plekken kun je de uitslagen volgen in de stad. 

- Nog even een terugblik: hoe stemde Amsterdam bij vorige verkiezingen? En wat zeggen de peilingen nu?