Limburgse mannen staan graag hun DNA af

De meest treffende tekst staat niet op het monument voor Nicky Verstappen op de Brunssummerheide, maar op een bordje dat hangt aan de dichtstbijzijnde boom: ‘Geen kind is zo aanwezig dan een kind dat wordt gemist.’ Iemand anders heeft op een ander bordje geschreven: ‘Hoop doet leven’.

Het gaat inmiddels om de laatste hoop. Deze zaterdagochtend is het grootste DNA-verwantschapsonderzoek ooit in Nederland begonnen. Het moet duidelijkheid opleveren over wat er gebeurde tussen de verdwijning van het elfjarige jongetje uit Heibloem tijdens een kamp in dit natuurgebied en de vondst van zijn stoffelijk overschot bijna twee dagen later.

Het is even zonnig als in augustus 1998 maar wel ijzig koud. Maurice Vroomen uit Brunssum loopt met zijn hondje minstens twee keer per week langs het monument voor Nicky. „De plek hier blijft een beetje besmet. Soms denk je eraan als je hier passeert. Mijn eigen kinderen zijn op kamp geweest op De Heikop, waar Nicky verdween, dan sta je er natuurlijk ook bij stil.”

De uitnodiging voor het DNA-onderzoek ligt bij Vroomen thuis. Hij moet nog even het juiste moment vinden in zijn agenda. „Maar ik zou geen reden kunnen bedenken om niet te gaan.”

In de rij in een voetbalkantine

De kantine van de Landgraafse voetbalclub SVN, een paar kilometer ten zuiden van de vindplaats van Verstappens lichaam, is een van de plekken waar DNA wordt afgenomen. Jürgen Kraechter staat er al met zo’n tien anderen als om tien uur de deuren opengaan. „Normaal ben ik heel voorzichtig met het afgeven van data en gegevens. Ik werk in de ICT, dan weet je wat daar allemaal mee mogelijk is. Maar in dit geval telt de zin van het onderzoek – duidelijkheid krijgen in deze zaak – meer dan de angst voor misbruik van privacygevoelige informatie. Ik heb ook vertrouwen in de manier waarop de overheid met het DNA omspringt.” De deelnemers hebben de keuze gekregen om het materiaal na het DNA-onderzoek of na afronding van de strafzaak te vernietigen. „Ik heb voor de eerste optie gekozen. De andere mogelijkheid heeft me toch net te veel een open einde.”

Kraechters plaatsgenoot Patrick Speetjens maakt minder voorbehoud. „Van mij mogen ze mijn erfelijk materiaal ook gebruiken voor de oplossing van alle zware misdrijven. Ik ben toch onschuldig en het is een statement naar daders. Dan weten die, dat als je wat flikt, je uiteindelijk toch wordt gepakt.”

Ook Speetjens wandelt geregeld over de Brunssummerheide. „Elke keer als je langs het monumentje komt, denk je weer even aan de dood van die jongen. Als vader van kinderen vraag je je dan af hoe het dan wel niet voor de ouders moet zijn.”

Geen onderzoek bij mannen over de grens

Zelfs bij het grootste DNA-onderzoek ooit in Nederland gehouden stuit justitie op beperkingen. Wie een cirkel van vijf kilometer trekt rondom de vindplaats van Nicky neemt in het oosten ook Duits grondgebied mee. Mannen daar mogen niet worden opgeroepen. Binnen dezelfde afstand aan de Nederlandse kant van de grens wonen te veel mannen om te onderzoeken, zo’n 130.000. Naar aanleiding van de vindplaats van Verstappen gaat justitie er vanuit dat iemand met wetenschap van Nicky’s laatste uren van de zuidkant van de Brunsummerheide is gekomen en concentreert zich daarom alleen mannen uit die hoek op.

De DNA-afname duurt een kleine maand. Succes is niet verzekerd, maar eerdere DNA-verwantschapsonderzoeken in de zaken rond Marianne Vaatstra en Milica van Doorn leverden wel een dader op.