GroenLinks en PvdA willen druk op coalitie met plan abortuspil

De abortuspil is terug in het Haagse debat. Oppositiepartijen GroenLinks en de PvdA hebben woensdag een initiatiefwet ingediend die het voor huisartsen mogelijk maakt de abortuspil tot een zwangerschap van negen weken voor te schrijven.

Tot nu toe is het uitvoeren van een abortus door de huisarts verboden – alleen gespecialiseerde klinieken en de polikliniek gynaecologie van het ziekenhuis mogen dat doen.

VVD, CDA, D66 en de ChristenUnie schrapten in de kabinetsformatie juist een eerder plan voor de abortuspil. De ChristenUnie en het CDA zijn tegen, terwijl van VVD en D66 bekend is dat ze in principe voorstander zijn. De liberale partijen zien het als versterking van de positie van de vrouw, terwijl critici vrezen dat de drempel voor abortus te laag wordt.

Over zulke gevoelige medisch-ethische kwesties spraken de regeringspartijen af op „een respectvolle manier met verschillen hierover om te gaan”.

Partijleiders Mark Rutte (VVD) en Alexander Pechtold (D66) verdedigden hun keuze om het oude plan te laten varen door te wijzen op extra administratieve rompslomp die de wet voor huisartsen met zich zou meebrengen.

Huisartsen zouden volgens het vorige wetsvoorstel, een jaar geleden ingediend door VVD-minister Edith Schippers (Volksgezondheid), een speciale vergunning moeten aanvragen om de abortuspil te mogen voorschrijven. Daar waren ook beroepsverenigingen van artsen en de Raad van State kritisch over, omdat het teveel administratie zou veroorzaken.

GroenLinks en de PvdA hebben hun initiatiefwet nu opgesteld zónder de vergunningsplicht. Ook hebben ze zich, zo vertellen indieners Corinne Ellemeet (GroenLinks) en Sharon Dijksma (PvdA), verzekerd van de steun van de Landelijke Huisartsen Vereniging (LHV).

Het idee van de twee linkse partijen: op deze manier kunnen D66 en de VVD niet tegen zijn. Ellemeet, Tweede Kamerlid van GroenLinks: „Het is de bedoeling een politieke coup te plegen voor alle vrouwen in een kwetsbare positie. We hebben alle bezwaren van D66 en de VVD weggenomen. Dit is een uitgestoken hand naar hen.”

Lees ook: Het gaat erom wie straks de abortuspil mag voorschrijven

Weerstand

Over de abortuspil wordt in Den Haag al tien jaar gesproken. Destijds vroeg artsenfederatie KNMG de politiek om huisartsen een grotere rol te geven bij abortussen.

De kern van het idee bleef sindsdien overeind: huisartsen zouden tot een zwangerschap van 9 weken een pil kunnen voorschrijven, waardoor thuis een miskraam wordt opgewekt. Het voordeel daarvan zou zijn dat huisartsen hun patiënten goed kennen. Als zij de pil mogen voorschrijven zouden kwetsbare vrouwen minder vaak gedwongen zijn om naar een onpersoonlijke abortuskliniek te gaan. Huisartsen zouden ook een grotere rol kunnen spelen in de preventie van ongewenste zwangerschappen. Daarnaast moeten vrouwen die naar een kliniek gaan het eigen risico van hun zorgverzekering aanspreken. Eigen risico bestaat bij de huisarts niet, dus zou de pil via de huisarts goedkoper moeten zijn.

Vorig jaar kwam het tot een wet die minister Schippers indiende en stevig verdedigde. Dat stuitte destijds op grote weerstand van christelijke partijen en de prolifebeweging. Afgelopen december kwamen nog 10 duizend mensen af op de Mars voor Leven, jaarlijks georganiseerd door de stichting Schreeuw om Leven. De christelijke politieke partijen zijn vooral bang dat de drempel om abortus te plegen lager is als de huisarts een pil mag voorschrijven.

Sharon Dijksma, PvdA-Kamerlid, vindt die angst ongegrond. Ze zegt: „Laten we naar de feiten kijken. Zweden en Frankrijk hebben dit systeem al, en daar is het aantal abortussen niet gestegen. We weten dus al hoe het zit.” Ellemeet: „Betere mogelijkheden en betere voorlichting leiden niet tot meer abortussen. Wel tot zorg die past bij de wensen van verschillende soorten vrouwen.”

In 2016, dat zijn de meest recente cijfers, werden ruim 30 duizend abortussen uitgevoerd in ons land. Dat is toegestaan tot 24 weken, maar meer dan de helft werd in de eerste zeven weken uitgevoerd.

Correctie 21-2-2018: In een eerdere versie van dit artikel stond dat de wet donderdag wordt ingediend. Dat moet woensdag zijn.