We krijgen ijs, maar hoe dik wordt het?

Amsterdam

‘Op ondiep water krijgen we volgende week misschien wel de hele week ijsplezier’, zegt Sander Tijm, wetenschapper bij het KNMI. Dit alles met dank aan een hogedrukgebied boven Siberië en Scandinavië. Die kou wordt, in meteorologenjargon, ‘op transport gezet’ en zal ook Nederland bereiken.

Begin volgende week zakt de thermometer op sommige plekken tot min tien, en komt ook overdag amper boven de nul. Schaatsminnend Nederland tuurt momenteel massaal naar zogeheten ‘ijspluimen’. Dit zijn weersverwachtingen speciaal voor de ijsdiktes. IJsgroeimodellen gebruiken als invoer de watertemperatuur, de te verwachten luchttemperatuur, de wind, de luchtvochtigheid en de sneeuwval. Een computer rekent vervolgens de bijbehorende ijsdikte uit. Volgens de ijsmodellen groeit het ijs vanaf vrijdag gestaag aan, tot zo’n tien centimeter volgende week dinsdag in Midden-Nederland.

stilstaand water

Maar juich niet te vroeg: het model zegt alleen iets over stilstaand water, met een diepte van maximaal 1 meter diep. En: hoe verder vooruit de voorspelling gaat, hoe groter de onzekerheidsmarge is. ‘Het hogedrukgebied hoeft zich maar iets te verplaatsen en de wind naar Nederland wordt opgewarmd door de Oostzee’, zegt Tijm. ‘Dat resulteert dan direct in minder ijsgroei.’

In het slechtste scenario is het ijs volgende week dinsdag in zo’n ondiep modelslootje maar een paar centimeter dik, in het beste geval wel 15 centimeter. Voor sneeuwval – die een isolatiedeken over het ijs kan draperen – hoeven we volgens de verwachtingen niet bang te zijn. ‘Er is relatief helder weer op komst’, zegt meteoroloog Raymond Klaassen van Weerplaza. ‘Maar de wind kan wel een spelbreker worden bij het aangroeien van het ijs, door stroming te veroorzaken op open plekken in het water.’ Bovendien zijn plaatselijke verschillen vaak enorm, waarschuwt Klaassen. ‘In een kanaal waar nog lange tijd boten doorheen varen, zal het ijs natuurlijk een stuk dunner zijn dan in een sloot verderop waar het ijs ongestoord kan aangroeien.’ Voor een Elfstedentocht is een ijsdikte nodig van minimaal 15 centimeter op het hele parcours; voorlopig een onmogelijk scenario, volgens de laatste stand van de ijspluimen. <