Direct naar artikelinhoud

Wiebes zet druk op 200 gasslurpende bedrijven, uitfasering is 'onontkoombaar'

Minister Eric Wiebes van Economische Zaken zet zo'n tweehonderd bedrijven onder druk te stoppen met het verbruik van Gronings gas. De minister verstuurt vanaf afgelopen vrijdag brieven aan tweehonderd industriële grootverbruikers, actief in bijvoorbeeld de voedingsindustrie of de chemie.

Aardappelverwerker Avebe uit Veendam (op de foto de vestiging in Ter Apelkanaal) is een van de bedrijven die van minister Wiebes over moeten op ander gas.

In de brieven nodigt Wiebes de gasverbruikers uit tot een 'gesprek' over manieren om van het Groningse gas af te stappen. Erg vrijblijvend klinkt hij niet: geen van de grootverbruikers mag in 2022 nog Gronings gas gebruiken. Hij noemt de uitfasering 'onontkoombaar'.

Wiebes staat onder hoge druk om de gaswinning in Groningen verder omlaag te brengen. Na de zware aardbeving van begin dit jaar beloofde Wiebes tot het uiterste te gaan om de gasbehoefte in Nederland zo snel mogelijk omlaag te brengen. De tweehonderd bedrijven verbruiken samen volgens hun belangenvereniging VEMW 14 procent van de vraag naar aardgas in Nederland. Dat komt neer op 5,5 miljard kubieke meter, een kwart van het gas dat de NAM nu nog uit het Groningse veld mag winnen.

De minister kan de kraan van de Groningse gasputten niet zomaar dichtdraaien. Nederlandse huishoudens en bedrijven zijn afgesteld op laagcalorisch gas uit vooral Groningen, waar relatief veel stikstof in zit. Het gas uit het buitenland is hoogcalorisch - en daar branden de Nederlandse fornuizen niet goed op.

De vereniging voor zakelijke energieverbruikers VEMW is bij monde van voorzitter Hans Grünfeld overdonderd door de zachte dwang van de ministerVooral de korte tijd die bedrijven krijgen om over te schakelen op andere energiebronnen verbaast hem. 'Bedrijven moeten om over te schakelen op hoogcalorisch gas soms tientallen industriële branders vervangen, of een pijplijn van 50 kilometer aanleggen.'

Een van de bedrijven die de brief van minister Wiebes al ontvangen heeft is aardappelverwerker Avebe in Veendam. 'We zitten in Groningen, dus we weten alles van de problematiek hier', zegt de woordvoerder van het bedrijf, verwijzend naar de aardbevingen die Groningen schokten. Of Avebe er in kan slagen uiterlijk 2022 op ander gas over te stappen, kan ze niet zeggen. 'We moeten het onderzoek nog beginnen. We weten niet eens in hoeverre er hier leidingen zijn waar hoogcalorisch gas door kan worden aangevoerd. Ons onderzoek was tot nu toe gericht op de lange termijn, op de vraag hoe we op termijn klimaatneutraal zouden kunnen worden', zegt ze.

We zitten in Groningen, dus we weten alles van de problematiek hier
Woordvoerder aardappelverwerker Avebe
150 miljoen euro zou het kosten om zeven van de grootste verbruikers aan te sluiten op hoogcalorisch gas volgens de Gasunie

De gesprekken tussen de tweehonderd bedrijven en het ministerie gaan over het prijskaartje van de overstap naar buitenlands gas. VEMW voelt er niets voor zijn leden op te laten draaien voor kosten die de staat en de Nederlandse Aardolie Maatschappij (NAM) in hun ogen veroorzaakt hebben.

Hoeveel het kost om tweehonderd bedrijven van het Groningse infuus te halen is niet bekend. Wel rekende de Gasunie vorige week uit dat het 150 miljoen euro zou kosten om zeven van de grootste verbruikers aan te sluiten op hoogcalorisch gas.

Grünfeld van VEMW pleit voor een andere wijze om de afhankelijkheid van gas te verminderen. Nederland zou meer hoogcalorisch gas kunnen importeren uit Noorwegen en Rusland, dat gas met behulp van stikstof kunnen omvormen tot laagcalorisch gas, om het daarna te exporteren. Die export is noodzakelijk, omdat Nederland vast zit aan langdurige exportcontracten van gas naar met name Duitsland en België. In de brief aan bedrijven vermeldt minister Wiebes overigens dat hij ook met het buitenland in gesprek gaat om de export naar die landen omlaag te brengen.

Nederland zet al in vier fabrieken hoogcalorisch om naar laagcalorisch gas door er stikstof aan toe te voegen. Die vier zitten aan hun maximale capaciteit. Om nog meer gas om te zetten, moet er een vijfde komen, maar dat vergt een paar jaar en 500 miljoen euro. Toenmalig minister van Economische Zaken Henk Kamp schoot de bouw van een vijfde stikstoffabriek in Groningen in 2016 af, omdat die de investering niet waard zou zijn.