Deel van Syriërs in Nederland wil naar thuisland

?Amsterdam

De Internationale Organisatie voor Migratie (IOM), die migranten begeleidt bij vrijwillige terugkeer naar het land van herkomst, krijgt sinds een half jaar wekelijks zo’n tien telefoontjes van Syriërs met specifieke vragen hierover. Het gaat zowel om Syriërs die nog in de procedure zitten als Syriërs die al een verblijfsvergunning hebben. ?Dat meldt de Volkskrant.?

‘Ze kunnen niet aarden in Nederland of willen voorkomen dat ze terug moeten naar het land waar ze als eerste asiel hebben aangevraagd’, zegt Pieter Maas, manager bij de IOM. ‘Dan gaan ze liever direct terug naar Syrië of naar een ander land in de regio waar nog familie zit.’ Wat meespeelt, is dat het oorlogsgeweld in Syrië in sommige regio’s is afgezwakt. Vooral in regeringsgebied is het al geruime tijd rustig.

De IOM geeft vooralsnog geen gehoor aan de wens van Syriërs om terug te keren: daarvoor is de veiligheidssituatie te onstabiel. Wel heeft de IOM verschillende Syriërs geholpen met hervestiging in de regio. ‘Een paar Syriërs zijn vorig jaar vertrokken naar Armenië, waar ze recht hadden op langdurig verblijf’, zegt Maas. ‘Ook zijn er een aantal vertrokken naar Libanon. Eén persoon heeft zich in Turkije gevestigd.’

smokkelaars

Volgens cijfers van het ministerie van Veiligheid en Justitie zijn in 2017 twintig Syriërs vanuit Nederland teruggekeerd naar hun vaderland. Vijftien daarvan zaten nog in de procedure. Door terug te keren, raken ze hun recht op een verblijfsvergunning kwijt. Van de andere vijf Syriërs is niet bekend wat hun status was. Ook verruilden tien Syriërs vorig jaar Nederland voor een ander land in het Midden-Oosten.

Mogelijk is sprake van een grotere groep illegale terugreizigers, die via Libanon of Turkije de grens met Syrië zijn overgestoken. Deze vorm van ‘reverse migration’ is in opkomst, blijkt uit verschillende internationale onderzoeken. Syriërs betalen smokkelaars aanzienlijke bedragen om terug te keren naar hun thuisland. Ze zijn gefrustreerd over de lopende asielprocedure en zien geen toekomst in het land waar ze naartoe zijn gevlucht.

‘Als gezinshereniging langdurig uitblijft, dan kan het zijn dat Syriërs terugkeren naar de regio of naar Syrië zelf’, zegt Luke Korlaar, juridisch beleidsmedewerker bij de VN-vluchtelingenorganisatie UNHCR. Hij kent de verhalen over vrijwillige en irreguliere terugkeer, al gaat het volgens hem om kleine aantallen.

Joegoslaviërs

De wachttijd in Nederland voor toestemming tot gezinshereniging is door het groeiend aantal aanvragen opgelopen tot bijna een jaar, terwijl de wettelijke termijn zes maanden is.

Momenteel verblijven er ruim 60.000 Syriërs in Nederland; zo’n 11.000 hebben er dit jaar asiel gekregen. ‘Het overgrote deel bestaat uit aanvragers die via gezinshereniging zijn binnengekomen’, aldus Korlaar.

‘Iedereen gaat er tegenwoordig vanuit dat vluchtelingen die binnenkomen hier blijven. Maar dit is helemaal niet het geval’, zegt Han Entzinger, hoogleraar migratiestudies aan de Erasmusuniversiteit van Rotterdam. ‘Joegoslaviërs zijn ook in groten getale teruggekeerd toen het veiliger werd in hun land.’ Hoe langer een oorlog duurt, hoe kleiner de kans dat migranten terugkeren. Entzinger: ‘Ze schieten wortel in de samenleving in de vorm van een partner, contacten en een baan, maar dit is nog niet van toepassing op de meeste Syriërs. Daarvoor duurt de oorlog te kort.’

Niet alleen onder Syrische vluchtelingen, maar ook onder Syrische-Nederlanders bestaat de wens terug te keren naar hun thuisland. Deze groep beschikt over een dubbele nationaliteit, waardoor terugkeren voor familie- of vriendenbezoek eenvoudig is. Op vertoon van hun Syrische paspoort kunnen zij de grens met Libanon oversteken. Met hun Nederlandse paspoort kunnen zij vervolgens probleemloos terugreizen. <