Direct naar artikelinhoud

Macrons asielbeleid: solidair in theorie, hard in praktijk

De Franse president Emmanuel Macron spreekt in een opvangcentrum in Croisilles in het noorden van Frankrijk met migranten.Beeld EPA

Emmanuel Macron prees Duitsland om de opname van honderdduizenden vluchtelingen. Maar onder zijn leiding wordt Frankrijk juist strenger.

De Franse president bezocht gisteren Calais om een nieuwe immigratie- en asielwet toe te lichten. Zijn boodschap in de stad die het symbool is van de migratiecrisis in Frankrijk: de echte vluchteling is welkom, voor de economische migrant is niet of nauwelijks plaats. 

Macron haalde hard uit naar de hulporganisaties die hem al weken onder vuur nemen. Die verspreiden volgens hem leugens over het optreden van de politie en de ME in Calais. De ordetroepen zouden traangas gebruiken tegen migranten die slapen of die in de rij staan voor eten. 'Àls zoiets gebeurt, dan moeten de betrokkenen worden gestraft', aldus een zichtbaar geïrriteerde Macron. 'Maar ik laat niemand een karikatuur maken van onze politie.'

Ik laat niemand een karikatuur maken van onze politie
Emmanuel Macron

Er mag van Parijs hoe dan ook geen nieuwe jungle ontstaan, een krottenkamp met duizenden migranten die illegaal naar Groot-Brittannië willen oversteken. Voor de 350 tot 700 voornamelijk jonge mannen uit de hoorn van Afrika en Afghanistan die er nu nog zijn heeft Macron twee opties: asiel aanvragen in Frankrijk of wegwezen.

Verwijdercentra

Zijn beleid is eerlijk en duidelijk, wil Macron maar zeggen. Dat is ook de lijn van het wetsvoorstel waarvan de details volgende maand bekend moeten worden. Maar over de hoofdzaken is inmiddels groot rumoer ontstaan. Vooral over het streven zoveel mogelijk afgewezen asielzoekers en andere illegalen uit te zetten.

Daartoe krijgen de 'verwijdercentra' dit jaar 400 plaatsen meer en ongedocumenteerden moeten langer kunnen worden opgesloten. Ook de capaciteit van de asielopvang wordt uitgebreid. De procedure moet korter en wie in beroep wil heeft daar voortaan maximaal twee weken de tijd voor. 

Maar de meest omstreden maatregel is gericht op de noodopvang georganiseerd door ngo's zoals de Secours Catholique. De Franse IND wil de bewoners hier gaan schiften om te zien wie wel en niet kans maakt om te blijven. Een schandaal menen Macron's critici. Tot nu toe was deze vorm van opvang een 'heiligdom' waar geen enkele autoriteit zich liet zien. 

De wet schaadt Macron's imago van een open, liberale leider die immigratie ziet als een verrijking. Het opinieblad L'Obs toont deze week het portret van de net veertigjarige president omringd door prikkeldraad: Welkom in het land van de mensenrechten, staat er bij.

Gebrek aan menselijkheid

Verschillende prominenten uit de wereld van politiek en vakbonden klommen gisteren in de pen om een 'gebrek aan menselijkheid' aan te klagen. 'U beloofde een streng maar rechtvaardig te zijn voor migranten', schrijven zij in de krant Le Monde. 'Maar in Calais pakt men nu dekens af van migranten, in Parijs worden hun tenten kapot gescheurd en aan de Italiaanse grens steken ze met bevroren handen besneeuwde toppen over.'

De auteurs herinneren fijntjes aan de lof die Macron aan bondskanselier Merkel een jaar geleden toezwaaide voor haar besluit om een miljoen vluchtelingen toe te laten. 'U heeft de eer van ons continent gered', zei Macron toen. Kennelijk is ruimhartigheid een ideaal dat in Frankrijk alleen met de mond wordt beleden, concludeert het artikel: 'In Italië en Griekenland mogen ze het uitvoeren.' Van de andere kant van het politieke spectrum wordt Macron aangevallen door het nationalistische Front National, dat de wet juist veel te slap vindt. 

Behalve met politieke en morele weerstanden heeft Macron te maken met een weerbarstige praktijk. Uitzetten is ook in Frankrijk veel makkelijker gezegd dan gedaan. Vorig jaar hebben 6.596 personen die van buiten de EU afkomstig zijn het land gedwongen verlaten. De hoop is dat dit er veel meer worden nu de vertrekweigeraars straks drie maanden in plaats van 45 dagen achter slot en grendel kunnen blijven. Maar het resultaat blijft altijd afhankelijk van de vraag of de landen van herkomst meewerken.

Asielrecord Frankrijk

In Frankrijk vroegen in 2017 meer dan 100.000 personen asiel aan, een record. Albanezen (7.630) voeren de lijst aan, gevolgd door Afghanen (5.987), Haïtianen (4.934) en Soedanezen (4.486). Naar schatting deed 52 procent van de aanvragers eerder een verzoek in een ander land. De regering wil deze categorie zoveel mogelijk uitzetten.

Aantal asielaanvragen daalt opnieuw in Duitsland

Het aantal asielaanvragen in Duitsland is voor het tweede jaar op rij flink gedaald. In 2017 vroegen 186.000 mensen asiel aan, dat is bijna 100.000 minder dan het jaar ervoor. Bovendien voldoet dit aantal aan de grens die werd afgesproken in de coalitie-onderhandelingen tussen de Sociaal-Democraten (SPD) en de Conservatieven (CDU/CSU).

De partijen bereikten vorige week een voorlopig akkoord om de zogenoemde ‘grote coalitie’ onder leiding van bondskanselier Merkel voort te zetten. Migratie was een gevoelig thema tijdens de onderhandelingen. De SPD voelde niets voor een officieel plafond. Dus spraken de partijen af dat er jaarlijks tussen de 180.000 en 220.000 vluchtelingen asiel aan mogen vragen en dat dit aantal wordt gewaarborgd door scherp toe te zien op de instroom. Ook spraken de partijen af dat het aantal mensen dat de familie achterna reist niet boven de duizend per maand mag liggen.

Ondanks de sterke daling van het aantal asielaanvragen, noemt de conservatieve minister van binnenlandse zaken, Thomas de Maiziere, het aantal van 186.000 (voornamelijk Syriërs, Afghanen en Irakezen) te veel. “Als je het vergelijkt met de rest van Europa en als je bedenkt hoe mensen naar ons land toereizen, ligt dit aantal nog altijd te hoog.” Hij doelt op het feit dat veel vluchtelingen gebruik maken van mensensmokkelaars om Europa binnen te komen.

In 2015 vroegen 890.000 mensen asiel aan in Duitsland, een record. Bondskanselier Merkel kreeg toen veel kritiek op haar ruimhartig vluchtelingenbeleid, zowel in haar eigen partij als van de oppositie. Het gaf antimigratiepartij AfD een boost. Voor het eerst behaalde de partij zetels in het parlement tijdens de verkiezingen.