Wiebes: formatie zorgde voor vertraging schadeprotocol Groningen

Het lange uitblijven van een goede afhandeling van de schadegevallen in het Groningse gaswinningsgebied is een gevolg van de lange formatie. Dat zei minister Eric Wiebes (Economische Zaken en Klimaat, VVD) dinsdagavond tijdens een debat over de problemen bij de gaswinning. „In de demissionaire periode is te weinig het mandaat gevoeld om de knoop door te hakken. Ligt het dan aan de formatie? In elk geval niet aan de formerende partijen.” De minister herhaalde zijn prognose dat binnen enkele weken de schadeafhandeling kan worden hervat.

Eerder noemde minister-president Rutte de formatie ook al als oorzaak van het uitblijvende schadeprotocol. Dat zorgde voor veel kritiek tijdens het Kamerdebat. De Tweede Kamer sprak direct op de eerste dag na het kerstreces over Groningen. Aanleiding was de aardbeving vorig week, onder Zeerijp. Die had een kracht van 3,4 op de schaal van Richter. Het was de op twee na sterkste aardbeving in het Groningse gaswinningsgebied, na die bij Huizinge (2012) en Westeremden (2006).

Snelle afhandeling

Voor Wiebes is een snelle totstandkoming van een schadeprotocol nu de hoogste prioriteit. Dit protocol had er op 1 juli moeten zijn. Sinds 31 maart is er geen sprake meer van schadeafhandeling. Dat was het moment dat de NAM – het gaswinningsbedrijf van Shell en Exxon – uit de schadeafhandeling stapte.

Wiebes verklaarde op woensdag met de actiegroepen Groninger Bodembeweging en het Groninger Gasberaad om tafel te willen. Dinsdag maakten zij bekend uit het overleg over het schadeprotocol te stappen. Aanleiding is dat een concept-schadeprotocol volgens deze betrokkenen nadelig uitpakt voor gedupeerden. Zo ontbreekt nu de mogelijkheid om een contra-expert in te schakelen. Ook kunnen mensen die verder weg wonen van het aardbevingsgebied geen beroep doen op de schadevergoeding.

Lees ook de reportage over de Groningers die het Kamerdebat over gaswinning bijwoonden

Wiebes verklaarde dat financiële afwegingen geen rol spelen bij het terugbrengen van de gasproductie. Voor 1 april komt de minister met een overzicht van alle opties om de productie op korte termijn verder terug te brengen. „Over een wezenlijke vermindering in deze kabinetsperiode heb ik de meeste hoofdpijn.” Over twee weken komt de toezichthouder Staatstoezicht op de Mijnen met een nieuw advies over een veilig productieniveau, voor zover dit met enige zekerheid gezegd kan worden.

Eerder in het debat betoogden de linkse oppositiepartijen dat er binnen twee weken een plan moet komen om de gasproductie in Groningen van 20 miljard kubieke meter naar 12 miljard terug te brengen. Coalitiepartijen VVD en CDA steunen de ambitie om de productie naar beneden te brengen, maar zij wilden dit dinsdagavond in een Tweede Kamerdebat niet concreet maken.

„We draaien de gaskraan zo ver mogelijk terug. Het is is nu heel gemakkelijk om te zeggen, zoveel gaan we doen, maar ik kan dat niet waarmaken”, zei VVD-Kamerlid Dilan Yesilgöz. Zij wil dat minister minister Wiebes snel met scenario’s komt om „verantwoord af te bouwen''. Een productiebeperking tot 12 miljard kubieke meter – nu ligt het plafond op 21,6 miljard – komt overeen met een advies van Staatstoezicht op de Mijnen uit 2013. Daarmee zou het risico op bevingen nihil zijn. Later kwam de toezichthouder met het advies de productie naar 24 miljard kuub terug te brengen, waarbij het risico „aanvaardbaar” zou zijn.

Met name GroenLinks en de SP verwijten het kabinet dat er een zware aardbeving nodig was voordat men bereid was om de productie verder te verlagen. In het regeerakkoord wordt voor het eind van de kabinetsperiode in 2021 nog uitgegaan van een productie van zo’n 20 miljard kuub.

Lees ook: Dit is wat je moet weten om het ingewikkelde gaswinningsdossier te begrijpen