Hoe Nederlandse vissers de slag om het pulsvissen verloren
Nu het Europees Parlement wil dat vissen met stroomstoten wordt verboden, moet Nederland zijn wonden likken: de feiten hebben het afgelegd tegen de beeldvorming.
Toen Europarlementariër Jan Huitema van de VVD dinsdagochtend bij zijn werkkamer in Straatsburg kwam, trof hij op de deur een plakkaat aan: een foto van een Franse visser bij zijn schip in de haven. ‘Wilt u hem redden?’, stond er bij. ‘Dat kan. Als u stemt voor een verbod op pulsvisserij in Europa’. Pulsvisserij is het vangen van platvis, zoals tong en schol, door vissen met stroomstootjes op te schrikken uit de zeebodem.
Voorstanders vinden dat een duurzamere werkwijze dan de traditionele methode, waarbij de vis met ijzeren kettingen (een ‘boomkor’) van de bodem wordt geschraapt. Tegenstanders stellen dat alleen grote visondernemingen het geld hebben om hun schip om te bouwen voor de pulstechniek, en dat de kleinschalige traditionele visser het onderspit zal delven. Bovendien zou de elektrische schok zeedieren doden.
“Bangmakerij van de tegenlobby”, aldus Huitema, die als liberaal geen activistische milieuagenda voert. “Ik hou me liever bij feiten en wetenschappelijk onderzoek.” Uit het onderzoek dat tot nu toe is gedaan, blijkt niet dat pulsvisserij schadelijker is voor de vis en de zeebodem dan de traditionele boomkor. Dus stemde Huitema dinsdag tégen een verbod op de pulsvisserij, net als 239 andere parlementariërs. Maar 401 collega’s stemden vóór. Zij willen vissen met stroomstoten verbieden.
Uit het onderzoek dat tot nu toe is gedaan, blijkt niet dat pulsvisserij schadelijker is voor de vis en de zeebodem dan de traditionele manier
Dreigende faillisementen
Dat betekent een zware slag voor de Nederlandse visserijsector, want geen land heeft zoveel vissersschepen met de pulstechniek als Nederland: ruim 80. De vissers hebben daar per schip enkele tonnen in geïnvesteerd. Als de techniek wordt verboden voordat die investering is terugverdiend, dreigen er vissers failliet te gaan.
De Nederlandse visserijsector heeft daarom de afgelopen tijd intensief gelobbyd om de pulsvisserij te behouden. Met een tas vol rapporten en rationele argumenten trokken de vissermannen rond. Maandagavond nog vlogen ze twee wetenschappers in naar Straatsburg om de feiten nogmaals te schetsen.
De ‘tegenlobby’ antwoordde met plaatjes van vissen die door de bliksem worden getroffen, met de metafoor van pulsvisserij als een ‘massavernietigingswapen’ en met dansende kinderen die stuiptrekkende vissen uitbeeldden.
De ‘tegenlobby’ antwoordde met plaatjes van vissen die door de bliksem worden getroffen
Kwaad bloed
Die beeldvorming, concludeerde Europarlementariër Peter van Dalen (ChristenUnie-SGP), heeft het gewonnen van de feiten. De stemverhouding was dinsdag niet verdeeld langs ideologische lijnen maar langs nationale.
Onder meer alle Fransen stemden voor een verbod. Onder Franse vissers leeft het gevoel dat de Nederlandse pulsvissers hun wateren leegvissen. Dat gevoel is wellicht niet terecht, maar volgens Bas Eickhout (GroenLinks, tégen een verbod) heeft de voortvarende wijze waarop de Nederlanders zich op de pulstechniek hebben toegelegd in Frankrijk kwaad bloed gezet. Gecombineerd met de retoriek van milieuactivisten heeft dat de Nederlandse visserij een slag toegebracht.
Dat is ook de opvatting van wetenschappers die zich met de pulsvisserij bezighouden. Programmamanager Nathalie Steins van Wageningen Marine Research zei ‘sprakeloos’ te zijn over de uitkomst in Straatsburg en bij internationale collega’s bespeurde zij ‘verbijstering’. “Hoe een recente campagne jarenlang onderzoek naar verduurzaming van de platvisvangst onderuitschoffelt.”
De strijd is na vandaag nog niet volledig verloren voor de Nederlandse vissers. Zij kunnen nog proberen Eurocomissaris Vella te bewerken. Nu zijn voorstel voor de pulsvisserij op zoveel weerstand in het parlement stuit, wil hij het misschien herzien en iets nieuws bedenken. Daarmee zou Nederland tijd kopen. Minister Carola Schouten wil de pulsvisserij behouden en heeft de vissers uitgenodigd voor overleg. Maandag in Den Haag wordt het wonden likken en een laatste strijdplan bedenken.