Direct naar artikelinhoud
Vandaar dit boek

‘Ziek als ze was, keek Christa altijd uit naar de postbode’

‘Ziek als ze was, keek Christa altijd uit naar de postbode’
Beeld Co- Harry Poelman "Brieven aan mijn zus

Harry Poelman (1948) is gepensioneerd docent en publiceerde 'Brieven aan mijn zus'. 

Brieven aan mijn zus
Harry Poelman
Pharos, 280 blz. € 22,50

"Vanaf het moment dat mijn zus Christa ziek werd, heb ik haar brieven geschreven, zo’n 350 in totaal, in vier jaar tijd. Ik schreef ze met de hand, bij voorkeur met een vulpen. Het waren korte stukjes, met alledaagse dingen. Meestal begon ik met het weer: wat hier op het Groningse platteland opvalt, zijn de enorme luchten, die wolken zijn zo’n indrukwekkend fenomeen, dat kan gewoon niemand ontgaan. Ik schreef over de tuin, de natuur, over m’n vrouw, m’n zoon Siem, de kat, de buurman. En over m’n werk, ik was toen nog niet gepensioneerd.

Ik ben gewend brieven te schrijven, dat doe ik m’n hele leven al, het is een automatisme, een tweede natuur. Als ik een leeg vel voor me zie, kan ik zomaar beginnen. Die pen vindt z’n eigen weg, dat is voor mijzelf ook altijd heel verrassend, daarom heb ik er ook zo’n lol in. Ik denk niet dat ik zonder een pen of een potlood zou kunnen leven. Het was ook vrij logisch dat ik m’n zus ging schrijven toen ze ziek werd. Ik belde haar ook wel regelmatig, hoor, en ik ging ook bij haar op bezoek, maar toch ging er om de paar dagen een brief de deur uit.

Humor

Christa genoot ervan, van die heel kleine minimale wereld die ik beschreef, dat merkte ik wel. Ze keek altijd uit naar de postbode. Ze waardeerde m’n humor, de woordgrapjes, het spelen met de taal, dat is voor mij ook altijd dikke lol om te doen. Door die brieven kon ze even haar gedachten verplaatsen en niet aan haar ziekte denken, zo kon ik haar wat licht en lucht verschaffen. Nee, ze schreef niet terug en dat verwachtte ik ook niet. Ja, we waren erg op elkaar gesteld, maar dat gold ook voor m’n andere broers en zuster. Wij komen uit een hecht gezin.

Na haar dood gingen de brieven de hele familie door

Ik had een reis naar Senegal gepland, ik was daar verlegen mee, want Christa was toen al heel ernstig ziek en ik was bang dat ze zou overlijden als ik weg was. Maar ze drong erop aan dat ik toch zou gaan: “Het heeft geen zin om hier rond mijn ziekbed te treuren”, hield ze me voor. Ik heb toen zo’n zes, zeven brieven van te voren geschreven, mijn vrouw heeft er elke dag eentje op de post gedaan. Het is Christa niet opgevallen dat er een Nederlandse postzegel op zat. Bij terugkeer heb ik haar verteld hoe het zat. “Dat meen je niet!”, zei ze. We hebben er veel genoegen aan beleefd.

Bundel 

Vier weken later is ze overleden. De brieven zijn daarna de hele familie doorgegaan, iedereen was er wel nieuwsgierig naar. Uiteindelijk zijn ze bij m’n broer Jos in huis gekomen. Die was zo enthousiast, die wilde er een bundel van maken. Aanvankelijk had ik daar wel wat moeite mee: ik had die brieven voor Christa geschreven, niet voor de grote wereld. Maar ik heb me laten overtuigen. Het plezier dat zij aan de brieven ontleende, en dat ze ook vaak met anderen deelde, en de troost die ze erin vond, die konden natuurlijk ook voor meer mensen gelden.

We hebben een selectie gemaakt, wat nog niet zo makkelijk was, en uiteindelijk tweehonderd brieven overgehouden die in dit boek zijn opgenomen. Ik ben verbluft over de reacties, ik weet niet wat me overkomt, het is sensationeel, ik ben in een volledig nieuwe wereld terechtgekomen. Mensen komen naar me toe met verhalen over zieken in hun familie of vriendenkring. De brieven spreken kennelijk enorm aan. Ze bieden inderdaad troost, hoor ik, en daar ben ik blij om."

Lees ook de boekrecensies van Trouw.