Roemer mag leiding SP opgeven, maar niet zijn zetel

Een uitgelezen moment voor politieke leiders om te stoppen bestaat niet. Dat geldt dus ook voor Emile Roemer, sinds 2010 leider van de Socialistische Partij die woensdag verrassend zijn vertrek aankondigde. Verrassend in de zin van het moment. Want dat Roemer in zijn nadagen zat was wel duidelijk.

Roemer kunnen fouten worden aangerekend. Hij was niet altijd even scherp in het debat en had de feiten soms niet op orde. Bij de afgelopen verkiezingen van maart bleef de SP met veertien zetels min of meer constant. De virtuele winst die Roemer in de aanloop naar de verkiezingen van 2012 werd voorspeld – zijn partij zou zelfs de grootste worden – heeft zich in werkelijkheid nooit voorgedaan. De SP is nu één van de vele middelgrote partijen die de Tweede Kamer kent.

Wat de SP van die andere partijen onderscheidt, is dat nooit een poging ondernomen werd de electorale steun om te zetten in regeermacht. De partij had dit jaar de kans mee te onderhandelen over een nieuw kabinet maar heeft daarvan afgezien. Of het wat was geworden valt te betwijfelen maar de SP heeft het niet eens heeft willen onderzoeken.

Roemer kan als eerste verantwoordelijk worden gehouden voor deze houding, maar het ‘stem-tegen’-sentiment waarmee de partij begin jaren negentig het nationale parlement binnenkwam, wordt nog altijd breed gedragen binnen de SP.

Te hopen valt dat de partij de leiderschapswisseling aangrijpt voor bezinning op de strategische koers. Blijft het op landelijk niveau de zijlijn waarvan Eerste Kamerfractievoorzitter Tiny Kox onlangs nog opmerkte dat daar niets mis mee was, of gaat de SP zich toch oriënteren op het dragen van bestuursverantwoordelijkheid? Op lokaal en regionaal niveau regeert de SP zelfs met de VVD dus in theorie kan het.

En dan Emile Roemer zelf. Hij kreeg nog maar negen maanden geleden 955.633 stemmen. Dat verplicht. Opgeven van de leiding hoeft niet het einde van het Kamerlidmaatschap te betekenen. Eén van zijn voorgangers, Jan Marijnissen, gaf in 2008 het voorbeeld. Hij bleef zitten. Zoals het hoort.

In het Commentaar geeft NRC zijn mening over belangrijke nieuwsfeiten. De commentatoren schrijven deze artikelen in samenspraak met de hoofdredactie.
In een eerdere versie van dit Commentaar stond de naam van Tiny Kox foutief gespeld als “Cox”.