Gaan andere techbedrijven straks ook eerlijker afdragen?

Facebook wil belasting betalen in de landen waar het geld verdient. In de wondere wereld van belastingheffing op multinationals is dat een grote doorbraak. Het voornemen van Facebook, op dinsdag uitgesproken, is minder normaal dan het klinkt, omdat multinationals allerlei mazen in belastingwetten gebruiken om winsten naar landen te schuiven met lage tarieven, zoals Ierland, Luxemburg en Nederland.

Facebook boekt nu de meeste winsten in Ierland en zegt daarmee (deels) te willen stoppen. De financieel directeur van Facebook, Dave Wehner, zegt in een blogpost dat de stap betekent dat inkomsten uit advertenties die door lokale Facebook-kantoren worden verkregen, ook in die landen zelf aan de fiscus zullen worden gerapporteerd in plaats van in Dublin.

„We geloven dat deze stap meer transparantie biedt aan overheden en beleidsmakers, die hebben opgeroepen tot betere zichtbaarheid van inkomstenstromen.” Wehner wil dit doen in alle landen waar Facebook een eigen kantoor heeft, waaronder Nederland. Hij houdt wel een slag om de arm. „Dat gezegd hebbende, is elk land uniek en we willen zeker weten dat we deze verandering juist doorvoeren.”

Het moet nog blijken hoe Facebook invulling gaat geven aan zijn belofte. „Dit is een grote verandering en zal veel mankracht vergen om wereldwijd te implementeren”, aldus Wehner. „We verwachten dit te implementeren in 2018 en te voltooien in 2019.” Verdere details geeft hij nog niet dus het is nu niet in te schatten om hoeveel belasting het exact gaat.

Facebook is het eerste grote techbedrijf dat zo publiekelijk kiest om zijn belastingen in de EU anders te gaan betalen. Juist internetbedrijven kunnen veel (legale) trucs uithalen omdat ze hun geld online verdienen en het dus makkelijk virtueel te verplaatsen is. Ook Google en Amazon hebben ruzie met Europese overheden over hun belastingaanslagen.

Facebook zet in elk geval extra druk op andere multinationals. En die nam al flink toe. De Franse overheid presenteerde in oktober een plan om in Europa een omzetbelasting te heffen in plaats van een winstbelasting. De prominente Franse belastingeconoom Gabriel Zucman stelde onlangs in NRC voor om in elk land winsten te belasten, proportioneel aan de omzet die bedrijven in die landen maken.

Trendsetter

Als Facebook een trendsetter blijkt, heeft dat nadelige gevolgen voor de belastinginkomsten in landen als Ierland en Nederland. Die heffen zeer lage winstbelasting, maar omdat zoveel bedrijven er hun winsten stallen profiteren ze flink. Maar netto wordt de Europese belastingbetaler veel beter van gespreide belastingbetaling. Volgens berekeningen van Gabriel Zucman scheelt het in Europa 60 miljard euro per jaar aan belastinginkomsten als bedrijven per land zouden betalen. „Schuiven met winsten leidt tot hogere belastingen voor werkenden, en slechtere publieke voorzieningen.”