Zondagavond laat was niet meteen duidelijk of Mugabe met zijn optreden de legertop, die hem afgelopen week onder huisarrest plaatste, compleet overviel of dat op de een of andere bijzondere manier zijn toespraak toch was goedbevonden door het leger. Zimbabwanen speculeren ook dat Mugabe met succes had geweigerd om zijn tekst van tevoren te laten inzien. Weer een andere mogelijkheid is dat Mugabe's tekst wel was afgestemd maar dat hij bij het voorlezen op tv enkele belangrijke passages opzettelijk wegliet. Dan lijkt de vraag waarom de militairen hem die passages niet alsnog lieten voorlezen.

Mugabe werd tijdens zijn toespraak van meer dan een kwartier geflankeerd door legerleider Constantino Chiwenga en andere militairen. Zij gaven geen sjoege; alleen leek Chiwenga zich een paar keer te bemoeien met de tekstpapieren.

'Het congres van de regerende partij is over een paar weken en ik zal het presideren', verklaarde Mugabe, die verder in typische algemeenheden sprak over bijvoorbeeld de rijke beloftes van Zimbabwe's economie. Zijn speech deed vooral denken aan zijn jaarlijkse - rammelende - 'state of the nation'-toespraak. Toen hij afsloot zonder een woord te hebben gezegd over een eventueel terugtreden, bleven kijkers verbijsterd achter. In kroegen in de hoofdstad Harare hadden Zimbabwanen zich voor de tv geschaard, uitgaande van Mugabes vertrek.

Militaire ingreep

Op zondagmiddag had het centrale bestuurscomité van regeringspartij Zanu-PF Mugabe nog weggestemd als partijleider. Als nieuwe partijleider stemde het comité voor Emmerson Mnangagwa, die op 6 november door Mugabe werd ontslagen als vicepresident. Dat ontslag werd gevolgd door de militaire ingreep in Zimbabwe van afgelopen week.

Zanu-PF kondigde zondagmiddag ook aan dat Mugabe tot maandag 12 uur 's middags heeft om terug te treden als president en dat er anders een afzettingsprocedure tegen hem begint in het parlement. De vraag is nu of deze weg inderdaad bewandeld gaat worden, na het verwarrende optreden van zondagavond.

Het Zanu-PF-congres van volgende maand, dat Mugabe naar eigen zeggen dus wil voorzitten, is waarschijnlijk bedoeld om een kandidaat aan te wijzen voor de volgende algemene verkiezingen in Zimbabwe. Die staan gepland voor 2018. Onder Zimbabwanen is inmiddels de verwachting ontstaan dat de nieuwe Zanu-PF-voorzitter, Mnangagwa, ook de nieuwe leider van Zimbabwe zal worden.

Op zaterdag gingen tienduizenden Zimbabweanen de straat op om het vertrek te eisen van Mugabe, na 37 jaar heerschappij. Zondagavond werd duidelijk dat zij alsnog extra geduld moeten oefenen.

Duizenden Zimbabwanen in Harare de straat op voor het vertrek van Mugabe
In de hoofdstad van Zimbabwe zijn zaterdagochtend vele duizenden mensen de straat opgegaan om het vertrek van president Robert Mugabe te eisen. Vroegere strijdmakkers van het 93-jarige staatshoofd mengen zich in Harare onder burgers, jong en oud, blank en zwart. Plus: interviews met drie demonstranten.

Zo vieren de Zimbabwanen feest
In de hoofstad van Zimbabwe zijn duizenden mensen op de been om het vertrek van president Robert Mugabe te eisen. Correspondent Mark Schenkel legt de euforie van de Zimbabwanen vast. Bekijk hier zijn foto's. 

Luidt het eind van presidentschap Mugabe een nieuw begin in voor Zimbabwe?
Opgetogenheid over de machtswisseling-in-slowmotion overheerst in Harare. Na 37 jaar nadert eindelijk het einde van het presidentschap van de 93-jarige Robert Mugabe, is de teneur.

Optimisme overheerst in Zimbabwe: veel slechter kon het toch niet worden
Het plan van president Robert Mugabe om zijn vrouw in het zadel te helpen heeft zich tegen hem gekeerd. Hij is door het leger op een zijspoor gezet. De bevolking reageert optimistisch: veel slechter kon het niet worden.