Direct naar artikelinhoud

Strijdvaardige Mugabe verkondigt op tv dat hij aan de macht wil blijven

Strijdvaardige Mugabe verkondigt op tv dat hij aan de macht wil blijven
Beeld AFP

Robert Mugabe heeft zondagavond een verwarrende televisietoespraak gehouden waarin hij zijn ontslag niet heeft aangekondigd. De 93-jarige president van Zimbabwe erkende dat er problemen zijn binnen de partij, maar stelde dat zijn autoriteit overeind is gebleven. Hij kondigde aan dat hij het partijcongres over enkele weken zal voorzitten, en leek daarmee zijn afzetting als partijleider te negeren.

Na een ingreep door het leger werd Mugabe door zijn partij Zanu-PF opzijgeschoven. De partij legde hem een ultimatum op: hij moet voor maandagmiddag opstappen als president. Indien hij dat niet doet, zou de partij een afzettingsprocedure starten. Toen een televisietoespraak van Mugabe werd aangekondigd, leek het er dan ook op dat de stokoude president aan de druk zou toegeven. Verschillende bronnen bevestigden dat ook voor de uitzending.

Strijdvaardige Mugabe verkondigt op tv dat hij aan de macht wil blijven
Beeld EPA

Mugabe begon uiteindelijk aan zijn toespraak omstreeks 21.00 uur lokale tijd (20.00 uur in België). Geflankeerd door soldaten toonde hij meteen begrip voor het optreden van het leger, dat volgens hem handelde "uit diepe vaderlandslievende bezorgdheid over de stabiliteit van onze natie". Mugabe prees het "waardige en disciplinaire" verloop van de gebeurtenissen. "Mijn autoriteit werd niet uitgedaagd", voegde hij eraan toe.

Af en toe de draad kwijt

Wel erkende Mugabe dat er barsten zijn ontstaan in de eenheid binnen zijn partij. De openlijke discussies tussen hoge figuren, en de "conflicterende berichten" van partij en regering "moeten stoppen", stelde hij. Mugabe pleitte voor een "nieuwe cultuur" en wil de focus leggen op het herstellen van de economie. De oorlogsveteranen, die in de voorbije dagen de kant van het leger kozen, moeten voor de Zimbabwaanse leider "een centrale rol blijven spelen".

Mugabe, die af en toe de draad kwijt leek en in zijn papieren zat te zoeken, kondigde tot slot nog aan dat hij het partijcongres over enkele weken zal voorzitten. "We mogen ons niet laten leiden door bitterheid of wraak. We moeten leren vergeven en onze conflicten oplossen in een kameraadschappelijke Zimbabwaanse spirit", klonk het. En dan plots: "Bedankt en goede avond". Over een ontslag werd met geen woord gerept.

Resolutie tegen Mugabe

Volgens sommige bronnen had Mugabe ingestemd met een ontslagtoespraak, na onderhandelingen met de legerleiding.  De ontmoeting vond gisterennamiddag plaats in het presidentieel paleis, zo weet de krant. Op foto's  was te zien hoe Mugabe, gekleed in donker kostuum met rode das, de generaals begroet en met hen discussieert. Legerbevelhebber Constantino Chiwenga is daarbij aanwezig.

De Zimbabwaanse regeringspartij heeft gisteren een resolutie aangenomen waarin de 93-jarige Robert Mugabe opzij wordt geschoven als partijleider. In die resolutie wordt Mugabe ook opgeroepen om ontslag te nemen als president. De partij benadrukt nu ook dat het ontslag ten laatste maandagmiddag moet plaatsvinden. Als Mugabe daar geen gehoor aan geeft, zal de partij een afzettingsprocedure opstarten, zo klinkt het.

Mnangagwa nieuwe partijleider 

Een honderdtal leden van Zanu-PF besliste tijdens de bijeenkomst van het centraal comité in Harare ook om Emmerson Mnangagwa aan te duiden als nieuwe partijleider. "Kameraad Emmerson Mnangagwa is gekozen tot voorzitter en eerste secretaris van de Zanu-PF (...) en aangeduid als presidentskandidaat voor de verkiezingen van 2018", verklaarde woordvoerder Simon Khaya Moyo tijdens een spoedbijeenkomst van de partij over de machtsgreep van het leger in Zimbabwe. Mnangagwa is de vroegere vicepresident, die twee weken geleden door Mugabe ontslagen werd.

Voorts werd ook beslist ook om Grace 'Gucci' Mugabe, de 52-jarige first lady, volledig uit de partij te zetten. Zij had daar een topfunctie binnen de vrouwenliga. Ondanks de beslissing van het centraal comité Zanu-PF, is Mugabe officieel wel nog altijd de president van Zimbabwe. 

Motie van wantrouwen

Mugabe had de voorbije dagen alle steun binnen de partij verloren. Het merendeel van de regionale afdelingen van Zanu-PF had vrijdag al een motie van wantrouwen tegen hem aangenomen. Ook de invloedrijke jongerenafdeling had Mugabe de rug toegekeerd.

De neergang van Mugabe kwam er nadat hij zijn hand overspeeld had bij het ontslag van Mnangagwa. Het ging vermoedelijk om een poging om zijn vrouw als zijn opvolger naar voren te schuiven. Het leger schaarde zich evenwel achter Mnangagwa en plaatste de president woensdag - na een geweldloze tussenkomst - onder huisarrest.

Op straat

De veteranen van de onafhankelijkheidsoorlog in Zimbabwe hebben de bevolking opgeroepen om opnieuw op straat te komen en het vertrek van president Robert Mugabe te eisen. "Het discours staat helemaal los van de realiteit. We zullen elke afzettingsprocedure steunen en roepen op tot betogen op woensdag", reageerde Chris Mutsvangwa van de machtige veteranenvereniging van Zimbabwe. 

Fiasco

Mugabe regeert al 37 jaar over Zimbabwe. Zijn economisch beleid is een compleet fiasco, met in de jaren 2000 een periode van hyperinflatie waarbij bankbiljetten van 200 miljoen Zimbabwaanse dollar werden gedrukt. Sinds 2009 heeft het land geen eigen munteenheid meer. Nochtans werd Zimbabwe ooit 'de graanschuur' van zuidelijk Afrika genoemd. Nu is het een van de armste regio's in de wereld, met een werkloosheidsgraad van circa 80 procent.