Nu voelen de Zimbabwanen zich verlost van Mugabe

Maar volgens de uitzinnige menigte die niet alleen naar het stadion is gekomen om naar de toespraken van politici en activisten te luisteren, maar de gehele hoofdstad Harare compleet heeft overgenomen, is dat al een feit.

“Vrolijke onafhankelijkheidsdag!”, roept een duidelijk beschonken jongeman terwijl omstanders hard lachen. Het is ironie: Mugabe is de onbetwistbare held, de belichaming van de onafhankelijkheid omdat hij de Zimbabwanen verloste van de witte onderdrukkers. Nu voelen de Zimbabwanen zich verlost van Mugabe.

In alle kleuren en etniciteiten is de bevolking op de been in de stad. Als een wit gezin in een fourwheeldrive bedekt met Zimbabwaanse vlaggen en harde muziek voorbij scheurt is de hilariteit compleet; ze worden toegejuicht. Niet voor niets heet de mars die de veteranenbeweging gisteren nog tot anti-Mugabe mars had aangekondigd nu ‘solidariteitsmars.’ Het is geen protest, maar een volksfeest voor alle Zimbabwanen.

Gehuld in de nationale kleuren – groen, geel rood – en gewapend met posters met een slapende president en de tekst 'Mugabe must rest!' erop gaan ze te voet, per auto of in minibusjes. Jongeren springen met tientallen tegelijk op elke pick-up truck die stopt. Het verkeer staat volledig vast. Maar zelfs dat maakt niet uit: een file wordt een straatfeest. Mensen klimmen op autodaken en beginnen te dansen.

Rond de presidentiële residentie, waar de menigte vanaf het stadion naartoe is gestroomd, is een vastgelopen kruispunt in een discotheek veranderd. De 93-jarige Mugabe, en eventueel zijn vrouw Grace (52), moeten alles luid en duidelijk gehoord hebben. Muziek knalt uit luidsprekers en er wordt onder het genot van flesjes Heineken en Chibuku (traditioneel bier) massaal gezongen en gedanst. Vooral op de hit ‘Kutonga kwaro’ (vrij vertaald: leiderschap van een held) van Jah Prayzah, die uit alle auto’s schalt.

Het nummer is een lofzang op de vorige week nog door Mugabe ontslagen vicepresident Emmerson Mnangagwa. Hij en vooral generaal Constantino Chiwenga prijken op posters als de nieuwe volkshelden omdat ze de aanstaande afzetting van Mugabe in gang hebben gezet (zie kader). Tot voor kort werden beiden gevreesd omdat ze protesten tegen het regime van oppositie-aanhang, activisten en studenten die vandaag de straat op zijn gegaan bloedig hebben neergeslagen. Maar de voorheen gevreesde militairen worden nu toegejuicht als ze zwaarbewapend voorbij scheuren in tanks en vrachtwagens. "Salute!" roept iedereen ze na en soldaten te voet moeten poseren op selfies.

Reden voor feest

"Chiwenga deed wat niemand anders deed in de afgelopen 37 jaar: een einde maken aan de alleenheerschappij van Mugabe", verklaart activiste en onafhankelijk kandidaat voor het parlement Vimbaishe Musvaburi de lof voor de strijdkrachten. "We hadden dit nodig. Dit is de nuttigste actie van het leger ooit. Daarom is iedereen, van welke politieke partij ook, van welke kleur of etniciteit ook, hier om waardering te tonen aan hem en ook de oorlogsveteranen."

Advocaat en afdelingssecretaris voor oppositiepartij MDC Allen Moyo (36) is minder uitgelaten. “Ik weet niet of ik feest moet vieren met zo’n hoofdrol voor het leger”, zegt hij terwijl hij een eind van het feestgedruis een drankje doet. “Houden de militairen de macht of krijgen de burgers het weer voor het zeggen? Het leger probeert nu populariteit te winnen, en dat lukt ze goed.” De posters, vlaggen, T-shirts, zouden allemaal van het leger en regeringspartij Zanu-PF komen. Dat geeft deze 'volksmars' wel een wat andere lading. 

Moyo: "Het enige goede is dat het feest nu voor iedereen is, het is niet partijgebonden nu. Eerder wilde regeringspartij Zanu-PF de mars claimen, maar dat is voorkomen. Mugabe gaat hoe dan ook vertrekken, dat is onvermijdelijk. En ik snap dat dat reden is voor een feest. Maar wat gebeurt er na de euforie?”

'ZANU-PF zet Mugabe zondag af als leider'

De Zimbabwaanse regeringspartij ZANU-PF komt morgen bijeen om Robert Mugabe af te zetten als leider. Als dat gebeurt is zijn presidentsschap ten einde; zonder de zegen van zijn partij kan hij de leider van het land niet zijn. Dan raakt ook presidentsvrouw Grace haar topfunctie binnen de vrouwenliga van de partij kwijt, zeggen twee ingewijden. Het centrale comité van de partij vergadert volgens de bronnen morgenochtend over de kwestie. Dan krijgt de afgezette vicepresident Emmerson Mnangagwa eerherstel, stellen ze. Mugabe ontsloeg Mnangagwa eerder deze maand. ZANU-PF gooide hem vervolgens de partij uit. Inmiddels is hij de volksheld omdat hij samen met legerleider Constantino Chiwenga de geweldloze afzetting van Mugabe voor elkaar heeft gekregen. 

Doordat de coup in Zimbabwe officieel geen coup mag heten, is het lastig president Robert Mugabe met geweld af te zetten. En dat weet hij.