Van der Sar: 'We gaan aanvallender aankopen'

De druk op trainer Marcel Keizer neemt toe. In hoeverre staat zijn functioneren intern ter discussie?
"Dat klinkt heel beladen, maar we kijken wel kritisch naar zijn werk. De voorbereiding op dit seizoen was beroerd, met het tragische lot dat Abdelhak Nouri heeft getroffen. De transferperiode is niet optimaal verlopen en het vertrek van Davinson Sánchez was niet ingecalculeerd."

"Dat zijn omstandigheden die het teamproces en het voetbal beïnvloeden en waar een trainer geen grip op heeft. Maar Ajax is een club waar winnen bijna als vanzelfsprekend wordt beschouwd. Dat er over de trainer wordt gesproken als we niet optimaal presteren, is logisch."

Over de trainer of mét de trainer?
"Beide. Na een wankel begin van de competitie, waarin het voetbal bij vlagen redelijk tot goed was maar de resultaten wisselvalig waren, volgde de thuiswedstrijd tegen Vitesse. Die was ronduit slecht, qua energie en qua spel en we verloren met 2-1. Toen hebben we een aantal indringende gesprekken gevoerd met de trainer en zijn staf, waar ook Marc Overmars als directeur spelersbeleid bij was. Dat lijkt me een normale gang van zaken."

Daarna volgde een serie overwinningen en pakten een aantal keuzes van Keizer goed uit, maar twee weken geleden tegen FC Utrecht ging het weer mis. Volgt er dan opnieuw spoedberaad?
"Nee, dat moet je niet te vaak doen. Je gaat niet na elke nederlaag je trainer ter verantwoording roepen of met goede raad bestoken. Dat is een van de redenen waarom ik geen voorzitter meer ben van het technisch hart. Ik ben verantwoordelijk voor het reilen en zeilen van de hele club."

"Marc Overmars leunt nu wat dichter tegen het eerste elftal aan. Vanochtend ben ik wel even aangeschoven in de trainerskamer. Even horen wat de gedachten zijn. Maar niet om mijn mening neer te leggen. Een organisatie kan ook geremd worden door te véél meningen."

Feyenoord stelde in het recente verleden een externe adviseur aan om de hoofdtrainer door een moeilijke periode te loodsen: Dick Advocaat. Is dat een optie voor u?
"Dat gebeurde toen Giovanni van Bronckhorst zeven wedstrijden achter elkaar had verloren. Ik denk dat Advocaat uiteindelijk wel een belangrijke rol heeft gespeeld om dat tij te keren. Maar met de hulp die Marcel Keizer bij Ajax krijgt, vanuit zijn staf en vanuit het technisch hart en directie, moet hij de zaak zelf vlot kunnen trekken."

Maar een ervaren rot als Guus Hiddink woont in Amsterdam en heeft de handen vrij. U ziet voor hem bij Ajax geen rol op de achtergrond?
"Om de spelers een aai over de bol te geven, of een schop onder de kont? Die rol heeft hij bij PSV eerder ook al eens vervuld. Maar nee, daar kiezen wij niet voor."

U wilt dat ook graag: zelf spelers en trainers opleiden. Om die reden is Keizer toch ook doorgeschoven van Jong Ajax naar het eerste elftal?  
"Maar dat is geen automatisme. Het is niet gezegd dat iedereen zomaar een plekje doorschuift als de hoofdtrainer vertrekt. We kiezen voor de beste kandidaat. Het lag in de lijn der verwachting dat Marcel Keizer ooit de kans zou krijgen als hoofdtrainer van Ajax, gezien zijn kennis en zijn werkwijze. Het is door het plotselinge vertrek van Peter Bosz alleen wat eerder gebeurd dan de bedoeling was."

"Nu is Michael Reiziger trainer van Jong Ajax. Hij is ambitieus, heeft als trainer bewust gekozen voor een weg met weerstand. Bij een club als Sparta moet je veel zelf regelen, inventief zijn. Ik ben blij dat hij terug is op het oude nest. Hoe hij zich ontwikkelt zal de komende jaren blijken. Het is dus geen uitgemaakte zaak dat Michael hoofdtrainer wordt van Ajax. Maar het is wel een mooi streven om ook trainers zelf op te leiden."

Een week geleden, tijdens de aandeelhoudersvergadering, zei u nog moeite te hebben met de term 'opleidingsclub'.
"Het gevoel is een beetje dubbel. Aan de ene kant zijn we hartstikke trots op al die grote spelers die Ajax heeft voortgebracht. Maar uiteindelijk wil je presteren. Als je de finale haalt van de Europa League kijkt de halve wereld mee: hé, Ajax bestaat nog. Davinson Sánchez kwam uit Colombia naar Ajax om de goede naam die we hebben. Hij schoof aanbiedingen van twee Champions Leagueclubs voor ons opzij. Die naam moeten we hooghouden. Door goed op te leiden én te presteren."

U schetst de problematiek van Ajax in een notendop: Sánchez komt voor de opleiding, presteert goed en is na een jaar alweer weg.
"Daarom willen we op de transfermarkt ook aanvallender opereren. We moeten ons kwalitatief niet laten uithollen en iets eerder naar een aankoop gaan om het elftal direct te versterken. En het streven moet zijn om de selectie vóór het seizoen klaar te hebben. Zeker omdat alle Nederlandse clubs vanaf komend seizoen één of meer voorronden moeten afwerken om Europees te mogen spelen. Dat zijn de feiten. Er zijn mensen die denken dat we nog steeds een groot voetballand zijn, maar dat is niet zo."

Ondanks de tegenvallende resultaten dit seizoen wordt volop gespeculeerd over een mogelijk vertrek van Matthijs de Ligt, André Onana en Kasper Dolberg. Hoe frustrerend is dat?
"Heel frustrerend, maar toch ook weer een signaal dat we goede spelers in huis hebben. Bij die jongens zelf moet de focus liggen op presteren en winnen. Ik weet niet in hoeverre spelers blijven hangen in een goed vorig seizoen of dat ze bij tegenslagen over de rand kijken om te zien waar het gras misschien groener is."

"Ook vorig seizoen moesten we een paar drempels over voordat de spelers beseften dat ze samen iets konden bereiken, toen pas ontstond die flow. Wij hebben de afgelopen maanden een paar flinke klappen gekregen, de opbouw is moeilijk. We zullen opnieuw die drempels over moeten."

Vorig seizoen liepen Davy Klaassen en Sánchez voorop. De rest moest wel volgen. Welke spelers trekken nu de kar?
"Klaas-Jan Huntelaar staat bekend als een winnaar. Siem de Jong is erbij gekomen, met zijn ervaring. Joël Veltman en Lasse Schöne lopen al wat langer mee, Hakim Ziyech is 24 jaar en bezig aan zijn tweede jaar bij de club. Genoeg spelers die dwingend kunnen zijn."

De trainer mag opstellen wie hij wil?
"Absoluut. Leeftijd, mogelijke transferwaarde, contractduur; het is allemaal ondergeschikt aan de sportieve keuzes die de trainer maakt. Keizer maakt de opstelling. En daar moeten ook niet te veel mensen zich tegenaan bemoeien."

Maar u bent niet bang dat De Ligt over een half jaar, nog ruim voor zijn 20ste, al bij Ajax wil vertrekken?
"Dat zou te vroeg zijn. We hebben een paar maanden geleden zijn contract verlengd met de intentie, en die is ook uitgesproken, om een aantal jaar hier te spelen. Matthijs krijgt het vertrouwen van ons. Of hij een topper wordt in Europa zal moeten blijken."

"De voortekenen zijn goed. Hij heeft de mentaliteit, investeert in zichzelf en hij heeft in Barry Hulshoff een oud-speler die hem al een tijd begeleidt. Alles wat hij proeft, neemt hij mee. Van de week sprak ik hem even langs het trainingsveld. En dan vraagt hij naar Manchester United. Niet omdat hij daar nou per se heen wil, maar omdat hij wil weten hoe het werkt bij zo'n club."

Maar als u aanvallender wilt opereren op de transfermarkt, moet u ook in een vroeg stadium weten op welke spelers u kunt rekenen.
"We zullen eerder investeren als we vermoeden dat er lacunes ontstaan. In het verleden hadden we daar financieel minder mogelijkheid toe."

Afgelopen zomer wel, maar toen is dat niet gebeurd.
"We hebben de filosofie dat je eigen jeugdspelers een kans geeft. Die moeten kunnen laten zien wat ze waard zijn."

Dat zou je niet in de voorbereiding op het seizoen moeten doen, maar in het halfjaar daarvóór.
"Klopt. En met die kennis kun je iets aanvallender opereren op de transfermarkt."

Komen er in de winterstop versterkingen?
"Dat is geen uitgemaakte zaak, maar wel de bedoeling."

De trainer heeft die wens toch uitgesproken?
"Maar je hebt ook te maken met de huidige spelers. De trainer moet die beter maken, vertrouwen geven en niet te veel onder druk zetten. Dan houden wij de grote lijn wel in de gaten en kijken waar we de selectie eventueel moeten aanvullen."