Iedereen denkt dat deze generatie jongeren compleet digitaal is, maar dat blijkt vies tegen te vallen. Ze maken het liefst aantekeningen met pen en papier en zijn online een stuk minder behendig dan ze zelf denken.
Ellen van GaalenLaatste update:17-11-17, 08:25
Voor het vmbo-vak verzorging liet lerares Lyanca ten Donkelaar haar leerlingen uitzoeken wat mensen kunnen doen om ongewenste zwangerschap te voorkomen. Hun bevindingen moesten ze vervolgens presenteren. Wat was de conclusie? Voor het zingen de kerk uit.
We moeten ze eerst en vooral digitale informatievaardigheden bijbrengen.
Remco Pijpers, adviseur bij Kennisnet.
Vol verbazing hoorde lerares Lyanca de bevindingen aan. Waar haalden ze deze informatie in godsnaam vandaan. ,,Ik heb het ze gevraagd, bleek dat ze dat op een forum hadden gelezen," vertelt ze. Dat de informatie op zo'n forum niet bepaald betrouwbaar is, hadden deze leerlingen niet bedacht. ,,Als leraar ga je er vanuit dat jouw leerlingen dat wel weten, maar je moet het ze allemaal bijbrengen. Soms besteedde ik tijdens lessen meer tijd aan digitale vaardigheden dan aan de inhoud."
Want hoewel ze als de beste een Facebook-account kunnen opleuken en aan de lopende band hun beste kiekjes op Instagram plaatsen, hebben ze geen flauw benul van waar ze moeten beginnen als de juf hen vraagt een bijlage bij een e-mail te voegen, een word-document te nummeren of een powerpoint presentatie te maken.
Vandaag begint de Week van de Mediawijsheid. Als aftrap verschijnt er onder meer de Monitor Jeugd en Media van expertisecentrum ict en onderwijs, Kennisnet en de Universiteit Twente. Uit de monitor blijkt dat tieners helemaal niet zo digitaal zijn als ze zelf denken. ,,Het rapport maakt des te meer duidelijk hoe hard de noodzaak is om jongeren digitaal geletterd te maken. En dat betekent niet dat we ze moeten leren programmeren. We moeten ze eerst en vooral digitale informatievaardigheden bijbrengen," stelt Remco Pijpers, adviseur bij Kennisnet.
Steden ordenen
Voor het onderzoek vulden 1600 jongeren tussen 10 en 18 jaar, van vmbo tot en met vwo, een vragenlijst in over hun digitale activiteiten. Daarnaast maakten ze online opdrachten, terwijl onderzoekers met ze meekeken. De tieners moesten dingen opzoeken, laten zien welke informatie ze betrouwbaar vonden en de gegevens vervolgens verwerken.
Hoewel leraren er vaak vanuit gaan dat dat een makkie is voor hun digitale leerlingen komen ze bedrogen uit. Vraag leerlingen om Boliviaanse steden op grootte te ordenen en het probleem is duidelijk. Slechts een klein deel slaagt voor de opdracht. Hoe jonger ze zijn en hoe lager hun schoolniveau, hoe groter de kans dat ze er totaal niet uitkomen. ,,Veel leerlingen weten niet goed hoe ze online moeten zoeken en waar ze op moeten letten of de bron wel betrouwbaar is. Ze gaan af op hun gevoel, verklaren ze. Hoe moeilijker de vragen werden, hoe meer er afhaakten," zegt Pijpers.
Pen en papier
Het verschilt nogal hoe handig de kinderen met het internet zijn. Als ze veel hulp van de ouders krijgen, weten ze meer. Maar heeft een kind ouders die er zelf de ballen verstand van hebben, bakt een leerling er ook minder van. Ze moeten te veel zelf uitzoeken, omdat ze op school niet genoeg over de online wereld leren.
,,Scholen willen wel, maar weten vaak niet hoe," ervaart Pijpers. ,,Het onderwijs in digitale geletterdheid is ad hoc. De meeste scholen draaien projecten, terwijl ze hun leerlingen door alle vakken heen digitaal vaardig kunnen maken." Ter illustratie: ze kunnen de kinderen voor het vak Nederlands een online tekst analyseren of tijdens de geschiedenisles bronnenonderzoek op internet doen.
Veel kinderen zijn misschien knopvaardig, maar niet digitaal vaardig.
Lyanca ten Donkelaar
Tegelijkertijd blijkt dat leerlingen graag met pen en papier werken. Als ze bijvoorbeeld aantekeningen moeten maken, doen ze dat het liefst met de hand. In het onderzoek zeggen de jongeren meer te onthouden als ze meeschrijven.
Juf Lyanca nam eens de proef op de som. Ze legde een iPad voor de leerlingen klaar en liet ze een opdracht maken waarbij ze die mochten gebruiken. Zelf ging ze even de klas uit. Toen ze terugkwam, bleken de leerlingen de iPad niet te hebben aangeraakt. ,,Ze waren bang dat ze die kapot zouden maken. Veel kinderen zijn misschien knopvaardig - ze weten hoe ze bepaalde knopjes moeten gebruiken -, maar niet digitaal vaardig."
Om daar verandering in te brengen is ze lerares-af en helpt ze nu collega's om de leerlingen online beter te maken. Lyanca: ,,Je kunt wel iets van die kinderen willen, maar dan moeten de docenten het zelf ook in de vingers hebben."
Gratis onbeperkt toegang tot Showbytes? Dat kan!
Log in of maak een account aan en mis niks meer van de sterren.
