Dit is een artikel uit het NRC-archief De artikelen in het archief zijn met behulp van geautomatiseerde technieken voorzien van metadata die de inhoud beschrijven. De resultaten van deze technieken zijn niet altijd correct, we werken aan verbetering. Meer informatie.

Politie, recht en criminaliteit

‘Kabinet verzweeg ernst MPA-besmetting in varkenssector’

De hormoonvarkens hielden in 2002 de gemoederen bezig. Maar het schandaal was veel groter dan door de overheid werd gecommuniceerd, zo blijkt uit onderzoek van De Correspondent.

Foto Sander Koning/ANP

In het zogeheten MPA-schandaal over met hormonen besmet varkensvlees nam de Nederlandse overheid onvoldoende maatregelen om de voedselveiligheid te waarborgen. Bovendien gaf men niet voldoende openheid over de omvang van de besmetting, schrijft De Correspondent op basis van eigen onderzoek.

Het schandaal in 2002 ging over de besmetting van varkens, die via veevoer het synthetische hormoon MPA binnenkregen. Afvalwater van het farmaceutische bedrijf Wyeth, dat het gif bevatte, werd door een Belgisch afvalverwerkingsbedrijf als zoetstof doorverkocht aan veevoerproducenten. De stof kan ernstige gezondheidsklachten veroorzaken. Het toedienen van MPA aan varkens is verboden door de Europese Unie.

Verdere verspreiding

Toen in 2002 bekend werd dat er sprake van besmetting was, was dat slechts het topje van de ijsberg, aldus De Correspondent. Zo was de verspreiding van de vervuiling in de varkenssector groter dan het kabinet destijds aan de Tweede Kamer meldde. Volgens de Nederlandse overheid bevond de hoogste concentratie MPA zich in ‘nat’ voer. Een commercieel laboratorium concludeerde echter dat ook andere soorten voedsel besmet waren, waardoor meer vee met de hormonen in aanraking is gekomen.

Verder kwam het schadelijke MPA ook terecht in andere voedselproducten waarin suikerwater werd verwerkt, zoals ijsjes en limonade. Aan dat feit werd door de overheid publiekelijk veel minder ruchtbaarheid gegeven, terwijl berekeningen van De Correspondent aantonen dat het gaat om een zwaardere besmetting in deze producten dan in de varkens zelf.

Lees ook: ‘Veevoersector treedt wet vaak met voeten’, schreef de NRC in 2005 over het onderzoek naar milieucriminaliteit door het KLPD

Naast dit publiekelijk zwijgen heeft de Nederlandse overheid bovendien de Europese Commissie tijdens de crisis onvolledige informatie verschaft. De Commissie werd niet geïnformeerd over testuitslagen en niet al het besmette veevoer werd teruggetrokken. De redactie concludeert aan de hand van een bericht van de juridische directeur van het ministerie van Landbouw dat strikte naleving van de regels had geresulteerd in de ruiming van veel meer dieren: een kleine zes miljoen, in plaats van de tienduizend varkens die in 2002 werden geruimd. Dat zou desastreuze economische gevolgen hebben gehad.

Ook mogelijk besmet varkensvlees bleef in de schappen liggen, om geen ‘verwarring’ te veroorzaken, zo leest De Correspondent in verkregen stukken.

In een rapport uit 2005 maakte het Korps Landelijke Politiediensten ook melding van een dergelijk “integriteitsprobleem” bij de diervoersector, na een onderzoek naar milieucriminaliteit en gesjoemel met afval. Ook in het huidige onderzoek ondervond de redactie van De Correspondent veel belemmering bij de openbaarheidsverzoeken. In de komende dagen publiceert De Correspondent meer over de affaire, meldt de onderzoeksredactie.