Ajax verliest thuis kansloos met 1-2 van Vitesse: 'Dat is inderdaad een crisis'

Ajax verloor zondag kansloos met 2-1 thuis van Vitesse. Het was slechts een van de opvallende uitslagen in een bewogen eredivisieweekend. Regerend landskampioen Feyenoord werd zaterdagavond thuis verrassend met 2-0 verslagen door het gepromoveerde NAC. PSV bleef stoïcijns onder het aanhoudende gemor van ontevreden supporters en won uit bij FC Utrecht met maar liefst 7-1. De tussenstand na zes duels in de eredivisie: 1. PSV, 5. Feyenoord, 7. Ajax.

De Amsterdamse ploeg heeft pas 10 punten, het laagste aantal sinds het seizoen 2008/2009. De trainer toen was Marco van Basten, die na dat seizoen zelf besloot op te stappen.

De Amsterdammers hadden tegen Vitesse iets goed te maken na het gelijkspel van vorige week bij ADO Den Haag. Kunnen maken ook. Had de ploeg uit Arnhem in de strijd om de KNVB-beker midweeks niet verloren van amateurclub Swift uit Oud-Zuid, een paar kilometer verderop?

Oud-aanvoerder Davy Klaassen, in de zomer verkast naar Everton, moet het gefluit vanaf de tribunes ook gehoord hebben toen hij in de catacomben stond de wachten om tijdens de rust afscheid te nemen van het Ajax-publiek. Vorig jaar was hij een van de spelers die van Ajax een fijne ploeg maakten om naar te kijken. De marketingafdeling van Ajax wist vanwege het Europese succes niet hoe snel ze een nieuwe slogan moesten lanceren: 'Dear Europa, we are back', met de vette verwijzing naar de hoogtijdagen uit de jaren negentig, onder trainer Louis van Gaal.

Vorig seizoen was Ajax in sommige wedstrijden weer die aanvalslustige ploeg van weleer, gebouwd op het fundament van de eigen jeugd. De club van Davy, Donny, Frenkie, Justin. Een ploeg met jongens die je met hun voornaam aanspreekt. Maar zonder Davy Klaassen hebben de anderen het moeilijk dit seizoen.

'Voetballen, voetballen'

Onder anderen Klaas Jan Huntelaar werd gehaald als versterking. De ervaren spits kreeg tegen Vitesse opnieuw de voorkeur boven Kasper Dolberg, het Deense talent dat zijn draai nog moet vinden dit seizoen. Voor hem geen basisplaats dus, maar in de 34ste minuut mocht hij alsnog invallen van trainer Marcel Keizer. Om iets te forceren, niet als onbetwiste aanvalsleider.

Huntelaar-Dolberg, op papier is het een schitterend spitsenduo, op het veld was er geen enkele chemie. Overstapjes, hakjes, doorkoppen - ze probeerden het wel, maar geen bal kwam aan. De analyse van Huntelaar achteraf was helder en hard: 'Dit was echt slecht van onze kant. Ik denk dat niemand hier vrolijk van wordt. Het is bijna nog een wonder dat de fans zijn blijven zitten.'

'Voetballen, voetballen', scandeerde de harde kern zondag na rust. Bestaat er een grotere belediging voor jongens als Kluivert en Van de Beek? Kinderen van de club, opgegroeid met de welbekende Ajax-filosofie van aanvallend combinatievoetbal.

Armoedig was de manier waarop Hakim Ziyech bijna gelaten de stand van zaken bij Ajax accepteerde. Hij is de aangewezen persoon om wat snelheid en creativiteit in het spel van Ajax te brengen. Maar het ontbrak bij hem aan scherpte. Zowel in de passing als in de duels. Hij was het ook die de bal verspeelde bij de 0-2. Op rechts kon Milot Rashica op eenvoudige wijze Mitchell Dijks passeren en de bal beheerst onder in de korte hoek schuiven.

De 0-1 werd al in de 21ste minuut gemaakt door Guram Kashia. Hij kopte raak uit een vrije trap. De aanleiding was typerend voor het spel van Ajax. Mathijs de Ligt die de bal wat te ver van zijn voet liet schieten, Van de Beek die wat onbesuisd probeerde te herstellen en een overtreding maakte. De Ligt en Van de Beek behoren bij de grootste talenten op de Nederlandse voetbalvelden, maar halen te vaak niet hun gewenste niveau.

Voor De Ligt eindigde de wedstrijd na 34 minuten op een brancard na een harde botsing met Tim Matavz, waarbij hun hoofden tegen elkaar klapten. Hij heeft een zware hersenschudding meldde Ajax later. Zijn vervanger was Dolberg, een spits dus voor een centrale verdediger. Maar ook de tactiek van Ajax-trainer Keizer om met drie verdedigers te gaan spelen, met De Jong als een verdedigende middenvelder (of vooruitgeschoven verdediger), maakte geen indruk op Vitesse, dat vooral gebruikmaakte van de ontstane ruimte achterin. Ook het laatste kwartier, na de 1-2 van Viergever, kwam de voorsprong van Vitesse niet echt in gevaar.

Crisis, is dan het modewoord in de voetballerij. Iets voor journalisten, wordt dan vaak gezegd door trainers. Maar de woorden van Ajax-coach Keizer na afloop voor de camera van de NOS waren duidelijk: 'Als je acht verliespunten hebt in zes wedstrijden dan is dat inderdaad een crisis.'