Dat Angela Merkel aan een vierde ambtstermijn als bondskanselier mag beginnen, stond zondagochtend voor de stembusgang eigenlijk al zo goed als vast. Peilingen gaven haar christendemocratische CDU/CSU al maandenlang een straatlengte voorsprong op de sociaaldemocratische SPD van haar uitdager Martin Schulz.

Om 18 uur zijn de stembureaus in Duitsland dicht gegaan. De CDU van Merkel blijft overtuigend de grootste partij met 33 procent van de stemmen. Dat is een daling in vergelijking met 2013.

Wie de derde partij werd, was de werkelijke inzet van de verkiezingen van zondag. De peilingen gaven de rechts-populistische Alternative für Deutschland (AfD) al veel kans om de op twee na grootste partij van Duitsland te worden. AfD zet sowieso al iets historisch neer: voor het eerst sinds de Tweede Wereldoorlog maakt een extreemrechtse partij zondag haar intrede in het nationale parlement.

De liberale FDP haalt met 10,7 procent weer de kiesdrempel. De socialisten van Die Linke worden met 9,2 procent weer iets groter dan Die Grünen, die op 8,9 procent kunnen rekenen.

Jamaica

Er werd vooral met grote interesse gekeken met het oog op de vorming van een nieuwe regeringscoalitie. Regeren met AfD wil niemand, en er is ook weinig animo om met de extreemlinkse Die Linke in zee te gaan. Zo komt een situatie in het vooruitzicht waarbij de FDP en Die Grünen de rol van ‘kingmaker’ toebedeeld krijgen bij de onderhandelingen over de coalitievorming.

Als het van Merkel afhangt, werkt ze in haar vierde regering samen met de FDP. Maar CDU/CSU en FDP halen samen geen meerderheid. Dat doet de combinatie christendemocraten-groenen ook niet, zodat een zogenaamde Jamaica-coalitie (zwart-geel-groen) misschien een optie wordt. De onderhandelingen zullen dan wellicht een tijd aanslepen, want tussen FDP en Die Grünen is het water heel diep en de verwachting is ook dat de twee partijen hun huid duur zullen verkopen.

Een voortzetting van de “grote coalitie” tussen CDU en SPD is ook mogelijk, maar veel waarnemers menen dat een heruitgave van de “Groko” een slechte zaak zou zijn voor de democratie. De sociaaldemocraten zouden bij een nederlaag veel meer gebaat zijn met een oppositiekuur, luidt het.

Stem uitgebracht

Merkel had zondagnamiddag haar stem uitgebracht in het bijzijn van haar echtgenoot Joachim Sauer. Ze legde het traject van haar woning naar het stemlokaal te voet af. Aangezien ze kandidaat is in haar thuisstaat Mecklenburg-Vorpommern, kan ze dus niet voor zichzelf stemmen. De CDU-voorzitster moest zich in Berlijn eveneens uitspreken over het voortbestaan van de luchthaven Tegel in Berlijn. Merkel is tegen het openhouden van de luchthaven, aangezien de sluiting al gepland is.

Rond 10 uur had Merkels uitdager Martin Schulz (SPD) zijn stem uitgebracht in zijn gemeente Würselen. “Ik hoop dat vandaag zoveel mogelijk mensen gebruik maken van hun recht om te stemmen en de democratische toekomst van Duitsland te verzekeren door te stemmen op democratische partijen”, zei hij.