Dit is een artikel uit het NRC-archief De artikelen in het archief zijn met behulp van geautomatiseerde technieken voorzien van metadata die de inhoud beschrijven. De resultaten van deze technieken zijn niet altijd correct, we werken aan verbetering. Meer informatie.

Arbeidsmarkt

NS ziet af van verkoop AH to go en Julia’s op stations

Stationswinkels NS wil zich concentreren op zijn kerntaken en zette daarom zijn stationswinkels in de etalage. Maar nu worden AH to go en Julia’s toch niet verkocht – tot tevredenheid van de vakbond en het personeel.

Pastawinkel Julia's in de stationshal van Den Haag.
Pastawinkel Julia's in de stationshal van Den Haag. Foto Jerry Lampen

NS ziet af van de verkoop van de stationswinkels van AH to go en Julia’s. Dat heeft een woordvoerder van NS bevestigd. Volgens FNV Spoor is de geannuleerde verkoop het gevolg van vakbondsacties in juni. Een van de eisen bij die acties was behoud van de stationswinkels.

Het gaat om twee grote ketens met veel werknemers. AH to go is aanwezig op 39 stations, Julia’s (vers bereide pastamaaltijden en Italiaanse broodjes) op 19 stations. Medewerkers van NS zijn vrijdagmiddag ingelicht. De stationswinkels van Hema, Starbucks, De Broodzaak en Smullers staan nog wel te koop.

In maart 2016 kondigde NS aan dat de stationswinkels zouden worden verkocht. Het spoorbedrijf wilde zich beperken tot de kerntaken. Dit voornemen leidde tot veel protest van de medezeggenschapsraad en vakbond FNV, omdat zij de banen van 3.000 medewerkers in stationswinkels in gevaar zagen komen. Nieuwe eigenaren zouden minder goede arbeidsvoorwaarden hanteren dan NS. Verkoop zou NS bovendien in strategisch opzicht verzwakken. FNV Spoor voerde in juni dit jaar daarom actie onder het motto ‘Stop de krimp’.

Henri Janssen, bestuurder van FNV Spoor: „We hebben deze zomer een akkoord gesloten met NS, dit is de uitvoering daarvan. We konden natuurlijk niet 100 procent onze zin krijgen. Wij hebben gepleit voor behoud van winkels die samenhangen met het reizen: koffie, broodje, snelle maaltijd.”

Zowel de medezeggenschapraad als de vakbond wilde dat NS de regie op een groot deel van de stations zou behouden. Door de omvang van de twee ketens blijft naar schatting de helft van de retail-medewerkers in dienst van NS.

Volgens de NS-woordvoerder wil Albert Heijn de winkels niet overnemen omdat men tevreden is over de manier waarop NS de zaken als franchisenemer exploiteert. AH to go laat weten “de samenwerking met NS graag voort te zetten en daarom blij te zijn met deze beslissing”. Julia’s, een formule van NS zelf, is door de bereiding ter plaatse te specifiek om aan een andere partij over te dragen, aldus de NS. Voor de verkoop van de overige formules (Hema en Starbucks zijn franchises, De Broodzaak en Smullers zijn van NS zelf) is nog steeds een marktverkenning gaande. De vestigingen van Kiosk, RailCatering en Stationshuiskamer blijven in handen van NS.

De winkelverkoop – waarbij NS als concessiehouder wel de huur en een deel van de inkomsten blijft ontvangen – is onderdeel van een in maart 2016 gestarte strategie. Daarbij wil NS zich beperken tot de kerntaken: vervoer over het hoofdrailnet, stationsbeheer en bijdragen aan vervoer van deur-tot-deur. Niet noodzakelijke activiteiten worden afgestoten: exploitatie van stationswinkels, busvervoer en regionaal spoorwegvervoer. Dochterbedrijf Qbuzz werd deze zomer voor 30 miljoen euro verkocht aan Busitalia, dochterbedrijf van het Italiaanse staatsbedrijf FS Italiane.

Het afstoten van de neventaken was een dringende wens van minister Dijsselbloem van Financiën, namens de staat enig aandeelhouder van NS. Hij hoopt daarmee fiasco’s als de fraude bij de aanbesteding in Limburg en de hogesnelheidstrein Fyra te voorkomen. De lucratieve buitenlandse activiteiten van dochterbedrijf Abellio blijven wel intact in de nieuwe strategie. Het ministerie van Financiën kon vrijdagavond niet bevestigen dat minister Dijsselbloem instemt met behoud van de winkelketens voor NS.

Update: Aanvankelijk stond in dit bericht dat AH niet wilde reageren. Inmiddels heeft Albert Heijn alsnog laten weten “de samenwerking met NS graag voort te zetten.”