Biertje bij de kapper, een wijntje bij je boek? Experts, WHO en Gezondheidsraad maken zich zorgen

Het enthousiasme voor 'blurring', zoals het vermengen van horeca en detailhandel wordt genoemd, is bij gemeenten en ondernemers groot. Dat blijkt uit een pilot in 36 gemeentes waarover VNG onlangs een rapport openbaar maakte. De binnensteden en de ondernemers varen er wel bij, het komt de levendigheid van winkelgebieden die het toch al zo moeilijk hebben ten goede en er waren geen negatieve gevolgen voor de openbare orde.

Burgemeester Pieter Verhoeve (SGP) van Oudewater die het rapport presenteerde vindt aanpassing van de wet hard nodig. Het huidige stelsel kent een rigide scheidslijn: horeca, slijters en winkels zijn strikt gescheiden. 'Dat is ogenschijnlijk simpel, maar in de praktijk lastig te handhaven. Mensen willen de winkelgebieden in omdat er horeca en vertier is. Daar springen ondernemers op in. Alcohol speelt een rol, maar het gaat ook om de strandtenteigenaar die schepnetjes wil verkopen. Als we die mengvormen kapot gaan handhaven, staan we innovatie in de weg.'

De mogelijke versoepeling van de Drank- en Horecawet staat haaks op de wens van de Gezondheidsraad en wereldgezondheidsorganisatie WHO. Zij pleiten juist voor een vermindering van verkooppunten en plaatsen waar alcohol wordt geschonken. De gezondheidsrisico's van alcoholconsumptie zijn groot. Met name het risico op tal van vormen van kanker wordt verhoogd, al vanaf de consumptie van een glas per dag.

'Ik vind dit een slecht signaal', zegt Jaap Seidell, voedingshoogleraar aan de Vrije Universiteit van Amsterdam. 'Deze maatregel drijft de consumptie op, terwijl we al zo'n groot alcoholprobleem hebben. Al het onderzoek toont aan: minder drinken krijg je alleen voor elkaar als alcohol minder goed verkrijgbaar is. Deze lobby is in tegenspraak met alles wat we weten over de invloed van alcohol op onze gezondheid.'

Volgens Rob Bovens, lector verslavingspreventie aan de Hogeschool Windesheim, moet de overheid veel kritischer kijken naar de normalisering van alcohol. 'We moeten af van het idee dat alcohol de manier is om mensen te trekken, dat het erbij hoort. Als je het in toenemende mate laagdrempelig maakt, komen veel meer mensen in de problemen. Er zijn nu al 1,1 miljoen Nederlanders wiens alcoholgebruik problematisch is: hun drankgebruik leidt tot huiselijk geweld, conflicten op werk of ongelukken in het verkeer. '

Bovens trekt graag de parallel met gokproblematiek in de jaren negentig. 'De truc was om een uitdrukkelijke scheiding te maken: als je naar het casino gaat, weet je dat je daar komt om te gokken, dat geeft een drempel. Na het verbieden van gokautomaten in de cafés en cafetaria's, daalde het aantal gokverslaafden binnen twee jaar tijd enorm.' Zo'n duidelijke scheiding zou de overheid ook moeten nastreven voor alcohol, vindt Bovens. 'Je moet het niet tegenkomen op plekken waar het niet logisch is.' 

Het is aan het nieuwe kabinet met een voorstel te komen hoe de nieuwe Drank- en Horecawet er uiteindelijk uit komt te zien.

Dit weekend in Volkskrant Magazine: Het drankdilemma, een heel nummer over onze favoriete verslaving.