Zelfs werkgeversorganisatie VNO-NCW is niet tegen loonstijgingen
Werkgeversbaas Hans de Boer 'ligt er niet wakker van' als de lonen in 2018 'door de bank genomen' met 'zo'n procent of drie' stijgen. Met deze ommezwaai lijkt ondernemersorganisatie VNO-NCW zich woensdag als laatste instituut tot voorvechter van hogere lonen te hebben bekeerd. Eerder pleitten De Nederlandsche Bank, de vakbonden, het CPB, de Rabobank, het IMF en zelfs premier Rutte voor loonstijgingen.
Nederland is, met een verwachte economische groei van 3,3 procent, bezig aan het beste jaar in een decennium. Maar terwijl bedrijven hun winsten fors zien stijgen, blijven de lonen achter. De koopkracht zal in 2018 voor de meeste huishoudens nagenoeg gelijk blijven. Na jaren van crisis en bezuinigingen steekt dat.
De middenklasse raakt gefrustreerd, waarschuwde IMF-voorzitter Lagarde Nederland onlangs. Dinsdag voegde premier Rutte zich bij het aanzwellende koor dat pleit voor op zijn minst een bescheiden loongolfje. 'Waar wij voor moeten zorgen is dat alle groepen zoveel mogelijk profiteren', zei de VVD-leider.
Alleen VNO-NCW moest ogenschijnlijk niets hebben van loonsverhogingen. Klaas Knot werd in juni in De Telegraaf nog door De Boer afgeserveerd als 'studeerkamergeleerde' nadat de DNB-president loonsverhogingen had bepleit. Volgens de werkgeversvoorman is niet het bedrijfsleven, maar de politiek schuld aan de karige koopkrachtplaatjes. Hij wees erop dat de belastingen en premies voor de meeste Nederlanders gestegen zijn tijdens de crisis. 'De koopkrachtverbetering moet niet van ons, maar van een nieuw kabinet komen.'
Totdat De Boer woensdagochtend zijn opwachting maakte in radioprogramma Stand.nl. Daar zei hij, na lang aandringen, 'niet wakker' te liggen van een eventuele loonsverhoging. Wel hield De Boer een slag om de arm: 'Er zijn altijd bedrijven die het moeilijk hebben en daar moet je dat niet doen'. Als voorbeeld noemt hij de detailhandel.
Er zijn altijd bedrijven die het moeilijk hebben en daar moet je dat niet doen
De draai van de werkgevers is koren op de molen van de vakbonden. De FNV eiste maandag dat elke werkende er minstens duizend euro bij krijgt. De vakcentrale gaat het CAO-seizoen in met een looneis van 3,5 tot 5 procent.
Of dat ook daadwerkelijk lukt, is geen uitgemaakte zaak. Van oudsher zorgt dalende werkloosheid - naar verwachting neemt die volgend jaar af tot 390.000 - voor hogere lonen. Maar werknemers hebben hun onderhandelingspositie de afgelopen jaren danig zien verslechteren. Inmiddels werkt één op de drie op een tijdelijk contract, of als zzp'er. Ook technologische ontwikkelingen als automatisering zetten volgens economen in de westerse wereld de lonen onder druk.
VNO-NCW poogt intussen de uitspraken van de voorzitter te relativeren. De Boers opmerking was 'uit zijn context getrokken', zegt een woordvoerder. 'Wij pleiten al jaren niet meer voor loonmatiging. We zeggen alleen: vakbonden en werkgevers moeten per sector bepalen hoeveel ruimte er is voor loongroei. We kunnen niet van bovenaf een algehele loonsverhoging opleggen, zoals studeerkamergeleerden willen.'
We kunnen niet van bovenaf een algehele loonsverhoging opleggen, zoals studeerkamergeleerden willen