Dit is een artikel uit het NRC-archief De artikelen in het archief zijn met behulp van geautomatiseerde technieken voorzien van metadata die de inhoud beschrijven. De resultaten van deze technieken zijn niet altijd correct, we werken aan verbetering. Meer informatie.
Bekijk hele krant

NRC Handelsblad

Cultuur

Tulpenkomedie opent Nederlands Film Festival

Nederlands Film Festival Scenarist Gerard Soeteman krijgt oeuvre Gouden Kalf op de opening van het filmfestival in Utrecht.

De cast op de rode loper voor de premiere van Tulipani, de openingsfilm van het Nederlands Film Festival.
De cast op de rode loper voor de premiere van Tulipani, de openingsfilm van het Nederlands Film Festival. Foto: Levin den Boer/ANP

Het Nederlands Film Festival is woensdagavond in de stadsschouwburg in Utrecht begonnen met als openingsfilm Tulipani van regisseur Mike van Diem. Gerard Soeteman, onder meer verantwoordelijk voor de scenario’s van veel films van Paul Verhoeven, waaronder Soldaat van Oranje en Zwartboek, kreeg het Gouden Kalf voor de Filmcultuur – de oeuvreprijs van het NFF – uit handen van Bas Heijne, schrijver en columnist van deze krant.

Het festival ging van start met een weinig memorabele film. Tulipani speelt zich niet alleen deels in de jaren tachtig af, de film zou ook heel goed dertig jaar geleden gemaakt kunnen zijn. Dit soort gelikte, postmoderne vertellingen, die bol staan van de beeldcitaten, die ongegeneerd spelen met clichés en die het vooral moeten hebben van de aantrekkelijke, mooie plaatjes, waren vooral in die jaren populair. Inmiddels hebben zulke stijlmiddelen een wat belegen karakter gekregen.

Gijs Naber speelt de schonkige, norse boer Gauke die – na te zijn getroffen door de Watersnoodramp van 1953 – het armoedige Zeeland verruilt voor het nog armoediger zuiden van Italië. Geen heel voor de hand liggende keuze, al met al, maar dat maakt in een vederlicht sprookje misschien niet zo veel uit. Eenmaal aangekomen in zonnig Italië begint hij zijn eigen boerderij en laat hij na verloop van tijd zijn geliefde overkomen. Maar hun idylle wordt verstoord als de lokale baas van de Camorra beschermingsgeld opeist.

Het verhaal speelt zich af in flashbacks, die zich dertig jaar na afloop van de gebeurtenissen afspelen. Dat geeft Van Diem de kans om te spelen met het vermeende kenmerk van de Italiaanse volksaard: de hang naar overdrijving en melodrama. Waarom moeilijk doen? Italië, dat is het land van de maffia, druk gesticulerende dames op leeftijd en grote borden spaghetti, die je niet mag snijden. Nederland? Dat zijn windmolens, aardappelen prakken en die tulpen, heel veel tulpen, uit de titel. Tulipani is geen straf om te zien, maar er blijft ook bijzonder weinig van hangen.

Van Diems derde film (na Karakter en De surprise) doet dit jaar niet mee bij de strijd om de Gouden Kalveren. Daarbij lijkt Brimstone, de Engelstalige horrorwestern van regisseur Martin Koolhoven, de beste kansen te hebben, met twaalf nominaties. Wellicht dat boekverfilming Tonio van regisseur Paula van der Oest (zeven nominaties) nog voor een verrassing zorgt. Eveneens genomineerd voor het Gouden Kalf voor beste film: radicaliseringsdrama Layla M. van Mijke de Jong, Jean van de Veldes historische biopic Bram Fischer, over een Afrikaanse strijder tegen apartheid, en het speelse Quality Time van debutant Daan Bakker; over de levensangst van huidige twintigers en dertigers.

Het NFF zit sinds het vertrek in juli van Willemien van Aalst zonder directeur. Hein Barnhoorn, afkomstig uit de wereld van betaaltelevisie en kabelbedrijf UPC, neemt tot het einde van dit jaar de honneurs waar. In zijn openingswoord benadrukte hij dat het NFF tegenwoordig niet alleen bedoeld is voor Nederlands televisiedrama, speelfilms en documentaires, maar ook voor nieuwe vormen van interactieve ‘storytelling’ in ‘virtual reality’.