Direct naar artikelinhoud

Omgeving chemiefabriek Chemours blijkt sterk vervuild: eet geen groenten en fruit uit de grond

Omwonenden van het bedrijf Chemours - het vroegere DuPont - doen er goed aan geen fruit en groenten meer uit eigen tuin te eten. De omgeving van de Dordtse teflonfabriek is namelijk veel sterker verontreinigd met het giftige GenX dan werd verondersteld. Dat zeggen toxicologen van de Vrije Universiteit (VU) in Amsterdam die oppervlakten in de buurt van de fabriek bemonsterden en analyseerden.

en
Chemours in Dordrecht.Beeld anp

Op de bladeren van planten en op gras in een omtrek van meer dan een kilometer rond de fabriek is de concentratie GenX volgens de wetenschappers zo hoog dat het een mogelijk gevaar vormt voor de gezondheid. Ook de in het verleden gebruikte kankerverwekkende perfluoroctaanzuur PFOA (ook wel C8 genoemd) blijkt op planten en bomen veel meer voor te komen dan werd aangenomen.

PFOA

Het is vooral het hoge gehalte aan PFOA dat de onderzoekers van de VU opmerkelijk vinden. 'Doordat gras en bladeren afsterven en gemaaid worden, zou je PFOA na vijf jaar alleen maar in lage concentraties terug moeten vinden', zegt toxicoloog Jacob de Boer van de VU. 'Op basis van de resultaten lijkt het er nu op dat Chemours mogelijk helemaal niet gestopt is met PFOA.'

De discussie over de veiligheid van Chemours voor werknemers en omwonenden sleept al vele jaren en leidt geregeld tot bemoeienis van de overheid. PFOA werd in 2013 op de lijst van zeer zorgwekkende stoffen van het Europees Chemicaliënagentschap opgenomen. Het Dordtse Chemours gebruikte de stof tussen 1970-2012 voor de productie van teflon, dat onder meer in anti-aanbaklagen, pizzadozen, flosdraad en computerkabels zit. Het bedrijf stapte in 2012 over op het veiligere GenX, al zou deze stof volgens sommige toxicologen even slecht zijn voor de volksgezondheid als PFOA.

PFOA werd in 2013 op de lijst van zeer zorgwekkende stoffen van het Europees Chemicaliënagentschap opgenomen

Opzienbarend

Volgens Martin van den Berg, toxicoloog van de Universiteit Utrecht, zijn de resultaten van het VU-rapport opzienbarend. 'Nu deze concentraties bekend zijn, moeten mensen in de buurt van Chemours geen groenten meer uit eigen tuin eten', zegt Van den Berg. 'De Nederlandse overheid moet zo snel mogelijk analyses uitvoeren om te kijken hoe groot het gevaar precies is voor de volksgezondheid. Het gif zit niet alleen op de bladeren, maar in het hele gewas. Dat komt doordat de planten ook met hun wortels verontreinigd water opnemen.'

Het RIVM trof een paar maanden eerder bij een bloedonderzoek onder 382 mensen in de omgeving van Chemours concentraties tot wel 147 nanogram PFOA per milliliter bloed aan. Dat is ruim boven de veilig geachte grens van 89 nanogram. Woordvoerder van het RIVM Harald Wychel vindt het niet verbazingwekkend dat PFOA nog in de omgeving van de fabriek wordt aangetroffen. 'PFOA is een verbinding die zeer langzaam afbreekt, dus gek is het niet', zegt Wychelt. 'Maar naar de hoogte van deze concentraties bij planten moeten we wel serieus gaan kijken.'

Het RIVM trof tot wel 147 nanogram PFOA per milliliter bloed aan. Dat is ruim boven de veilig geachte grens van 89 nanogram

Chemours kan nog geen commentaar geven op de onderzoeksresultaten van de VU. Wel is het volgens het bedrijf zeker dat PFOA sinds 2012 niet meer op de locatie in Dordrecht wordt gebruikt. Volgens het bedrijf zijn 'verdere berekeningen nodig om aan te tonen dat PFOA van de grond en het grondwater naar het gras en bladeren van bomen heeft kunnen komen'.

Lees hier het persoonlijke verhaal van de buurtbewoners

Eten uit eigen tuin wordt Dordtenaren in de buurt van fabriek Chemours afgeraden. Trekken ze zich er iets van aan of kunnen ze het plukken niet laten? (+)