Walgend van de corruptie, maar verliefd op het volk

Als het moet, is Karim Boulidam (30) uit Nederland bereid te sterven voor de Riffijnse protestbeweging Hirak. Dat is geen grootspraak, benadrukt hij. En het betekent ook zeker niet dat hij geweld zal gebruiken. Maar mocht hij onverhoopt door politiegeweld om het leven komen tijdens de vreedzame demonstratie donderdag, dan zij het maar zo. Hij heeft niet voor niets de Hirak-eed afgelegd die standaard tijdens protesten wordt gescandeerd: 'Ik zweer dat ik onze zaak niet zal verraden, al is het ten koste van mijn leven. Lang leve het platteland en leef niet van de corruptie!'

Maandenlang begeeft Karim zich nu in het hart van het activisme. Hij kent de leiders persoonlijk, bezoekt vergaderingen en helpt met het coördineren van de 20-julidemonstratie. Voor zijn ruim achttienduizend volgers op Facebook doet hij dagelijks verslag van de ontwikkelingen in de Hirakbeweging. Maar niet iedereen waardeert zijn updates. Van Marokkaanse Nederlanders ontvangt hij geregeld venijnige berichten. De strekking: hang de vuile was niet buiten, je zet Marokko voor schut in Nederland.

De enige boodschap die Karim heeft aan deze critici: 'Voor schut is het feit dat een kind van 6 jaar honderden kilometers naar Fes moet afreizen om behandeld te worden voor zijn leukemie.'

Je kunt het niet aan de fris geklede, vriendelijk sprekende en verlegen Karim zien, maar ooit was hij een geharde straatcrimineel. Hij heeft zelfs ruim vier jaar in de gevangenis gezeten. Een mentale omslag kwam maar niet, vertelt hij openhartig op een terras, tot hij na twee jaar voor het eerst bezoek kreeg van zijn vader. 'Jarenlang probeerden hulpverleners tot mij door te dringen. Zoveel energie hebben ze in mij gestoken, maar zonder resultaat. Mijn vader lukte het met een paar woorden.'

De magische woorden van zijn vader: 'Is dit hoe je mij bedankt?'

Karim kijkt naar beneden en schudt zijn hoofd. 'En toen zei hij: ben ik hiervoor als halve wees naar Nederland gekomen? Om jou alle kansen te geven en vervolgens te zien dat jij het criminele pad verkiest?'

Tegenover een teleurgestelde vader die zijn eigen thuis heeft opgegeven is een Marokkaanse zoon weerloos. Karim keerde terug naar zijn cel en brak.

Morele schuld

Inmiddels hebben de meeste mensen die Karim 'pijn' heeft gedaan hem vergiffenis geschonken. Maar hij kan het zichzelf nog niet vergeven, zegt hij. Dat Karim na het uitzitten van zijn celstraf anderen wilde helpen is niet alleen een aflossing van zijn morele schuld - hij heeft intrinsiek een groot rechtvaardigheidsgevoel, dat weet hij zeker.

Hij trad als coach op voor gedetineerden die ook uit de criminaliteit wilden stappen, organiseerde in 2014 massademonstraties tegen de belegering van de Gazastrook en richtte een stichting op om armen in Marokko financieel en materieel te ondersteunen.

Tijdens dat laatste project zag hij hoe diep het onrecht geworteld is in de samenleving. 'Ik heb het met mijn eigen ogen gezien. We moesten smeergeld betalen om de schoolpakketten het land in te krijgen. Of we moesten smeergeld betalen tijdens het uitdelen van de pakketten - kwamen de autoriteiten met het verhaal dat je een vergunning moet hebben om de spullen uit te delen.'

Karim walgde van de corruptie, maar werd verliefd op 'het volk'. Sinds het uitbreken van de volksopstand verblijft hij, met korte onderbrekingen, in Al Hoceima. Als het aan hem ligt, gaat hij nooit meer weg. Hier wil hij een eigen onderneming beginnen, de corruptie bestrijden en, als het hem gegeven is, een gezin stichten.

Mooie woorden, maar ook niet een beetje makkelijk praten als je met een Nederlands paspoort op het vliegtuig kunt stappen als het te moeilijk wordt? Karim lacht. 'Dat is het zeker, en daar voel ik me soms ook wat schuldig over. Maar ik heb me nog nooit zo met mensen verbonden gevoeld als met de bewoners in Al Hoceima en ik zal me nooit meer kunnen losmaken van het Marokkaanse volk.'

Donderdagavond, wanneer de protesten in volle gang zijn, meldt Karim zich weer even via WhatsApp. Zijn laatste bericht: 'We zijn net weer aangevallen met traangas.'

_{Nadia Ezzeroili en Hassan Bahara beschrijven om en om de opstand op de Rif die deze zomer tot een hoogtepunt komt. Aflevering 5: Karim Boulidam}