Overmacht politie voorkomt massademonstratie in Al Hoceima

Ondanks een verbod en de inzet van een omvangrijke politiemacht is donderdag op grote schaal gedemonstreerd in Al Hoceima. Het wordt een guerrilla met woorden: verspreid over de stad, op pleintjes en kruispunten, worden leuzen geroepen: we willen geen politie, vrijheid voor de gevangenen, waardigheid en gerechtigheid. Als de protesten op de ene plek worden gesmoord in traangas, laaien ze elders weer op.

'Onmenselijk'

'We wisten niet dat het zo onmenselijk werd', zegt Khalid el Kharbouchi. Hij woont in Roosendaal, maar houdt vakantie in een dorp dicht bij Al Hoceima. 'We kwamen kijken bij de demonstratie en stonden bij de nieuwe moskee. Maar toen kwamen er plotseling demonstranten van achter. De politie joeg hen op. Er ging een schot af en ineens was er traangas.' Ze renden een zijstraat in, waar een vrouw hen binnenliet in haar huis. Nu wordt de jongste dochter, een peuter nog, met betraande ogen gefotografeerd in de straat.

Het is onmogelijk te zeggen hoe groot het protest is in Al Hoceima, de stad in het noorden van Marokko waar al sinds negen maanden wordt geprotesteerd voor betere leefomstandigheden. Het protest vindt niet plaats op het centrale plein van de stad, zoals van tevoren was aangekondigd. Tientallen geparkeerde politiebusjes rondom en agenten die daartussen schouder aan schouder staan voorkomen dat demonstranten het plein op kunnen.

Uien

Maar om vijf uur 's middags begint het roepen een paar straten verderop. De ordetroepen drijven de demonstranten uit elkaar, zodat ze zich nergens kunnen verzamelen. Vanuit de portiek waarin het gezin El Kharbouchi zich heeft teruggetrokken, horen ze nu weer links, dan weer rechts het geroep van de demonstranten. Af en toe rennen de betogers door de straten, de djellaba's opgestroopt en in de broek gepropt, opgejaagd door de politie die oprukt met traangas.

De kinderen van El Kharbouchi snellen de trap op en af met gesneden uien, die helpen tegen kelen en neuzen die prikken van het traangas. Voor sommige demonstranten haalt het weinig uit: ze liggen te creperen op de grond, zo veel pijn hebben ze

'Kijk hoe erg, dat is gewoon mishandeling!', roept Maissa (12), een van de dochters in de familie. Haar vader, zegt ze, is ook de vader van Jesse Klaver. Khalid el Kharbouchi lacht: 'Zie je dat niet?' Het is waar - de man met de baret op zijn hoofd heeft de trekken van de GroenLinks-leider. Zelf is Maissa ook al erg politiek bewust. Ze ging naar de demonstraties in Nederland en praat zonder schroom met journalisten. 'Het is belangrijk om te demonstreren', zegt ze. 'Je wilt hier echt niet leven.'

Vreedzaam

Haar broer Mohamed komt aangerend, een triomfantelijke lach op zijn gezicht. 'Ik heb een ui op het hoofd van een agent gegooid', roept hij. Zijn vader spreekt hem streng toe. 'Dat is niet goed, het moet vreedzaam zijn.'

Door de straten galmt een nieuwe leus: 'Beter de dood dan minderwaardig leven.' De ordetroepen maken het alleen maar erger door zo op te treden, denkt El Kharbouchi. 'Als ze niks hadden gedaan, was het nu al afgelopen. Nu zullen mensen doorgaan met demonstreren.'

Een straat verder beginnen vrouwen te scanderen. Ze mogen even hun gang gaan, dan komt er een cordon vrouwelijke agenten aan die hen uiteen drijft, onder snerpend gefluit van omstanders.

'Ze slaan ook de vrouwen', zegt een Marokkaanse vrouw die het Spaans machtig is. Het is onduidelijk of dat ook donderdag zo is - de politie rukt op zonder de wapenstok te gebruiken. 'Als honden worden we door de straten gedreven', zegt ze. 'Als honden!'

Dan, het is kwart over negen, komt er toch nog een grote mars aanlopen. De ordetroepen vuren traangasgranaten af. Dat is het moment waarop het stenen gooien begint.