‘Politie runde platform, handelde niet in drugs’

De bezoekers van de illegale online marktplaats Hansa kregen donderdag plots een plaatje van een zinkend schip te zien in plaats van de drugs waarnaar ze op zoek waren. „Deze verborgen site is overgenomen en wordt gecontroleerd sinds 20 juni.” Afzender: de Nederlandse politie samen met enkele andere internationale politiediensten.

Politiemannen die bijna een maand lang een populaire website voor online drugshandel runnen? Mag dat wel zomaar?

Zeker niet zomaar, volgens Martijn Egberts, landelijk officier cybercrime van het Openbaar Ministerie, die vanuit Nederland verantwoordelijk is voor de infiltratie. „We hebben een zorgvuldig traject afgelopen, en uitgebreid intern besproken of dit wel verantwoord was.” Volgens Egberts is goed bekeken aan welke strafbare feiten de politie medeplichtig zou kunnen worden. „In dit geval ten minste witwassen en het illegale vervoer van drugs.” Overigens zegt Egberts dat er geen sprake is van het medeplegen van drugshandel, omdat Hansa strikt genomen slechts fungeerde als platform waar externe handelaren hun klanten vonden. „Marktplaats.nl verkoopt zelf ook geen gestolen fietsen,” aldus Egberts. „Wij verkochten als politie zelf geen drugs, dat deden handelaren op het platform.”

Lees ook: Wat gebeurt er op het dark web?

Uitlokking

Nadat het OM had besloten tot actie over te gaan, moest het infiltratieverzoek ter controle nog langs twee organen: het college van procureurs-generaal (de landelijke leiding van het OM) en een speciale toetsingscommissie voor politie-infiltraties. Volgens Egberts is onder meer bekeken of er geen sprake was van uitlokking.

Vanwege de misdrijven die de politie zou faciliteren, werden volgens Egberts nog enkele extra waarborgen toegevoegd aan de actie. „We hebben er veel in moeten investeren dat we in elk geval alle informatie over leveringen goed zouden delen met opsporingsdiensten van landen waar de leveringen heen gingen.”

Digitaleburgerrechtenorganisatie Bits of Freedom (BoF) wil goede controle: „Met dit soort onderzoeken zoekt de politie de grenzen van de wetgeving op,” aldus Rejo Zenger van BoF. „Als dit soort toepassing van bevoegdheden niet door een rechter wordt getoetst, kan dit de opmaat zijn naar een nieuwe IRT-affaire.” Volgens Egberts is de kans groot dat in Nederland in elk geval een rechter een oordeel gaat vormen hierover.

Lees ook: Politie neemt digitale marktplaats op dark web over