Krappe arbeidsmarkt dwingt werkgevers tot creatief lokaas

Dat ING mannelijke medewerkers voortaan vier weken ouderschapsverlof gunt mag een doorbraak heten, maar sommige Nederlandse techbedrijven geven kersverse vaders al tijden betaald vrijaf. Uit bittere noodzaak, niet zozeer uit maatschappelijke betrokkenheid, want van alle sectoren heeft de ict de grootste last van krapte op de arbeidsmarkt. Een op de vier ict-bedrijven kampt met personeelstekorten en kan daardoor minder produceren dan waar de markt om vraagt.

Speelse werkomgeving

Om personeel te vinden én te behouden - 'let op de achterdeur', zoals dat heet in de recruitment - bieden ict-bedrijven werknemers dus niet alleen riante salarissen en auto's van de zaak, maar ook extra verlofdagen om met hun pasgeborene door te brengen. Maar ook kinderopvang en de mogelijkheid jezelf af en toe kind te voelen zijn in de ict belangrijk, zegt Steven Duinhouwer, eigenaar van wervingsbureaus Technisch Nederland en Commercieel Nederland. 'Wat werknemers aantrekt, wisselt sterk per sector, maar techneuten zijn toch een beetje mensen die van hun hobby hun werk hebben gemaakt. Zij willen liever geen kantoortuin, maar een creatieve, speelse werkomgeving.'

Daarom proberen ict-bedrijven potentiële werknemers te verleiden met pingpongtafels, gamekamers, loungebanken, ruimtes met schommels en zelfs een glijbaan om van de eerste verdieping naar de begane te roetsjen, vertelt Duinhouwer. 'Als het maar geestverruimend is. Je hebt echt onderscheidend vermogen nodig, want om technisch talent wordt enorm gevochten.'

Onconventioneel

Werkgevers in andere sectoren kijken inmiddels ook verder dan loonsverhoging om werknemers aan zich te binden. De gemeente Amsterdam probeert het lerarentekort onconventioneel aan te pakken door docenten sinds deze week een eigen parkeervergunning aan te bieden - een zeldzaam privilege in de drukke hoofdstad. In Egmond aan Zee krijgen verpleegkundigen die als vakantiekracht werken naast een salaris zelfs een gratis kamer in een villa met zeezicht aangeboden, tot grote frustratie van de beroepsvereniging. 'Dit soort lokkertjes leiden tot een ongewenste concurrentieslag tussen zorginstellingen, en doen weinig meer dan het probleem verschuiven.'

In de bouw, industrie en horeca gaan werkgevers vooral de krapte te lijf door arbeidsomstandigheden waarin zij vroeger tekortschoten te verbeteren of te compenseren. Voor horecapersoneel, dat vaak op onregelmatige tijden werkt, is de balans tussen werk en privé bijvoorbeeld vaak een pijnpunt, vertelt Cees den Bakker, woordvoerder van Koninklijke Horeca Nederland (KHN). 'Daarom geven grotere ondernemingen werknemers soms een abonnement op de sportschool. Of gratis EHBO-trainingen, en dan niet alleen voor bedrijfshulpverleners [werknemers die collega's en klanten in veiligheid kunnen brengen, red.], maar voor iedereen die dat handig vindt.'

Leeggevist

Volgens Richard Philips, adjunct-directeur van TechRecruitment, is de werknemersvijver in de bouw en industrie volledig leeggevist. 'Wij moeten het hebben van overstappers in ons netwerk en van Facebook.' Ondanks die schaarste paaien bedrijven werknemers niet persé met materiële lokkertjes, zegt Philips. 'En ook niet met vaderschapsverlof, want mannen in de bouw hebben vaak traditionele huishoudens, met een man die werkt en een vrouw die thuisblijft.' In plaats daarvan willen vakmensen gewoon een degelijk arbeidscontract, ziet Philips, én inspraak.

'Bedrijven bieden personeel steeds vaker een plekje in de ondernemingsraad, of organiseren iedere vrijdagmiddag een half uurtje waarin iedereen mag meepraten over de bedrijfsvoering.' Voor de economische crisis hadden veel bouw- en industriebedrijven een hiërarchische organisatie, zegt de adjunct-directeur van het recruitmentbureau. 'Nu beloven bedrijven vooral dat ze naar hun werknemers luisteren.'