Film je eigen game en word... miljonair!

Woensdag 15.00 uur, Mees en zijn vrienden weten niet hoe snel ze achter de computer moeten duiken. Vroeger was dat om een spel te spelen, maar nu niet: hun favoriete YouTuber heeft een nieuwe video geüpload. De inhoud is simpel. Twee vakken op het scherm. Één met beeldmateriaal van een computerspel. In het andere vak is de camera gericht op het gezicht van de streamer.

Het commentaar en de reacties van de videomaker zijn het hoofdonderdeel van zo’n let’s play-video. Hij of zij valt uit z’n stoel bij een schrikmoment of lacht het uit als er iets grappigs gebeurt. Er wordt verbaasd gereageerd als er iets doms gaande is en heel af en toe klinkt er iets leerzaams over het spel. Ja, de video’s zijn heel simpel, maar ze zijn verplichte kost voor een gigantisch grote groep jongeren. Elke dag schakelen ze in voor hun dagelijkse portie gamende YouTubers.

En kijken doen Mees en zijn vrienden veel, soms vier uur, soms acht uur per dag. Ze gamen daarbij zelf ook nog vaak, maar het kijken naar de spellen op YouTube en de livestreamservice Twitch is net zo interessant. Want, zo zeggen de jongens, van kijken leer je. ,,Ik krijg van YouTube weer zin om het spel te spelen’’, zegt Mees (14). ,,Dan zie ik dat de gamer iets heel goeds doet en denk ik: dat wil ik ook proberen. Zo zijn er ineens weer een paar uur voorbij’’. Zijn gamevriend JJ beaamt dat: ,,Het leren is voor mij het belangrijkst. Maar dat het megagrappig is, helpt wel.” YouTubers verzinnen vaak hun eigen woorden en grappen. Die gebruiken en vertellen Mees en zijn vrienden de volgende dag op school.

Het Amerikaanse bedrijf YouTube wist in 2016 6,8 miljoen Nederlandse gebruikers te bereiken, waarvan ruim een miljoen dagelijks inlogt. Een groot deel daarvan is de jeugd. YouTube heeft de generatie Z in zijn macht. 

Maar wie zitten er achter de kanalen die zoveel jongeren fascineren? We gaan terug in de tijd, naar 2010. De Zweedse Felix Kjellberg start op YouTube een nieuw kanaal genaamd PewDiePie. Hij deelt er video’s van gamesessies met zijn vrienden. Het concept is simpel: hij neemt materiaal op tijdens het gamen en voorziet het van grappig en gevat commentaar. Tot zijn verbazing slaat het aan.

Twee jaar en met ruim een miljoen abonnees op zijn kanaal verder verhuist hij naar het Engelse Brighton, naar eigen zeggen omdat het internet daar beter is. Nu, een kleine zeven jaar later, is PewDiePie met bijna 55 miljoen abonnees verreweg de grootste YouTuber ter wereld. Iemand die zich qua populariteit kan meten met filmsterren als Brad Pitt en George Clooney. Daar hoort een flink zakcentje bij. Naar schatting verdient hij een kleine 12 miljoen dollar per jaar, wat meer is dan actrices als Meryl Streep of Cameron Diaz.

De Zweed is de grootste, maar lang niet de enige. Nederland kon niet achterblijven, en zo waren er ineens let’s play-YouTubers in ons landje. Eén van de bekendsten is Don Plevier (27). Met 750.000 abonnees, 329 miljoen weergaven en eigen merchandise is zijn kanaal GameMeneer een begrip in het Nederlandse YouTube-landschap.

Plevier verdient er zijn brood mee, maar dat vergt discipline: ,,Een YouTube-kanaal hebben, is meer een levensstijl dan een baan. je bent er altijd mee bezig. Of je nou ideeën aan het uitwisselen bent, of onderzoekt hoe je beter video's kunt bewerken. Er gaat veel tijd in zitten, wat veel mensen nog weleens onderschatten'',  zegt GameMeneer. 

Voor de volgers thuis lijkt het alsof de YouTuber in zijn eentje werkt, maar in werkelijkheid heeft hij een heel team achter zich. Er is iemand die de video's opneemt, maar er zijn ook mensen voor de marketing, de financiën en de collabs (samenwerking tussen videomakers). De persoonlijkheid van Don is het hoofdbestanddeel van GameMeneers materiaal. ,,Ik doe wat ik leuk vind en word daar vervolgens ook enthousiast over. Dat werkt aanstekelijk en zo blijven de kijkers hangen.’’

De videomaker begon op zijn 18de met het opnemen en kwam een aantal jaar later op YouTube terecht. Plevier heeft dus een lange tijd aan de weg getimmerd, maar de lol blijft onverminderd groot. Het geheim voor een succesvol kanaal? ,,Wees consequent. Upload de video’s op vaste tijden, dan komt het vanzelf wel goed.’’

YouTube is niet het enige kanaal dat  veel jongeren bereikt. Een ander is Twitch. De Amerikaanse site maakt het makkelijk om te live gameplay uit te zenden via een livestream. Met meer dan 100 miljoen gebruikers per maand is de service booming. Hetzelfde concept als dat van GameMeneer geldt hier ook: zorg voor unieke en enthousiast makende content en de liefhebber haakt vanzelf aan.

Thijs Molendijk is één van die streamers. De Enschedeër is meervoudig Europees kampioen in het onlinespel Hearthstone, een soort digitaal kaartspel. Toen zijn bekendheid groeide,  besloot hij te gaan streamen op zijn Twitch-kanaal ThijsHS. Bijna elke ochtend (om zo ook Amerikanen een kans te geven om te kijken) streamt hij een paar uur gameplay. Duizenden mensen volgen dat. Sommigen betalen zelfs 5 euro per maand voor toegang tot een andere chat en bijvoorbeeld persoonlijke emoticons.

Dat is volgens Molendijk een van de redenen waarom Twitch en YouTube een ouderwets medium als de televisie ver achter zich laten. Het is persoonlijker en bovenal interactief. ,,Een vraag kan ik meteen beantwoorden. Of die nou inhoudelijk is of persoonlijk’’, zegt Thijs. ,,Als er iets grappigs gebeurt, kan ik met mijn kijkers mee lachen. Dat zorgt voor een gevoel van ‘community.’’

Ook de interactie tussen de kijkers is iets waar de pro-gamer veel voldoening uit haalt. ,,Je kijkers halen ook grappen bij elkaar uit en gaan in discussie. Je creëert een speeltuin om jouw kanaal heen, dat vind ik heel mooi om te zien. Ik vind het ook ontzettend gaaf dat duizenden mensen elke ochtend als ik de stream aanzet gewoon even ‘hallo’ zeggen in de chat’’, vertelt hij. ,, Je hebt toch een soort van band met ze.’’

Als competitieve gamer won Molendijk grote toernooien en nam minstens een ton aan prijzengeld mee naar huis.  Maar zijn status als pro-gamer is volgens hem niet de belangrijkste reden dat mensen zijn kanaal bekijken. ,,Ik denk dat ze vooral komen om te leren en een relaxte tijd te hebben. Je hebt twee typen kijkers: de kijker die beter wil worden en de kijker die geamuseerd wil worden. Ik probeer beide types te bedienen, door bijvoorbeeld af en toe gewoon voor de lol te spelen. Dan speel ik iets wat in een competitieve setting ondenkbaar is. Als het maar niet té extreem wordt, want ik moet ook nog gewoon toernooien winnen.’’

En Mees en de andere jongens? Die zijn van plan in de voetstappen van hun helden te treden en zijn een eigen YouTube-kanaal begonnen. ,,Maar we moeten nog veel leren hoor, nog een reden om extra naar YouTube en Twitch te kijken.’’