Rouwen is een noodzakelijke maar egocentrische bezigheid

'Het is verder zeer opmerkelijk dat het nooit bij ons opkomt rouw als een ziekelijke toestand te beschouwen en door een arts te laten behandelen, hoewel het verschijnsel gepaard gaat met ernstige afwijkingen van het normale levenspatroon', schreef Freud in Rouw en melancholie.

Reacties op een Voetnoot van enkele jaren geleden, over de dag van nationale rouw, en een recente naar aanleiding van een vraaggesprek met mijn gewaardeerde collega Anna Enquist gaven me het idee dat voor sommige Nederlanders rouwen heilig is.

Tenzij je gelooft in een leven na de dood hebben de doden niets aan onze rouw. Rouwen is een noodzakelijke maar egocentrische bezigheid. In de joodse traditie wordt de duur ervan dan ook beperkt tot een jaar.

Een pervers neveneffect van het christendom is dat wij pijn als een deugd zien. Wie het onderscheid kent tussen zelfmedelijden en empathie heeft de plicht zijn eigen pijn te relativeren.