Zijn de zorgen om de zorgwet 'fake news'?

Maar of de stemming doorgaat, is niet zeker. De wet is dan nog maar een week openbaar. Niet alleen de Democraten schreeuwen moord en brand over de nauwelijks serieus te nemen gelegenheid die ze krijgen om erover te debatteren, ook onder de Republikeinen zijn er twijfels. In het zondagse politieke programma Meet the Press van NBC klaagde senator Ron Johnson uit Wisconsin dat er veel te weinig tijd is om het wetsontwerp te bestuderen.

Maar tussen wat politici zeggen en wat ze werkelijk denken, zit vaak een groot verschil. En rond de zorgwet zijn er zoveel verschillen, dat hoe langer je kijkt naar dergelijke interviews, en hoe meer je leest, des te meer je gaat twijfelen over wat nou eigenlijk de bedoeling is.

Waarom heeft bijvoorbeeld de fractieleider in de Senaat, Mitch McConnell, het wetsontwerp in het diepste geheim laten opstellen, en gunt hij dat nu maar een week de frisse lucht van de openbaarheid voor er over gestemd wordt? Zelf houdt hij vol dat een week lang zat is. Maar het is moeilijk te geloven dat een wet die grote veranderingen aanbrengt in een sector die bijna 18 procent van de economie beslaat, het kan doen zonder bijvoorbeeld een hoorzitting met deskundigen en een commentaar-ronde in de senaatscommissie voor gezondheidszorg.

In elkaar geschoven

Algemeen wordt vermoed dat McConnell geleerd heeft van wat er gebeurde toen het Huis van Afgevaardigden in mei zijn eigen versie aannam van wat de opvolger van Obamacare moet worden. Die wet lijkt op wat er in de Senaat nu in behandeling is, en de twee wetten zullen uiteindelijk in elkaar moeten worden geschoven.

Voordat het Huis dat wetsontwerp aannam (en het lukte maar net, pas bij een tweede poging), werden in de media wekenlang de nadelen van de door de Republikeinen voorgestelde wijzigingen uitgestald: met name de meer dan twintig miljoen mensen die niet meer verzekerd zouden zijn, volgens een berekening van het Begrotingsbureau van het Congres, maakten indruk. In peilingen lieten de meeste kiezers weten dat ze liever gewoon Obamacare zouden houden.

Bij bezoeken aan hun district, tijdens een reces, kregen veel afgevaardigden tijdens bijeenkomsten met kiezers de wind van voren van mensen die bang waren hun zorgverzekering te verliezen. Daar waren veel Democraten bij, het waren georganiseerde protesten, maar ze maakten toch indruk. De harde kern van Republikeinen, die vond dat de voorgestelde wet nog teveel van het bemoeizuchtige instrumentarium van Obamacare in stand hield, werd door die protesten overstemd.

Uit elkaar gedreven

Door die discussie werden de beide vleugels van de Republikeinse fractie in het Huis van Afgevaardigden uit elkaar gedreven. Gematigden gingen opkomen voor de belangen van mensen in hun district. Maar afgevaardigden uit de meest conservatieve districten ijverden juist voor een verder gaande uitkleding van Obamacare. Die waren bang dat ze anders bij de volgende voorverkiezingen door een Republikeinse concurrent rechts zouden worden ingehaald.

Door het debat te beperken tot maar een week, en te laten stemmen vlak voordat senatoren een week op reces gaan, zou McConnell die middelpuntvliedende krachten minder kans willen geven. En misschien werkt dat wel. Maar het blijft een moeilijke klus: de stemmenverhouding tussen Democraten en Republikeinen in de Senaat is bijna gelijk is: 52-48. Als twee Republikeinse senatoren hun nee-stem bij die van de Democraten voegen, staken de stemmen al, en is de doorslaggevende stem van vice-president Mike Pence, formeel voorzitter van de Senaat, nodig om de wet te redden. Bij drie afvalligen is het over en uit. Dat betekent dat elke individuele senator zich sterk kan maken voor wijzigingen in de wet. Maar elke wijziging kan weer de steun kosten van een andere senator.

Momenteel zijn er zeker al vier conservatieve fractieleden die het voorstel te slap vinden en één gematigde die zegt dat het ontwerp te ver gaat. Vermoedelijk zullen er meer zich uitspreken als het Begrotingsbureau ook dit ontwerp heeft doorgerekend. Als dat rapport komt, wellicht maandag al, en weer voorspelt dat er tientallen miljoenen minder verzekerden zullen zijn, en dat de rest hogere premies moet betalen, dan begint het er zorgelijk uit te zien voor het wetsvoorstel.

Er is een school die denkt dat McConnell dat dan wel best vindt. Hij zou de wet hebben laten opstellen en indienen als een verplicht nummer, omdat het nu eenmaal jarenlang een verkiezingsbelofte van de Republikeinen was. Na een afwijzing door de Senaat zou hij hulpeloos zijn schouders op kunnen halen en snel doorstomen naar onderwerpen waarover de Republikeinen het meer eens zijn, zoals belastingverlaging.

Rituele dans

Maar nee, de wet komt er zeker door, het is allemaal doorgestoken kaart, denkt politiek journalist Jim Newell van website Slate juist. "We weten al hoe dit afloopt", schreef hij direct na de publicatie van het ontwerp.

Volgens Newell hem zijn al die bezwaren door McConnell ingecalculeerd. Ze zijn onderdeel van een rituele dans. Voor de senatoren die met bezwaren komen aanzetten, staat al een mooie concessie klaar, waarmee ze in hun thuisstaat kunnen laten zien dat ze hart hebben voor hun kiezers, of dat ze juist een extra stukje van Obamacare af hebben kunnen hakken, al naar gelang het er bij hen thuis politiek bij ligt.

En twee van die senatoren, degenen die volgend jaar het meest moeten vrezen voor hun herverkiezing, krijgen van McConnell 'de reddingsboot van de nee-stem': dat redt hun gezicht, en zo lang het er maar twee zijn, heeft niemand daar last van.

Het is de week van de waarheid voor Obamacare. Maar wat er donderdag ook gebeurt, van de politieke waarheid achter de Republikeinse zorgwet krijgen we vermoedelijk maar een glimp te zien.