De Schulz-hype is voorbij, maar hij houdt dapper vol

‘Met ons treedt de nieuwe tijd aan.’ Ietwat aarzelend weerklonk vandaag het traditionele partijlied op een SPD-congres in Dortmund. Begeleid door een rockbandje zongen de zeshonderd afgevaardigden zichzelf moed in. De kameraden staan er beroerd voor, drie maanden voor de landelijke verkiezingen in september, waar SPD-lijsttrekker Martin Schulz zijn concurrent Angela Merkel, al twaalf jaar bondskanselier, hoopt te verslaan.

Met een verkiezingsprogramma dat inzet op ‘gerechtigheid’ hoopt de SPD nu het tij te keren. Het werd vandaag unaniem aangenomen. Hoewel, er was één stemonthouding. “Die spreek ik zometeen nog wel even”, grapte lijsttrekker Schulz. Waarna hij een vlammend slotwoord hield.

De SPD zoekt nieuw elan. Begin dit jaar stond de partij nog op voorsprong, daarna ging het bergafwaarts. Weg was de ‘Schulz-hype’. De partij verloor in drie deelstaten op rij en schommelt nu rond de 23 procent in de peilingen, terwijl de CDU/CSU op 37 zit.

Jasje uit

Aan Schulz’ strijdlust ligt het niet. Hij hield vandaag een rede van bijna anderhalf uur, waarbij halverwege het jasje uitging, “man, is het hier heet!” Over ongelijkheid sprak hij, over solidariteit, over Europa – de vertrouwde Schulz-thema’s.

Opmerkelijk was dat hij de invoering van het homohuwelijk als voorwaarde stelde voor een regeringscoalitie, waarmee hij in feite de CDU/CSU uitsloot. Merkels partij is daar tegen. Fel haalde Schulz uit naar anti-immigratiepartij Alternative für Deutschland (AfD), die hij vergeleek met neonazi’s. Recent lekte een whatsappgesprek uit tussen AfD-leden in Saksen-Anhalt, met zinnen als ‘Duitsland voor de Duitsers’, die de partij in het openbaar zegt af te wijzen. ‘Die mensen’ horen niet bij ‘ons moderne Duitsland’, zei Schulz.

Ook Angela Merkel viel hij hard aan. Die zou in deze verkiezingstijd de inhoudelijke discussie met de SPD mijden. Volgens Schulz een ‘aanslag op de democratie’. Nadat hij zelf lang het verwijt kreeg vaag te blijven over de ‘sociale gerechtigheid’ die hij predikt, is zijn partij nu concreet geworden. Aan het programma is volgens een trotse Schulz twee jaar gewerkt.

Hogere inkomens

Vorige week werd al bekend dat de partij hogere inkomens meer wil belasten en midden- en laagverdieners wil ontzien. Aan vermogensbelasting waagt de partij zich niet.

Nu zijn ook de overige plannen bekend, zoals die rond de arbeidsmarkt en het onderwijs. De partij wil tijdelijke contracten ontmoedigen en de pensioengerechtigde leeftijd vastleggen op 67 jaar (CDU/CSU wil die verhogen naar 70.) Verder moet al het onderwijs gratis worden, van kinderdagverblijf tot een masterstudie op de universiteit.

Oud-bondskanselier Gerhard Schröder besteeg ook het podium. Hij riep zijn partij op om in de overwinning te blijven geloven. In 2005, zo memoreerde hij, lukte het de SPD een eindspurt te maken en in de laatste weken een achterstand van ‘meer dan 20 procent’ goed te maken. Wel verloor Schröder alsnog van Angela Merkel, maar het was nipt. De race is nog niet gelopen, wilde hij maar zeggen. “Wat toen lukte, lukt ook vandaag.”