In Brussel is Macron ieders lieveling

Is het alleen door de hitte? Als Emmanuel Macron donderdag op de EU-top in Brussel arriveert trilt de lucht. Het is de laatste top van een dramatisch Europees seizoen, maar het is Macrons eerste. Alle ogen zijn gericht op de nieuwe Franse president, die ongeremd pro-Europese standpunten verkondigt, daarmee ook nog verkiezingen wint en vastbesloten lijkt de EU, samen met Duitsland, een nieuwe impuls te geven.

Op beelden uit de vergaderzaal is te zien hoe EU-leiders zich verdringen rondom Macron die, in de woorden van de Duitse bondskanselier Merkel, nieuwe „creativiteit en energie” met zich meebrengt. „Ik verheug me op de samenwerking”, zei Merkel vooraf.

Ook waar Macron niet is, gaat het over Macron. Traditioneel spreken leiders vóór elke top af met hun Europese politieke families. Overal in Brussel vinden dan minitopjes plaats. Maar Macron schuift donderdag nergens aan. De man die in eigen land met een nieuwe, eigen partij het politieke establishment door elkaar schudde, hoort officieel nergens bij. Maar op elke minitop – van sociaal-democraten tot liberalen - gaat het over niemand anders: Macron.

De post-ideologische samenleving

Een lichtend voorbeeld van „de post-ideologische samenleving,” zegt Frans Timmermans, de nummer twee van de Europese Commissie. Timmermans vindt het „spannend” dat Macron niet bij een politieke familie hoort. „Mijn eigen kinderen hebben veel idealen, maar geen behoefte aan een ideologie.”

Lees ook: Dankzij Macron mag het weer: nadenken over meer Europa

Maar de ook aanwezige PvdA-leider Lodewijk Asscher hoopt dat Macron zich alsnog bij de sociaal-democraten aansluit. „We zullen het moeten afwachten, ik ben optimistisch.”

Terwijl Macron in het raadsgebouw tegen een haag van microfoonhengels aankijkt, staat premier Rutte even verderop een handjevol Nederlandse journalisten te woord. Ook hem is de Macron-show niet ontgaan, maar hij waarschuwt voor al te veel geestdrift. „Pas nou op!” Het „foute populisme”, zowel in Frankrijk als in Nederland, heeft niet gewonnen, zegt Rutte. „Maar mensen verwachten wel wat. En als we dat niet serieus nemen, krijg je de volgende keer een hele andere uitslag.” Frankrijk moet vooral zélf flink hervormen, zegt Rutte. „Ik verwacht daar veel van. En ik hoop dat daarna Italië, dat ook op de schop moet, Frankrijk volgt.”

Lees ook: Franse president Macron presenteert nieuw kabinet

Wordt dit ook de doorstart van de al lang haperende Frans-Duitse motor? Absoluut, zegt Macron in Brussel. „Wij zullen met één stem spreken.” Macron en de Duitse bondskanselier Merkel hebben hun agenda’s de komende tijd al op elkaar afgestemd: op de rouwplechtigheid op 1 juli voor de overleden oud-bondskanselier Helmut Kohl ontmoeten ze elkaar en op 13 juli is er in Parijs bilateraal overleg tussen beide landen.

Positieve draai

Volgens ingewijden zien Merkel en Donald Tusk, de voorzitter van de Europese Raad, Macron als een buitenkans om de EU eindelijk weer „een positieve draai” te geven. Zij willen de Fransman op zijn eerste top dan ook zoveel mogelijk laten schitteren, zodat hij ergens mee thuis kan komen. Het besluit van EU-leiders op defensiegebied een ‘permanente structurele samenwerking’ op te tuigen, moet dan ook in dat licht worden gezien. Het is een oude Franse wens. Net als het daarbij horende defensiefonds, waarmee EU-landen samen materieel willen gaan inkopen.

Macron is ‘Brussels’ darling’- daarover is iedereen het eens. „Maar het zijn voorlopig veel woorden, Macron moet zich nu gaan bewijzen,” zegt CDA-leider Sybrand Buma, ook in Brussel. Buma is sceptisch over Macrons verregaande plannen voor meer economische integratie, een Europese financiënminister voor de eurozone incluis. „Wellicht willen de Fransen dit omdat zo’n minister de begrotingsteugels kan vieren. En de ervaring is dat Frankrijk het op begrotingsdiscipline niet goed doet.”