Amsterdam gaat een nieuwe wijk bouwen in de haven

Wie de plattegrond van Amsterdam bekijkt, begrijpt het plan meteen. Overal binnen de ringweg A10 is de stad dichtbebouwd, vooral met woningen. Alleen rond station Sloterdijk en de westelijke havens aan het IJ wonen nauwelijks mensen. Dat gaat veranderen. Het stadsbestuur wil hier 40.000 tot 70.000 woningen bouwen. ‘Haven-Stad’ gaat deze nieuwe wijk heten.

Daar is behoefte aan. Al jaren groeit Amsterdam met bijna duizend inwoners per maand en veel Amsterdammers wonen graag in levendige, stedelijke wijken niet ver van het centrum. Dat kan in Haven-Stad: dat moet echt stedelijk worden en ligt op tien minuten fietsen van de binnenstad.

Vanaf 2029

Voor het zover is, moet er nog veel gebeuren. Nu zitten hier vooral industrie (met name rond de havens), bedrijven en kantoren. Die bedrijvigheid hoeft niet volledig te verdwijnen. Integendeel, nu werken hier 28.000 mensen en dat kunnen er twee keer zoveel worden. Daarvoor is nodig dat het gebied dicht bebouwd wordt, met bijvoorbeeld bedrijven op de begane grond en woningen erboven.

De eerste bouwplannen liggen al klaar. Volgend jaar zullen rond station Sloterdijk, nu nog een weinig opbeurend kantorengebied, de eerste woningen verrijzen. Elders duurt het langer. Een flink deel van de nieuwbouw zal zelfs pas vanaf 2029 uit de grond worden gestampt.

Schadelijk

Het meest aansprekende deel van het gebied, de Coen- en de Vlothaven, is tegelijk het meest omstreden. Langs die ‘stoere havenbekkens’, zoals het in de stukken heet, kan een gewilde wijk aan het water gebouwd worden met zeker 20.000 woningen – zoals twintig jaar geleden ook in het oostelijk havengebied gebeurde. De industrie die hier zit, moet dan waarschijnlijk wél verdwijnen. Maar daarover wordt pas in 2025 een beslissing genomen.

Alleen al deze aankondiging, hoe onzeker ook, is schadelijk, zegt Rein Aarts van de Amsterdamse ondernemersorganisatie Oram. “Bedrijven daar weten nu niet of investeringen hier nog wel zin hebben.” Zij wijken misschien uit naar havens elders, en dat gaat ten koste van de Amsterdamse economie. Terwijl woningbouw hier misschien niet eens haalbaar is, zegt Aarts. “Bedrijfsverplaatsingen, bodemsanering, infrastructuur: dat gaat ongelooflijk veel geld kosten.”

Niet alleen een stad voor de rijken

Van de 50.000 woningen die tot 2025 nieuw gebouwd worden in Amsterdam, moet 40 procent onder sociale huur vallen. Nog eens 40 procent moeten middeldure huur- en koopwoningen zijn. Met die maatregel, gisteren aangekondigd, wil wethouder wonen Laurens Ivens (SP) voorkomen dat Amsterdam straks alleen nog een stad voor de rijken wordt.

Volgens de prognoses van de gemeente heeft Amsterdam in 2025 een woningtekort in bijna alle sectoren, maar het grootst in de sociale sector. De vraag is groot, het aanbod klein en daardoor stijgen de prijzen van koophuizen. Dit drijft ook de huurprijzen op. Mensen met weinig geld dreigen de stad uit gejaagd te worden. En verder is er maar één remedie tegen de overspannen woningmarkt: bouwen.