Hans was vijf jaar geleden nog verslaafd aan alcohol. Een hersenoperatie hield hem sindsdien van de fles

Alsof er geen rem is. Wanneer Hans (een fictieve naam, nvdr.) alcohol dronk, was er geen houden aan. Zelfs ’s nachts, als hij wakker werd, greep hij naar een fles whisky. “Ik deed alles om zo snel mogelijk knock-out te zijn. Hoewel ik me soms een hele dag had voorgenomen om ’s avonds niet te drinken. De drang was te groot.”

Tot eind 2012 was Hans, een veertiger, verslaafd aan alcohol. Toen werd aan het UZ Antwerpen een elektrode in zijn hersenen geïmplanteerd. Hij is een van de eerste patiënten wereldwijd met een elektrode in het hoofd om zijn drankprobleem ­onder controle te krijgen. Vandaag, ruim 4,5 jaar na de operatie, heeft hij nog altijd geen druppel alcohol gedronken. “Ik heb in de tussentijd kanker gekregen. De behandeling had ik niet volgehouden als ik nog aan alcohol verslaafd was geweest.”

Allerlaatste redmiddel

Dirk De Ridder, de professor die Hans heeft geopereerd, stelt deze week de ­resultaten van de studie voor. Behalve Hans kregen nog acht andere pa­tiënten – stuk voor stuk personen met een zware alcoholverslaving – een elektrode. Zes van de negen patiënten drinken niet meer of zijn een sociale drinker geworden, de andere drie zijn hervallen. Bij alle patiënten is de craving, de drang om te drinken tegen beter weten in, verminderd.

Volgens De Ridder is het nu tijd om een grotere studie op te zetten. De kleinschalige studie leverde volgens hem veelbelovende resultaten, temeer omdat de elektrode voor de patiënten het allerlaatste redmiddel was. “Alleen bij wie verschillende ­bestaande therapieën hadden gefaald en wie meermaals met een alcoholvergiftiging moest worden opgenomen in het ziekenhuis, kon deelnemen aan de studie. Voor de operatie zeiden ze allemaal: Als ik dit niet doe, drink ik me binnenkort dood.”

Bij de patiënten werd de hersen­elektrode, die eigenlijk ontwikkeld is om parkinsonpatiënten af te helpen van het beven, geplaatst in een specifiek hersengebied dat een rol speelt bij hunkering zoals honger en zin in seks. “Elektrische pulsen van de elektrode brengen de hersenactiviteit in dat gebied terug tot een normaal niveau”, legt De Ridder uit. “Drie proefpersonen die hebben gerookt, bleken een halfjaar na de operatie gestopt te zijn. Ze verlangden niet meer naar sigaretten.”

Maar de ingreep is niet zonder risico. Zo kreeg één studiedeelnemer een infarct door de operatie (hij herstelde binnen de drie weken). Een ander nadeel: de hoge kostprijs. De elektrode en de stimulator, een toestel dat onder het sleutelbeen wordt geplaatst en de elektrische pulsen naar de elektrode in het hoofd stuurt, kosten samen 20.000 tot 30.000 euro.