Wie kunnen we in Amerika bellen over Trumps beleid?
Het was al de vraag hoe Europa zich moet verhouden tot het Amerika van Donald Trump, maar na het bezoek van de Amerikaanse president afgelopen week weten diplomaten bijna letterlijk niet meer waar ze het zoeken moeten. Wat wil Amerika? Zit er een beleid achter al die ad-hoc-acties? En zo ja: wie zit er achter dat beleid? Concreet: wie moeten we bellen?
Normaal gesproken lopen diplomatieke lijnen naar het Amerikaanse ministerie van Buitenlandse Zaken, het State Department. Daar zitten ambtenaren die hun talen spreken, mannen en vrouwen met jarenlange ervaring en diepe kennis van hun buitenlandse gesprekspartners. Die zitten er nog steeds, maar daarboven zijn veel vacatures nog niet vervuld, sinds het aantreden van Trump. Daardoor is het lastig richting te vinden in het Amerikaanse beleid.
'Het is altijd moeilijk om een nieuw netwerk op te bouwen met een nieuwe regering', zegt Henne Schuwer, de Nederlandse ambassadeur in Washington. 'We zijn de afgelopen maanden uiteraard hard bezig geweest om contacten te leggen met het Trump-team. Maar het blijkt bij deze transitie nog lastiger te zijn om dat netwerk op te bouwen. Er zijn weinig benoemingen. Dat betekent dat er fysiek weinig mensen zijn die we kunnen aanspreken. Onze traditionele gesprekpartners zoals de ministeries van BZ, Defensie en Handel hebben nog steeds grote personele tekorten.'
Gepasseerd of genegeerd
Trump heeft bovendien weinig op met diplomaten. Er dreigen grote bezuinigingen op Buitenlandse Zaken, in Trumps ogen onderdeel van het Washingtonse establishment. Zoals afgelopen week in Brussel bleek, worden ministers als Rex Tillerson (Buitenlandse Zaken) en James Mattis (Defensie) botweg door Trump gepasseerd of genegeerd. De hoop dat Trump zich zou laten leiden door verstandige en min of meer voorspelbare adviseurs, à la Ronald Reagan, is nog niet bewaarheid: het is eerder andersom.
Dat betekent dat Washingtonse diplomaten die grip willen krijgen op het Amerikaanse buitenlandbeleid in het Witte Huis zelf moeten zijn. Bij types als Jared Kushner, de belangrijkste influisteraar van de president. 'Al mijn collega's en ik richten ons op een kleine groep gesprekspartners in het Witte Huis, van wie een deel geen of weinig internationale ervaring heeft', zegt Schuwer. Hij woont twee straten van Kushner verwijderd, maar ze zijn elkaar nog niet tegengekomen.
Lees ook: Trumps bezoek aan Brussel voedde de argwaan (+)
Trump sloeg het advies van zijn professionele raadgevers in de wind en liet een eigen agenda prevaleren. Naar de motieven van die agenda blijft het gissen, zolang Trump geen antwoorden geeft.