Kopzorgen in de VS over nieuwe strategie voor Afghanistan
De Amerikaanse defensieminister James Mattis bezoekt vandaag Afghanistan. De VS staan voor de opgave een nieuwe strategie te formuleren. Dat de Taliban in opmars zijn, werd vrijdag onderstreept door een grote aanval op een Afghaanse legerbasis, waarbij zeker 140 militairen omkwamen.
Terwijl Mattis nog onderweg was naar Afghanistan, traden vanochtend de Afghaanse minister van defensie en de stafchef van het leger af vanwege de slachtpartij van vrijdag. President Ashraf Ghani stuurde bovendien nog de commandanten van vier legerkorpsen de laan uit. Gisteren hield het land een dag van rouw voor de slachtoffers.
Het was de dodelijkste aanval van de Taliban op het Afghaanse leger sinds het islamistische Talibanregime ruim vijftien jaar geleden door de Verenigde Staten werd verjaagd uit Afghanistan.
Maar de terreurbeweging rukt al jaren weer op en bedreigt nu zo’n 40 procent van het land of heeft dit gebied al in handen. Daar komt bij dat ook Islamitische Staat probeert voet aan de grond te krijgen in Afghanistan. Ook IS pleegt bloedige aanslagen, zoals vorige maand op een militair ziekenhuis in de hoofdstad Kaboel, waarbij dertig doden vielen.
Ingewikkelde uitdaging
De Talibanaanval onderstreept de ingewikkelde uitdaging waar de Afghaanse regering en haar westerse partners voor staan. Bij ongewijzigd beleid dreigt het land opnieuw ten onder te gaan aan het geweld van de oprukkende terreurbewegingen, zo beseft ook president Donald Trump, die met zijn regering hard zoekt naar een nieuwe strategie.
Trump heeft opdracht gegeven om alle opties te onderzoeken, zei zijn nationale veiligheidsadviseur generaal McMaster tijdens diens eigen bezoek aan Afghanistan, half april. De president wil zien welke mogelijkheden er zijn om politieke, diplomatieke, militaire en economische maatregelen te integreren in de strijd tegen deze terreur, aldus McMaster, die ook met de premiers van Pakistan en India heeft gesproken over nieuwe wegen om de Taliban te bestrijden. “Wij zullen hem die opties geven, en de keuze die hij maakt gaan we uitvoeren.”
“We moeten het onder ogen zien, hoeveel militairen je ook stuurt naar Afghanistan, het zal ontzettend moeilijk worden om de oorlog daar te beëindigen.
Defensieminister Mattis spreekt in Afghanistan met president Ghani en de Amerikaanse militaire staf. Het is zijn eerste bezoek als minister, maar het land is hem niet vreemd. De nu 66-jarige Mattis was er zelf als brigadegeneraal gestationeerd rond 2002 en nam in het zuiden deel aan gevechtsoperaties tegen de Taliban. Tussen 2010 en 2013 was hij als opperbevelhebber verantwoordelijk voor alle Amerikaanse operaties in Centraal-Azië, het Midden-Oosten en Noordoost-Afrika.
Meer militairen
Mattis zal onder meer de vraag moeten beantwoorden of het sturen van meer troepen zinvol zou zijn. De Verenigde Staten hebben nu rond de 8400 militairen in Afghanistan, vooral in de rol van trainers en adviseurs. Verder zijn er nog duizenden militairen uit andere landen die onder de Navo-vlag meedoen aan de operatie in Afghanistan. Onder Trumps voorganger Barack Obama is juist een groot aantal militairen teruggetrokken en is het Afghaanse leger tot eerstverantwoordelijke gemaakt voor de veiligheid in het land. Maar duidelijk is dat die strategie niet heeft gewerkt.
Onlangs vroeg generaal Nicholson, de hoogste Amerikaanse commandant in Afghanistan, tijdens een hoorzitting in het Congres om duizenden extra internationale troepen om de patstelling in de strijd met de Taliban te kunnen doorbreken. In de VS lijkt de discussie nu te gaan over 3000 tot 5000 extra militairen voor Afghanistan.
Sommige analisten hebben grote twijfels bij het sturen van meer militairen. “We moeten het onder ogen zien, hoeveel militairen je ook stuurt naar Afghanistan, het zal ontzettend moeilijk worden om de oorlog daar te beëindigen”, zei Michael Kugelman, Zuid-Azië-specialist van het Woodrow Wilson Center, een Amerikaanse denktank. “Op het hoogtepunt van de strijd hadden we 100.000 militairen in Afghanistan en we hebben de oorlog niet gewonnen.”
Falende beveiliging
De Taliban-aanval van vrijdag op een Afghaanse legerbasis bij de noordelijke stad Mazar-i-Sharif legt pijnlijk bloot hoe ernstig het Afghaanse Nationale Leger ANA kan falen. De wachtposten van de basis lieten zich volledig verrassen door de Talibanstrijders die zich aan de poort voordeden als collega’s.
Gekleed in Afghaanse legeruniformen en rijdend in twee pick-uptrucks van het leger, wist de groep van tien strijders zich rond het middaguur met een smoes over een gewonde kameraad naar binnen te kletsen, waarna ze met bomvesten, granaten en machinegeweren een bloedbad aanrichtten onder de aanwezige militairen die net uit de moskee kwamen of aan het eten waren. De Afghaanse regering meldt nog altijd officieel dat er ruim honderd doden en gewonden zijn gevallen, maar meerdere bronnen op de basis en daarbuiten spreken van zeker 144 doden en mogelijk veel meer.
Een Amerikaanse militaire militaire functionaris in Kaboel zei te vermoeden dat de aanslag is uitgevoerd door het Haqqani-netwerk, een factie van de Taliban die haar basis heeft in Pakistan. Volgens de functionaris is voor het plannen van een dergelijke aanslag zo’n vier tot zes maanden tijd nodig en hebben de plegers waarschijnlijk hulp gehad van handlangers op de basis zelf.