Nergens vertrokken Britten liever uit EU dan in dit stadje. Zijn ze nu blij?

Wat Jeremy Vickers betreft had Theresa May de artikel 50-brief al lang moeten meegeven aan de Royal Mail. Aangetekend, liefst. 'Maar goed, het is beter laat dan nooit', zegt de 54-jarige vleesverwerker, terwijl hij in een Braziliaanse bar in Boston zit. 'Even een koffie en een sjaggie voor ik weer acht uur tussen de dode varkens sta. Dit is het soort werk dat meer Britten moeten gaan doen in de toekomst, werk waar werklozen nu hun neus voor ophalen.' Over de reden van zijn stem voor Brexit kan hij kort zijn. 'De Fransen! Die bepalen wat er in de EU gebeurt. Daarom is het tijd dat we onze eigen weg gaan.'

De stad die er genoeg van heeft

Francofobie. Het is een wat atypische beweegreden in het Oost-Engelse provinciestadje dat op 23 juni de geschiedenis is ingegaan als plek met het hoogste percentage Leave-stemmers. Meer dan driekwart van de Bostonians stemde voor vertrek uit de EU, hetgeen te maken heeft met de komst van Litouwers, Bulgaren, Letten, Polen en Roemenen. Tussen 2004 en 2014 is de migrantenpopulatie met 460 procent gestegen, dankzij een eindeloos aanbod van banen in de akkerbouw, bloementeelt en voedselindustrie. Het populistische dagblad The Daily Mail omschreef Boston als enkele jaren geleden als 'de stad die er genoeg van heeft'.

'Er' verwijst niet per se naar 'buitenlanders', maar ook meer in het algemeen naar de status van Boston in de orde van dingen. De historische faam van de stad is dat ze in zekere zin de baarmoeder is van de Verenigde Staten van Amerika. Uit deze omgeving kwamen de calvinistische Pelgrim Vaders die in 1607 de eerste succesvolle nederzetting in Noord-Amerika stichtten, op de plek waar nu het Amerikaanse Boston ligt. Terwijl het nieuwe Boston een wereldstad werd, bleef het Britse Boston een provinciestad, een geïsoleerde plek in de lange leegten van Lincolnshire. Uit het zicht van Londen en politiek Westminster.

Schreeuw om aandacht

'De Brexit-stem was niet tegen de nieuwkomers gericht', verzekert Mike, een vrijwilliger in de parochiekerk St Botolph's, 'het was een schreeuw om aandacht. Er kwamen hier veel migranten, maar bijbehorende investeringen in zorg, onderwijs en huisvesting bleven uit. Nu is Westminster wakker geworden, denk ik. Wij hebben gedaan wat we kunnen.' De zestiger wijst op een hoek in de kerk waar in vier Oost-Europese talen staat dat de Maria-kapel 'een stille ruimte voor gebed en reflectie is'.

'Een plek van gastvrijheid', luidt het motto van de Boston-parochie. Juist door de ligging nabij de Noordzee - de kleine vrachthaven is nog altijd in bedrijf - is het afgelegen Boston, paradoxaal, door de eeuwen een internationale plek geweest. Zo zijn er Hollandse invloeden zichtbaar, zoals molens, al hebben die hier vijf of zeven wieken in plaats van de gebruikelijke vier.

De bezoeker die van het station, waar twee treinen per uur passeren, naar het centrum wandelt, komt als eerste winkel een grote Baltische supermarkt tegen. Iets verderop staat een 'European Market', met twee Europese vlaggen op de gevel. Bij de Poolse bakker staat naast een Poolse vlag de Union Jack.

Bij de middenstanders heerst onzekerheid over de Brexit. 'Brexit is een grap', zegt Tomasz, die al zes jaar de supermarkt Damarex heeft, 'maar ik kan er niet om lachen. We bidden dat er niet te veel gaat veranderen.' De Litouwse slager Sigitas zegt dat zijn plan om nieuwe vestigingen te openen is uitgesteld. 'Ik wil eerst weten of ik kan blijven en of er geen importtarieven komen.' Aan de overkant van de West Street spreekt de Koerdische supermarkteigenaar Zan - de meest Oost-Europese toko's zijn in handen van ondernemende Koerden - over een nachtmerrie. 'Bij een immigratiestop kan ik de deuren wel sluiten.'

Niet alle autochtone Bostonians zijn blij met de aanstaande Brexit. 'We moeten het beste ervan maken, maar ik houd mijn hart vast voor Boston', zegt John, een zestiger die in deze stad geboren is. 'Vergeleken met twintig jaar geleden is het veel levendiger. Veel van mijn stadgenote vergeten hoeveel winkelpanden leegstonden, hoe stil de straten waren. We zijn kosmopolischer dan ooit.' Zijn vrouw Alice, een kind van Ierse immigranten, valt hem bij. 'Ik was hoofdonderwijzer en er waren inderdaad problemen in het begin. Langzaam is het beter gegaan, maar helaas te laat om Brexit te voorkomen.'

Alsof je in Oost-Europa bent

Volgens de officiële cijfers is 13 procent van de ruim 35 duizend inwoners van Boston van Oost-Europese komaf, maar op straat lijkt de helft van de conversaties in een vreemde taal te worden gevoerd. 'Wanneer ik mijn ogen dichtdoe, lijkt het alsof ik Oost-Europa ben', vat een op het stadsplein wachtende taxichauffeur het samen. Wat bij deze indruk meespeelt, is dat migranten vaak in groepjes lopen, druk pratend, terwijl veel Engelsen alleen lopen.

'Er zijn zoveel migranten dat het vaak niet eens nodig is om de taal te leren', beweert Marcio Martins, een Portugese student Engels, management en wiskunde, die al jaren in Boston woont.Naar zijn idee zijn beide partijen 'schuldig' aan de situatie. 'Voor de instroom van migranten hadden de Bostonians weinig ervaring met nieuwkomers. Dat heb ik aan den lijve ondervonden. Toen ik hier pas was, ben ik een keer neergeslagen omdat ik bij de kebabtent Portugees sprak met een vriend', zegt 27-jarige in vloeiend Engels. 'In een grote stad als Manchester, waar ik ook heb gewoond, zijn de mensen opener. Aan de andere kant heb ik ook gemerkt dat Oost-Europeanen wat gesloten overkomen, tot op het norse af. Misschien is dat een overblijfsel van jarenlange communistische onderdrukking.'

De vraag naar arbeid blijft echter onverzadigbaar. In de ramen van winkels en uitzendbureaus hangen meertalige advertenties, voor fabrieksarbeiders, obers en preiplukkers. 'We wachten met spanning af', zegt een aan de West Street gevestigde recruiter, 'we kunnen niet zonder verse arbeidskrachten.' Sommige migranten zullen niet langer blijven, zoals Oskar, een uit Poznan afkomstige Pool die al zes jaar in de horeca werkt. 'Het is een raar gevoel om te leven op een plek waar drie op de vier mensen stiekem liever niet hebt dat je er bent', zegt hij, rokend op het terras van Costa. 'Ik ga naar een ander Europees land. Een warmer land.'