Onderwijs, een belangrijke taak, moet weer aantrekkelijk worden

Op Facebook hebben zich 29.400 docenten in het primair onderwijs als 'PO in Actie' verenigd die eisen dat hun salaris wordt opgetrokken naar het niveau van tweedegraadsdocenten in het voortgezet onderwijs. Dat komt neer op verhoging van het aanvangssalaris met 7 procent, oplopend tot 21 procent aan het eind van de loopbaan. Kosten: 1,8 miljard euro per jaar.

Op het eerste gezicht zijn het exorbitante en volstrekt onhaalbare eisen. Er is weliswaar ruimte voor extra uitgaven aan onderwijs, maar geen van de partijen die nu onderhandelen over een nieuw regeerakkoord is bereid om meer een paar honderd miljoen uit te trekken voor salarisverhogingen. Wat er nog meer aan extra onderwijsuitgaven beschikbaar is, moet volgens CDA, VVD, D66 en GroenLinks worden besteed aan het oplossen van knelpunten en het verminderen van de werkdruk.

Toch is het signaal van 'PO in actie' van belang. De verschillen in beloning tussen docenten in het basisonderwijs en hun collega's in het voortgezet onderwijs dateren uit de tijd dat de opleidingseisen uiteenliepen. Bovendien was er een carrièreperspectief. Doorstroming van het basisonderwijs naar het voortgezet onderwijs, door middel van het halen van akten, was voor ambitieuze docenten een gangbaar en begaanbaar loopbaanperspectief. De beste docenten uit het voortgezet onderwijs brachten het zelfs tot hoogleraar.

Nu zijn de lerarenopleidingen voor zowel het basisonderwijs als voor tweedegraders opgetrokken tot hbo-niveau, maar het carrièreperspectief is veel minder vanzelfsprekend geworden. Daar moet verandering in komen. Docenten met ervaring in het basisonderwijs zouden moeten worden aangemoedigd zich bij te scholen met perspectief op een loopbaan in het voortgezet onderwijs. Omgekeerd zou het ook voor docenten in het voortgezet onderwijs aantrekkelijk moeten worden naar het basisonderwijs over te stappen.

Bij de onderhandelingen over de beloning en de arbeidsvoorwaarden in het onderwijs is van belang dat Nederland zich geen schaarste aan docenten kan veroorloven. Het onderwijs moet op alle niveaus (niet in de laatste plaats het wetenschappelijk onderwijs) een loopbaanperspectief bieden aan iedereen die zich aan deze belangrijke taak wil wijden.