Geen koolhydraat meer in Leende

Leende

‘Heel raar, je eet veel vet en toch val je af’, zegt Martien van de Ven (61) in de wachtkamer van de huisartsenpraktijk in Leende, vlak bij de Sint-Petrus’-Bandenkerk. ‘Ik woog zeker 116 kilo, nu maar 94. Ik ben geen ­diabetespatiënt meer en hoop mijn cholesterolmedicijnen kwijt te raken.’

Verderop in het Brabantse dorp jubelt de 83-jarige suikerpatiënt Maria Loos in haar woonkamer: ‘Ik hoef niet meer te spuiten en gebruik minder medicijnen.’ Zij is 10 kilo afgevallen sinds ze vier maanden geleden is begonnen met het Low Carb High Fat-dieet: weinig koolhydraten, veel goede vetten. In plaats van boterhammen eet ze nu volle yoghurt met nootjes als ontbijt: ‘Dat heb ik wel moeten leren, yoghurt op de nuchtere maag had ik nog nooit gedaan.’

Veel dorpelingen zijn sinds oktober in de ban van het LCHF-dieet, dat gepropageerd wordt door twee in Leende geboren en getogen artsen: huisarts Norbert van den Hurk en sportarts Hans van Kuijk. Zij staken de koppen bij elkaar toen vorig jaar uit een gezondheidsonderzoek bleek dat de Leendenaren dikker zijn dan het landelijk gemiddelde.

‘Ze hebben meer overgewicht, meer buikomvang, meer hart- en vaatproblemen – dat zal wel iets met de bourgondische levensstijl te maken hebben’, vertelt Van den Hurk in zijn dokterskamer. ‘Maar vreemd genoeg bleken de Leendenaren ook meer te bewegen dan het landelijk gemiddelde. Dus concludeerden we: dan moet het wel aan de voeding liggen.’

hongergevoel

Sportarts Van Kuijk was onder de indruk van de documentaire My Big Fat Diet, waarin het succes van LCHF-voeding in een eskimodorp werd belicht. ‘Ik was eerst sceptisch, maar ging ook om’, aldus huisarts Van den Hurk. ‘We dachten: dat moeten we in Leende ook doen.’

Beide artsen begonnen het project GezondDorp. Op de eerste informatieavond begin oktober kwamen 150 inwoners af, op een tweede bijeenkomst later die maand ruim 500. Van Kuijk legde de werking van LCHF-voeding uit: koolhydraten verzadigen het hongergevoel niet, maar stimuleren het juist, waardoor het lichaam meer insuline aanmaakt, de belangrijkste veroorzaker van obesitas en diabetes. Kortom: geen brood, aardappelen, pasta of rijst meer, maar echte boter, volle yoghurt, noten, kaas, vlees of vette vis.

Ruim 200 dorpelingen gaven zich op voor het project. Bij hen werd in november een nulmeting gedaan: gewicht, buikomvang, bloeddruk, cholesterol, leverfunctie, dat soort zaken. Vervolgens worden ze elke drie maanden nagelopen door Van den Hurk en zijn collega. De eerste resultaten na drie maanden voor een groep van 80 mensen zijn positief. ‘Veel mensen zeggen: ik voel me fitter, ik heb meer energie’, aldus Van den Hurk.

Behalve de groep van 200 dorpelingen, doen veel meer mensen mee met het dieet dat door de artsen liever ‘leefstijl’ wordt genoemd. Dat geldt ook voor snackbar-eigenaar Peter Klumpkens (59), die door het dieet al 14 kilo is afgevallen. ‘Vroeger snackte ik makkelijk een frietje of kroketje weg, nu neem ik een frikadel’, zegt hij in cafetaria ’t Klumpke. ‘In een frikadel zitten maar 7 koolhydraten, in een kroket of bamischijf wel 23.’

Hoeveel van de 4000 Leendenaren aan het diëten zijn geslagen, is niet bekend. Maar huisarts Van den Hurk schat dat het er misschien wel 500 tot 800 zijn die het LCHF-dieet geheel of gedeeltelijk volgen. Op een Facebookpagina wisselen ze recepten uit. Daarnaast zijn veel andere inwoners door het project meer gaan nadenken over gezonde voeding: ‘Ook mensen die niet meedoen, zijn alerter op wat ze eten. Dat is voor mij als huisarts de meerwaarde van het project.’

Griekse yoghurt

De middenstand heeft het project omarmd. Bakker Frans van Weert verkoopt weliswaar iets minder gewoon brood, maar veel meer koolhydraatarme broodjes en koeken. ‘Het is gewoon een hype, en daar speel je op in’, zegt hij in de bakkerij. Toch moet het ook niet worden overdreven: hij schat dat nog steeds slechts 5 procent van zijn broodverkoop koolhydraatarm is.

Bij de Plus-supermarkt wordt ongeveer 10 procent minder gewoon brood verkocht. Maar ook hier is de koolhydraatarme versie in opmars, vandaag zelfs voor een actieprijs. Ook opvallend: de koelvitrine puilt uit van de Griekse yoghurt. En ook de courgettes gaan als zoete broodjes over de toonbank: voor de courgettespaghetti.

Maar er zijn genoeg klanten die niet aan de dieethype meedoen. ‘Eerst had je de Schijf van Vijf, toen mocht je dit niet, en toen dat weer wel, en nu zijn vette boter en kaas weer goed’, zegt een vrouw. ‘Je moet je niet gek laten maken en gewoon zelf bewust omgaan met eten.’ Een man vertelt ‘gedeeltelijk mee te doen, maar ik heb het niet zo op die vetten’.

Vorige week was er een bijeenkomst van ondernemers: hoe kunnen wij profiteren van het GezondDorp-project? Gedacht wordt aan een speciaal GD-logo op producten. Ook enkele boeren waren aanwezig; zij willen meer streekproducten aan de man brengen.

Een fitnessclubeigenaar wil de bevolking meer laten bewegen.

Bij restaurant De Scheuter midden in het dorp staan al koolhydraatarme gerechten op de kaart, voorzien van een logo. Ook snackbareigenaar Klumpkens ziet kansen. ‘Wij zijn natuurlijk geen gezondheidswalhalla’, zegt hij. ‘Maar we serveren wel meer dan alleen maar friet. We hebben zeven mooie maaltijdsalades en we hebben echte hamburgers van de slager – die kun je ook eten zonder brood. Ik ben nu bezig met een nieuwe kaart en denk eraan daarop ook het aantal koolhydraten per gerecht te vermelden.’ <