Trump-plan voor Obamacare verdeelt Republikeinen

De dood hoort bij het leven van Paul Copeland (60). Niet alleen omdat de gezondheid van de automonteur achteruitholt. Hartproblemen, slechte gewrichten, astma. Noem de aandoening, en Copeland heeft hem. Het komt ook door zijn huis. De alleenstaande man woont in een klein huisje, pal naast de snelweg aan de rand van de stad Tampa, in de Amerikaanse staat Florida.

„Ik heb er al heel wat gewond zien raken, of zien doodgaan”, zegt hij. In zijn voortuin staat een houten kruis, met daaromheen kaarsjes en bloemen en de tekst ‘RIP Antonio’. Die gebeurtenis, twee jaar geleden, zette Copeland aan het denken. Hij had nooit een zorgverzekering. Onnodig en duur, vond hij. Wat heeft de landelijke overheid met zijn gezondheid te maken? Hij betaalde liever een boete van een paar honderd dollar – de sanctie als je je niet verzekert. Maar vorig jaar schreef hij zich toch in voor Obamacare, het zorgstelsel dat in 2013 werd ingevoerd.

„Ik ga weer naar artsen toe, wat ik voorheen zelden deed. Ik word ouder. Als ze dit gaan afschaffen, heb ik een groot probleem.”

Met deze angst kijken veel Amerikanen nu naar Washington. De top van de Republikeinse Partij én president Donald Trump proberen deze donderdag het Huis van Afgevaardigden te laten stemmen over afschaffing van de Affordable Care Act, zoals Obamacare officieel heet. Paul Ryan, de voorzitter van het Huis, wil af van de verplichte zorgverzekering. Ook hoeven werkgevers hun personeel van hem geen verzekering meer aan te bieden. Subsidie voor mensen met lage inkomens verdwijnt, en wordt vervangen door belastingvoordelen voor ouderen.

Verzet tegen Obamacare

Florida was lange tijd de staat die zich het felst verzette tegen Obamacare. De conservatieve gouverneur Rick Scott lag dwars bij de uitbreiding van Medicaid, een speciaal hulpprogramma voor lagere inkomens. „Dit dient alleen maar de verzorgingsstaat”, zei hij. Zijn verzet tegen Obamacare werd een belangrijk thema in de campagne van Donald Trump, die vaak in Florida is. Trump won de staat nipt, mede door zijn belofte om Obamacare af te schaffen. Maar, zegt Joan Alker, Obamacare is ondanks alle retoriek de afgelopen jaren veel populairder geworden in Florida.

Alker is directeur van het Center for Children and Families, dat de invoering van het zorgstelsel in de zuidelijke staat onderzoekt. „Lange tijd was dit de haard van verzet. Maar inmiddels melden zich nergens zoveel mensen als hier.” In 2016 schreven 1,3 miljoen nieuwe patiënten zich in voor Obamacare, een landelijk record. Die populariteit heeft twee oorzaken. Er wonen veel gepensioneerden in Florida, die veel zorg nodig hebben. En de inkomensverschillen zijn hier groter dan in vrijwel alle andere staten. Alker:

„Het dogma was lange tijd: je moet tegen Obamacare zijn. Maar veel mensen zijn erachter gekomen dat deze zorgverzekering toch wel veel voordelen bood.”

Het Republikeinse alternatief, dat in Washington half grappend Trumpcare wordt genoemd, heeft grote gevolgen voor met name arme Amerikanen. Volgens de Amerikaanse Rekenkamer is het nieuwe stelsel goedkoper: het zou 337 miljard dollar opleveren. Tegelijkertijd verliezen de komende tien jaar 24 miljoen Amerikanen hun zorgverzekering. Medicaid wordt afgebouwd. De premies voor met name ouderen zullen sterk omhoog gaan, soms met duizenden dollars per jaar. „Deze nieuwe wet lost niets op”, zegt Joan Alker. „Niemand is er blij mee. De verzekeraars niet, artsen niet, en patiënten evenmin. Dat betekent dat in sommige wijken iedereen een zorgverzekering verliest.”

Net buiten Tampa staat de praktijk van huisarts Eric Crall. Hij is een libertaire arts: hij gelooft niet in overheidsbemoeienis. Om behandeld te worden door Crall, hoef je geen zorgverzekering te hebben. Crall vraagt lidmaatschap van zijn patiënten, vijftig tot zestig dollar per maand, en voor dat geld staat hij dag en nacht klaar, zegt hij.

Hekel aan Obamacare

„Ik heb altijd een hekel gehad aan Obamacare”, zegt Crall. „Het is nu veel te royaal. Ik zie een zorgverzekering als een autoverzekering. Je maakt er alleen in noodzakelijke gevallen gebruik van. Er wordt nu te veel vergoed.” Maar, zegt Crall, Trumpcare is niet veel beter. „De verplichte verzekering verdwijnt. Maar daarvoor in plaats mogen zorgverzekeraars hogere premies vragen als iemand lange tijd onverzekerd is geweest. Dat komt op hetzelfde neer als de boete onder Obamacare. Straks staat niet meer de landelijke overheid tussen de arts en de patiënt in, maar de machtige verzekeringsmaatschappijen.” Obamacare, zegt Crall, had in één keer afgeschaft moeten worden. „Dit is teleurstellend van president Trump.”

Lees ook: Trump in het nauw door Obamacare ‘light’

Het grootste verzet tegen Trumpcare komt niet van Democraten, die het oude systeem in stand willen houden. Het komt vooral van mensen als Eric Crall, die het nieuwe plan niet ver genoeg vinden gaan. De Republikeinen zijn zo diep verdeeld over het nieuwe plan, dat het maar de vraag is of het er ooit gaat komen. Tientallen van de conservatiefste leden van de fractie in het Huis van Afgevaardigden weigeren Trumpcare te steunen, ondanks dreigementen van Trump dat het verzet hun herverkiezing in 2018 in gevaar zal brengen. Tientallen keren stemde het Huis van Afgevaardigden Obamacare weg. Maar iedere keer verhinderde president Obama dat met een veto. Nu moeten de Republikeinse leiders volgens Joan Alker veel behoedzamer zijn. Helemaal afschaffen kan niet meer, want Obamacare is populairder dan ooit. Deels afschaffen, wat Trump en Paul Ryan nu willen, brengt ook problemen met zich mee: miljoenen mensen verliezen hun verzekering alsnog, en de conservatieven zijn nóg niet tevreden. Alker:

„Het is een half voldragen plan, dat wel veel ellende kan veroorzaken. Maar de Republikeinen hebben jaren in de oppositie geroepen dat zij een beter idee hadden. Hun geloofwaardigheid als regeringspartij staat op het spel. Daar offeren ze Obamacare nu aan op.”