Verboden vruchten

Toen ik na mijn middelbare school in een boekhandel ging werken om te ontdekken hoe de echte wereld eruitzag, was het altijd feest wanneer de Boekenweek aanbrak. Niet alleen omdat je dan daadwerkelijk wat verkocht, maar ook omdat mensen oprecht blij werden van het Boekenweekgeschenk (of nou ja, dat hadden ze, als ze het uit mijn handen gristen, natuurlijk nog niet gelezen, ze werden vooral blij van het idee een gratis boekje te krijgen). Aan het begin van zo’n Boekenweek hield de bedrijfsleider dan een lange toespraak over hoe belangrijk de Letteren waren, maar hij benadrukte vooral dat we pas vanaf 15 euro zo’n geschenk mochten meegeven en dan alleen wanneer de klant literatuur had gekocht.

„Dus geen kookboeken”, zei hij dan, en het hele personeelsbestand zuchtte, want niet alleen bestond onze winkel bij de gratie van de verkoop van het oeuvre van Jamie Oliver, ook bevond hij zich in het assertiefste gedeelte van Almelo waardoor het altijd bekvechten was met de klant die net voor 14,99 een boek met instructies voor tapas had gekocht en erop stond het Boekenweekgeschenk te ontvangen. Toegegeven, die assertiviteit had zijn voordelen (ik leerde in die periode beter debatteren dan op het vwo) maar toch was het vooral een uitputtingsslag.

Toen ik hoorde dat dit jaar het thema van de Boekenweek ‘verboden vruchten’ is, moest ik even glimlachen. Mijn arme oud-collega’s zouden nu al helemaal niet meer kunnen verdedigen dat je bij de aanschaf van een culinair werk geen gratis boekje krijgt.

Terwijl ik daarom giechelde, werd ik gebeld door een festival waar ik tijdens de Boekenweek zou voordragen. De programmeur vroeg me om daarbij rekening te houden met het Boekenweekthema en verzocht me daarom erotische literatuur voor te lezen. Want volgens haar was seks de ultieme verboden vrucht.

Daar lag ik toch een avond van bij te komen op de bank. Natuurlijk, door de eeuwen heen is seks het verboden fruit bij uitstek geweest, maar de laatste decennia lijkt me dat echt niet meer het geval. Afgelopen jaren zijn het vooral kookboeken die heftige discussies losmaakten. De eetadviezen van de The Green Happiness-dames (die beweren dat eieren menstruaties van kippen zijn), de caloriearme leefwijze die in Killerbody van Fajah Lourens wordt aanbevolen, de strenge wetgeving van het paleodieet: er is online en in de media echt enorm over gebekvecht.

De échte taboes van de boekenwereld zijn niet meer de werken over seks, maar boeken die zich bemoeien met wat we eten: een verboden vrucht avant la lettre. Als u dus vanaf zaterdag de boekhandel in stapt en een kook- of dieetboek koopt, krijgt u gegarandeerd een Boekenweekgeschenk mee. Zeg alleen niet dat u het van mij hebt.

Ellen Deckwitz heeft op deze plek een wisselcolumn met Marcel van Roosmalen.