Direct naar artikelinhoud

De nee-schudders achter Buma bij RTL-debat: wie zijn dat en werkt het?

Het hoofd voorlichting van het CDA was in de pauze persoonlijk even op de twee mannen afgestapt. 'Ik zie op Twitter dat er mensen zijn die zich aan jullie ergeren', had hij gezegd. Toeval of slim ingehuurde figuranten, vroeg een kijker zich af.

De nee-schudders achter Buma.Beeld Still uit video

Die twee mannen, dat bleken Bas Schimmel en Said Kasmi, respectievelijk secretaris van D66 Amsterdam en directeur van het landelijk bureau van D66. Tijdens het tv-lijsttrekkersdebat in de Rode Hoed in Amsterdam waren ze pal achter Sybrand Buma gaan zitten. In 1,2 miljoen huiskamers was te zien hoe ze bij opmerkingen van de CDA-voorman, met name toen het over islam en vluchtelingenopvang ging, misprijzend het hoofd schudden.

Een heel ander decor dan dat van Jesse Klaver. Die sprak tegen een achtergrond van opgewekt glimlachende hoofden, die alles wat de GroenLinks-aanvoerder zei met optimisme leken aan te horen.

Details

In een campagne tellen de details. Mensen op de publieke tribune zijn dan veel meer dan levend behang, ze beïnvloeden de waarneming van wat er gezegd wordt. GroenLinks zorgt er bij zijn verkiezingsbijeenkomsten altijd voor dat achter Klaver een met zorg samengestelde bloemlezing uit het ledenbestand zit, waarin alle kleuren en leeftijden vertegenwoordigd zijn, met de nadruk op jong en vrolijk. De PvdA organiseerde hetzelfde voor de bijeenkomst waarop de winst van Lodewijk Asscher in de lijsttrekkersverkiezing werd bekendgemaakt.

RTL, organisator van het lijsttrekkersdebat van zondagavond, kent die campagnewetten. Elke partij mocht twintig aanhangers meebrengen naar de Rode Hoed. Die zouden dan over de publieke tribune worden verdeeld. RTL-adjunct Pieter Klein bekende maandagochtend dat daar blijkbaar iets verkeerd is gelopen. 'Dit is echt niet de bedoeling', zei hij. 'Er is wat misgegaan en daar baal ik van.'

Beide D66-schudders doen er het zwijgen toe. Bas Schimmel laat weten dat hij aanwezig was, maar 'over dit onderwerp eigenlijk niets te vertellen heeft'.

Psychologisch onderzoek

In 2012 was er over het debat tussen Diederik Samsom en Mark Rutte bij Nieuwsuur vergelijkbare opwinding. PvdA'er Bart Olde Agterhuis, tegenwoordig woordvoerder van staatssecretaris Van Rijn, werd toen ontmaskerd als de man die achter Rutte zat en driftig het hoofd schudde, soms al voordat die was uitgesproken. Vijf jaar na dato heeft hij geen behoefte er nog iets over te zeggen. Wel wil hij kwijt dat er toen geen sprake was van orders van hogerhand.

Uit psychologisch onderzoek blijkt dat knikken het vertrouwen in de gedachten over de mededeling versterkt, en dat dit door schudden juist wordt verzwakt. Woordvoerders kiezen tijdens debatten vaak positie recht tegenover hun lijsttrekker, zodat oogcontact mogelijk is. Met instemmend knikken hopen ze diens zelfvertrouwen op het gewenste niveau te kunnen houden.

Twitter bericht wordt geladen...

Het lijsttrekkersdebat van RTL

Op 26 februari vond het eerste lijsttrekkersdebat van RTL plaats.
Lees hier meer.

Verkiezingsblog: Achtervolgers vallen elkaar aan en Krol duikt in de peilingen

De campagne is losgebarsten: op 15 maart kiest Nederland een nieuwe Tweede Kamer en politici doen er alles aan om in de gunst van de kiezer te komen. Volg alle nieuwtjes, relletjes en ontwikkelingen gedurende de hele dag in dit verkiezingsblog.

Na RTL-debat is leiderschap op links nog steeds vacant
Het eerste lijsttrekkersdebat op RTL
De leiders in de peilingen ontbraken bij het eerste grote televisiedebat dus zat er voor de achtervolgers niets anders op dan elkaar aan te vallen. GroenLinks-leider Jesse Klaver kreeg kritiek van zijn geestverwanten Emile Roemer en Lodewijk Asscher.

RTL-debat een gamechanger? Het lijkt er nu in ieder geval nog niet op
Bij het eerste tv-debat bleef hét moment uit. Een verkiezingsdebat draait vaak om één veelzeggend fragment. Bij het eerste grote televisiedebat zondag bleef zo'n beslissend moment achterwege, maar soms wordt het belang van een debat pas later duidelijk.